Samenvatting Geschiedenis: Hoofdstuk 2 – Par. 1, 3 en 4
Paragraaf 1: Spaans bestuur in de Nederlanden
Deelvraag:
Hoe leidde de modernisering van het bestuur in
de Lage Landen tot de opstand tegen Filips ll?
Karel V en Filips ll moderniseerde het bestuur door Steeds meer centraal vanuit Brussel te
besturen
De Zeventien Verenigde Nederlanden
Welke gewesten had Karel V allemaal:
- Spanje
- Deel van Oostenrijk
- De gewesten van de Habsburgers
Nederland erfde veel landen Die waren nog niet aaneengesloten en afgerond.
Wat deed Karel V allemaal:
1543 Karel V kon zijn macht laten gelden over alle Nederlandse gewesten
1548 Karel V maakte de zeventien gewesten los van het Duitse Rijk
1548 Karel V zorgde ervoor dat ze het erfgoed van de Habsburgers alleen geërfd kon worden
door zijn nakomelingen of door zijn familie.
Het bestuur van de Nederlanden
De Nederlanden waren door Karel V verenigd, maar
- Feitelijk bestonden ze nog uit zeventien losstaande gebieden
Het gewest:
- Kende zijn eigen regels en gewoonten
- Karel V maakte per gewest afspraken over de belastingen en de wetten In ruil = Karel V
gaf het gebied speciale privileges (voorrechten)
Elke keer als Karel V geld nodig had Zag hij zich gedwongen te onderhandelen met de privileges
Wat was Karel V:
- Niet de koning van de Nederlanden
- De landsheer van elk apart gewest in de Nederlanden
- Koning van Spanje
- Keizer van het Duitse Rijk
Karel V moest vaak naar Spanje en het Duitse Rijk Hij moest voor staatzaken vaak naar buiten de
Nederlanden
Karel V liet zich vervangen door Landvoogd(es)
Stadshouder: Bestuurde zijn gewest in naam van de landsheer en voerde zo nodig met de
Gewestelijke Staten
Gewestelijke Staten: Hierin zitten mensen van adel van ieder gewest en de vertegenwoordigers van
elke gewest zaten hierin.
Modernisering van het bestuur
Karels rijk was zo uitgestrekt Hij moest een andere manier zoeken om te regeren
Karel besloot het gebied te moderniseren Centraal vanuit Brussel besturen
Staten-Generaal: De naam van de bijeenkomst van Karel V en de vertegenwoordigers van elk gewest
Centralisatie: Het proces waarbij vanuit één punt wordt geregeerd
Wat mocht niet meer door de centralisatie:
- Regels mochten niet langer per gebied verschillen
, - De oude privileges werden niet meer gerespecteerd
Waarom kwamen de gewestelijke rechtbanken in verzet:
- Omdat onderdanen uit Gelderland in Mechelen mochten gevraagd worden voor een
toneelstuk
Wat wilden de Gewestelijke Staten:
- Centralisatie tegenhouden
- De oude privileges van de gewesten behouden
Particularisme: Het streven naar zoveel mogelijk zelfbestuur en het behoud van de oude privileges
Wat gebeurde er toen de centralisatie was ingevoerd:
- Karel V stelde rechters en ambtenaren aan, die een universitaire opleiding hadden gedaan
Kwamen vaak uit de rijke burgerij
- De adel, die hogere functies had vervuld, morde (klaagde).
- De edelen Verloren het aanzien -> Doordat het aanstellen van niet-adellijke-bestuurs-
ambtenaren
- De adel raakte inkomsten kwijt De rechtspraak die zij hadden verzorgd -> Leverde boete
op
De inkomsten van de adel Zorgde ervoor dat de adel hun hoge status verloren
Optreden tegen ketters
Naast bestuurlijke ontwikkelingen Speelde ook het geloof mee
Tegen de situatie in de katholieke Kerk Kwamen steeds meer protesten
De kritiek over de katholieke Kerk werd onder woorden gebracht door:
- De Duitse monnik Luther (Hij kreeg ook in de Nederlanden aanhangers)
Ketters: Mensen die zich niet aan de officiële regels van de kerk houden
Stadsbesturen in Nederland Lieten de andersgelovigen vaak met rust
Wat dachten sommige mensen:
- De andersgelovigen zijn ook maar medeburgers, buren of familieleden Karel V dacht hier
anders over
Wat dacht Karel V:
- Zijn onderdanen moesten katholiek zijn Anders vaardigde hij plakkaten uit tegen ketters
Door centrale wetten Konden de gewesten en steden zelf niet langer meer beslissen, hoe ze
zouden optreden tegen andersgelovigen
Filips ll
1555 Karel V legde zijn functies neer
Waarom legde Karel V zijn functies neer:
- Hij had last van jicht en vergroeiingen aan de voeten
Veertig jaren besturen Had Karel V vermoeid en uitgeput
Wie volgde Karel V op en waar:
- Jongere broer Ferdinand: Keizer van het Duitse Rijk
- Zoon Filips ll: Koning van Spanje
- Zoon Filips ll: Heer der Nederlanden
1559 Filips ll reisde voorgoed naar Madrid om vanuit daar leiding te geven aan zijn rijk
Centrale bestuur in Brussel: Liet Filips ll over aan zijn halfzus Margaretha van Parma Zij was een
landvoogdes
Als streng katholiek vorst Eiste Filips ll dat het bloedplakkaat streng werd nageleefd -> Meer
beroering
Waarom werd men veroordeeld:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cradstake. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.