Een samenvatting van Nederlands 2, gegeven op Arteveldehogeschool in de richting journalistiek.
Ik was er van de eerste keer goed door met deze samenvatting!
1.1 TEGENWOORDIGE TIJD
1) HOOFDREGEL: in tegenwoordige tijd krijgen Nederlandse werkwoorden in tweede en derde
persoon enkelvoud een -t bij de stam.
Ik bak Jij bakt Hij/zij bakt
MAAR als persoonsvorm voor onderwerp je/ jij staat (inversie), schrijf je geen -t
→ vb: “Je antwoordt”. MAAR “Antwoord je?”
! DE UITDRUKKING NAAR VERLUIDT IS DERDE PERSOON ENKELVOUD (NAAR HET VERLUIDT) !
! DE REGEL GELDT NIET WANNEER JE MEEWERKEND VOORWERP OF BEZTTELIJK VOORNAAMWOORD IS !
→ vb: Op het examen wordt je gevraagd om het blad te tekenen.
1.2 VERLEDEN TIJD EN VOLTOOID DEELWOORD VAN ZWAKKE WERKWOORDEN
1) REGEL ’ T KOFSCHIP:
- stam + te (verleden tijd)/(ge) + stam +t (voltooid deelwoord): de laatste klank die je hoort
in de infinitief voor -en, is een medeklinker van ’t kofschip of sj-klank
missen miste gemist
- stam + de (verleden tijd)/(ge) + stam +d (voltooid deelwoord): de laatste klank die je
hoort in de infinitief voor -en, is geen medeklinker van ’t kofschip of klinker
branden brandde gebrand
1.3 HET VOLTOOID DEELWOORD ALS ADJECTIEF
- Voltooid deelwoord eindigt op -en, dan verandert er niets aan schrijfwijze als je het als
adjectief gebruikt (vb: het brood is gebakken → het gebakken brood is lekker)
- Voltooid deelwoord eindigt op -tof-d, dan voegen we een -e toe als je het als adjectief
gebruikt (vb: Het schip dat gisteren gestrand is → het gestrande schip)
! NA KORTE KLINKER, MEDEKLINKER VERDUBBELEN !
→ vb: de mannen zijn uitgeput → de uitgeputte mannen
1.4 IMPERATIEF
→ Imperatief (gebiedende wijs) drukt een gebod (bevel) of verbod uit en is altijd enkelvoud!
! IMPERATIEF GEVOLD DOOR U DIE ONDERWERP IS KRIJGT BIJ WERKWOORD EEN -T !
→ vb: Meldt u zich bij de receptionist.
MAAR als u betekenis heeft van zich (wederkerend voornaamwoord), dan geen -t
→ vb: Wind u niet zo op.
, OPMERKING: stam + t is verouderde vorm van gebiedende wijs
→ vb: Komt allen tezamen!
1.5 ENKELE TWIJFELGEVALLEN
1) U + HULPWERKWOORDEN: gebruik werkwoordsvorm van tweede persoon enkelvoud
(je) voor volgende werkwoorden:
- Hebben → u hebt
- Kunnen → u kunt
- Mogen → u mag
- Willen → u wilt (hij wil maar je wilt dus ook u wilt)
- Zijn → u bent
- Zullen → u zult – u zou
Alleen wanneer je de algemene betekenis van men heeft, gebruik je je zal, je wil, je kan
→ vb: je zal het maar meemaken, je kan maar beter goed verzekerd zijn, je bent jong en je
wil wat.
, → Engelse werkwoorden gedragen zich in het Nederlands als zwakke, regelmatige werkwoorden
DUS de regel van ’t kofschip
- UITSPRAAK STAM EINDIGT OP ’T KOFSCHIP OF SJ-KLANK → WW IN VERLEDEN TIJD -TE
EN VD EINDIGT OP -T
- IN ALLE ANDERE GEVALLEN KRIJG WW IN VT -DE EN EINDIGT VD OP -D
- SPECIALE GEVALLEN
→-e is nodig voor correcte uitspraak, dus ze blijft staan maar geen invloed op
vervoegingsregel
→ -o- in stam van ww wordt verdubbeld
- DUBBELE MEDEKLINKER IN STAM VERDWIJNT ALLEEN ALS KLANK IS VERNEDERLANDST
! AFGELEIDE ZELFSTANDIGE NAAMWOORDEN VOLGEN NIET NOODZAKELIJK DEZELFDE REGEL !
→ vb: de basketbal, maar de grill
- SOMMIGE WW HEBBEN EEN DUBBELE VERVOEGING, AFH VAN DE UITSPRAAK
2) Aaneenschrijven (!2.9 enkel 'gebruikmaken' en 'plaatsvinden' - 2.11 enkel 'onder
meer' en 'onder andere')
→ HOOFDREGEL: samenstellingen zoveel mogelijk aan elkaar
2.1 SUBSTANTIEVEN DIE BEGINNEN MET EEN ADJECTIEF SCHRIJF JE AAN ELKAAR
→ vb: kleinhandelaar, diepzeeonderzoek…
! SOMMIGE SAMENGESTELDE SUSTANTIEVEN HEBBEN EEN VERSCHILLENDE BETEKENIS
NAARGELANG ZE AAN ELKAAR OF LOS WORDEN GESCHREVEN !
→ vb: oude damesschoenen vs oudedamesschoenen
2.2 SUBSTANTIEVEN DIE BEGINNEN MET EEN GETAL SCHRIJF JE AAN ELKAAR
→ vb: eengezinswoning, derdewereldlanden…
MAAR schrijf je het getal als een cijfer, dan schrijf je een
- spatie na een hoofdtelwoord
→ vb: 1 aprilgrap
- koppelteken na een rangtelwoord
→ vb: 2de-klasrijziger/ 2e-klasreiziger
! WEL 27-JARIGE, 14-DAAGS !
2.3 SAMENGESTELDE EN VERSTERKTE ADJECTIEVEN SCHRIJF JE AAN ELKAAR
→ vb: het grijsgroene truitje, de vakantie is peperduur…
2.4 SAMENSTELLINGEN MET HALF-, -MAAL, LINKER-, RECHTER-, MINIMUM-, MAXIMUM- EN -
ZELF (BEHALVE ALS ZELF BENADRUKT WORDT) SCHRIJF JE AAN ELKAAR
→ vb: halfautomatisch, duizendmaal (MAAR twee maal twee), linkeroever
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller an-katrienvandewinkel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.83. You're not tied to anything after your purchase.