Hoorcollege week 6
1) Rechtsmacht
2) Immuniteiten
3) Diplomatieke en consulaire betrekkingen
4) Afbakening van staatsgezag buiten grondgebied
Rechtsmacht
Waar de staat regels mag stellen.
Jurisdictie bevoegdheid van een staat om regels te stellen of te handhaven ten aanzien van
personen en gebeurtenissen -> soevereiniteit.
Het recht van co-existentie het afbakenen van gezag van staten
Bronnen van rechtsmacht
Géén verdrag, gewoonterecht.
Sommige rechten en plichten uit VN-Handvest
Resolutie Algemene Vergadering VN: Declaration on Friendly Relations
Basis rechtsmacht
- Staten mogen niet zich door middel van dwang in interne aangelegenheden van andere
staten mengen (non-interventiebeginsel)
Het financieel isoleren van landen door middel van stopzetten van handel niet in
strijd met non-interventiebeginsel.
Steun Syrische bewegingen om Assad-regime omver te werpen is in strijd met
non-interventiebeginsel
Beïnvloeden van Amerikaanse verkiezingen is in strijd met het non-
interventiebeginsel
Zolang er dwang aanwezig is.
Kritisch uitlaten mag wel, dwang dus niet.
- Staten mogen niet geweld gebruiken tegen de territoriale integriteit of de politieke
onafhankelijkheid van andere staten.
SS Lotus Case
Staten mogen regels stellen en handhaven in de mate waarin internationaal recht aan deze
staten rechtsmacht toekent
Een staat mag veel, maar een staat mag niet iets doen wat tegen de internationale
verplichtingen indruist indien die staat zich aan die internationale regels heeft verbonden.
Aanknopingspunten voor rechtsmacht
- Er moeten voldoende aanknopingspunten zijn tussen staat enerzijds en persoon/gebeurtenis
anderzijds
- Wetgevende en rechtsprekende rechtsmacht in principe onbegrensd in theorie, in praktijk
zijn aanknopingspunten wel essentieel
- Maar staat wordt beperkt door de handhavende rechtsmacht
De wetgevende macht mag allerlei wetten schrijven, maar deze worden dan weer
beperkt door de rechtsprekende en handhavende rechtsmacht
, Territorialiteit
Subjectief territorialiteitsbeginsel binnen grondgebied staat onbeperkt
- Voorbeeld: Wetboek van Strafrecht
Objectief territorialiteitsbeginsel grondlag voor uitoefening van rechtsmacht ten aanzien van
personen in buitenland
- Gebeurtenis in het buitenland die invloed heeft op Nederland
Gevolg binnen grondgebied in het bestanddeel van buiten grondgebied gepleegd misdrijf =
‘effectenbeginsel’
- Bijvoorbeeld: materiaal dat in het buitenland op het internet wordt gezet.
Nationaliteit
Nederland kan rechtsmacht uitoefenen over Nederlanders die in Nederland wonen, maar ook over
Nederlanders die in het buitenland wonen en een (Nederlands) strafbaar feit heeft gepleegd.
Actief nationaliteitsbeginsel
- Staat heeft rechtsmacht ten aanzien van alle personen die zijn nationaliteit bezitten, in
binnenland en buitenland.
- Art. 2 Wet internationale misdrijven (WIM)
o Maakt niet uit of het feit strafbaar is in het land waar het is gepleegd
Passief nationaliteitsbeginsel
Verleent staten rechtsmacht over niet-onderdanen die worden verdacht van in het buitenland
gepleegde handelingen die schade toebrengen aan onderdanen
Dus: buitenlanders (niet-onderdanen) in buitenland die schade toebrengen aan Nederlanders
(onderdanen), Nederland kan hen vervolgen.
- Art. 5 Wetboek van Strafrecht
Bescherming
Staat kan rechtsmacht uitoefenen ten aanzien van personen of gebeurtenissen buiten zijn
grondgebied, als handelingen vitale belangen van de staat kunnen raken.
Bijvoorbeeld terroristische aanslagen.
Universaliteit
Eerste drie aanknopingspunten zijn niet van toepassing, maar personen hebben fundamentele
waarden van de internationale gemeenschap geschonden.
Dus: als zij zich schuldig hebben gemaakt aan schending van regels van jus cogens.
Twee vormen:
- Beperkte universele rechtsmacht
Verdragen die partijen verplichten rechtsmacht te vestigen voor het geval een verdachte van
in die verdragen gespecificeerde misdrijven zich op zijn grondgebied bevindt en de staat in
kwestie hem niet uitlevert aan een andere verdragsstaat die de rechtsmacht heeft (aut
dedere, aut judicare)
o Terrorismeverdrag
o Folteringsverdrag
Rechtsmacht op basis van gemeenschappelijk belang als verdragspartij
- Zuivere universele rechtsmacht
o Gewoonterecht en wereldwijd van toepassing, staten treden op namens
internationale gemeenschap, denk:
Jus cogens: genocide, foltering, misdrijven tegen de menselijkheid,
oorlogsmisdrijven
Piraterij over volle zee = geen staat heeft rechtsmacht, behalve vlaggenstaat
van een schip
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sophievn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.30. You're not tied to anything after your purchase.