, Algemene inleiding
Niet alle micro-organismen zijn pathogeen; ons lichaam wordt onder normale
omstandigheden bevolkt door honderden verschillende soorten micro-organismen, vooral in
de darmen. Deze commensale (=mee-etende) micro-organismen vervullen vaak een nuttige
functie, o.a. bij de vertering van voedsel, de productie van vitamines en de bescherming
tegen pathogene (=ziekte veroorzakende) micro-organismen. De eerste barrière tegen
pathogene indringers wordt gevormd door de huid en de slijmvliezen. De barrièrefunctie
berust deels op mechanische eigenschappen, maar ook op de productie van antimicrobiële
stoffen zoals defensines door de huid en zoutzuur door de maagwand. Als deze eerste
barrière door pathogenen is gepasseerd wordt het immuunsysteem in stelling gebracht. Het
immuunsysteem omvat een natuurlijk, aangeboren defensiesysteem en verworven
defensiemechanismen die meer specifiek gericht zijn, maar ook meer tijd nodig hebben om
effectief te worden. Elke vorm van immuunrespons heeft grofweg 2 fasen, namelijk de
herkenningsfase en de effectorfase.
De cellen van het immuunsysteem
De leukocyten in het perifere bloed ontstaan uit hematopoïetische stamcellen uit het
beenmerg. Hieruit differentiëren verschillende categorieën van cellen:
- Vanuit de myeloïde stamcel ontstaan o.a. granulocyten (neutrofiele, eosinofiele, en
basofiele granulocyten) en monocyten/macrofagen;
- Vanuit de lymfoïde stamcel ontstaan T-, B- en NK-cellen;
- Vanuit de erythroïde stamcel ontstaan de erytrocyten maar ook (via de megakaryocyt)
de trombocyten.
De cellen van het immuunsysteem zijn goed te herkennen op grond van licht- en
elektronenmicroscopische kenmerken, terwijl de stamcellen in het beenmerg vaak slechts
identificeerbaar zijn op grond van CD-markers (Cluster of Differentiation) die met
monoklonale antistoffen worden zichtbaar gemaakt.
De myeloïde en lymfoïde cellen worden geproduceerd en komen in de perifere circulatie op
"aanvraag" van een immuunrespons in het lichaam. Dit differentiatie- en productieproces
wordt gestuurd met behulp van interleukinen en colony stimulating factors (CSF). De
myeloïde cellen fungeren als non-specifieke "hulptroepen" die antigenen opruimen op geleide
van de antigeenspecifieke T- en B-lymfocyten of hun producten. Leukocyten zoals monocyten
en granulocyten beschikken over een verscheidenheid aan receptoren aan het celoppervlak,
welke nodig zijn om bijvoorbeeld micro- organismen te kunnen herkennen en te fagocyteren;
om signalen te kunnen ontvangen van lymfocyten; om te kunnen aanhechten aan
endotheelcellen van bloedvaten en vervolgens te migreren naar de plaats van ontsteking; om
mediatoren te kunnen uitstoten. De verschillende celtypen hanteren vaak verschillende
manieren om vreemde organismen onschadelijk te maken.
De effectiviteit van dit non-specifieke deel van het immuunsysteem wordt grondig verbeterd
door de specifieke antistoffen geproduceerd door de B-cellen en door effectorfuncties van T-
cellen. De gehele B-cel ontwikkeling tot naïeve (nog niet eerder gestimuleerd door antigen)
immuuncompetente B-cel vindt plaats in het beenmerg. De T-cel ontwikkeling vindt
voornamelijk plaats in de thymus, waar uit het beenmerg afkomstige progenitor T-cellen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Daan4434. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.55. You're not tied to anything after your purchase.