Class notes
College aantekeningen Inleiding geschiedwetenschap (GE1V14001)
- Course
- Institution
Alles wat je moet weten voor je tentamen van de hoorcolleges van Inleiding. Aantekeningen kort en duidelijk.
[Show more]
Seller
Follow
Hanna02
Content preview
Hoorcollege I: ‘Wat is historiografie’ - 08/09● Hoe is Inleiding Geschiedwetenschap ingericht en waarom?
● Wat is historiografie precies, hoe kunnen we dat bestuderen en wat hebben we eraan?
Curusopzet
Kenninsmaking:
Geschiedwetenschap: de studie van het verleden -> geschiedschrijving
● Hoe doen we aan academische geschiedwetenschap?
Academische cursus: reflectief, dingen rechtvaardigen die je doet.
Social memory: kijken naar het verleden vanuit het heden.
Bibliotheekspeurtocht -> bronkritiek
‘Men kan de geschiedschrijving opvatten als een discussie zonder eind.’
- Tijdloosheid: iedere historicus nieuwe blik op het verleden door
standplaatsgebondenheid, geschiedenis is gesitueerd
- Tijdgebonden: sociaal-politieke achtergrond, geschiedschrijving heeft altijd een
bepaalde context. Discussie omdat het gesitueerd is.
Bronnen en bewaarplaatsen:
Geyl geboren in late negentiende eeuw in een burgerlijke familie (middenklasse, familie van
artsen). Niet de makkelijkste kindertijd, gefrustreerde vader -> mentale instabiliteit. Liefde
voor Nederlandse Letterkunde. Geschiedenis was toen een secundair bijvak.
Draai van letteren -> geschiedenis
Eerste graad: verhaal gezant
Geschiedenis (verhaal/ studie over het verleden): -> Historicus - eerste graad
- Discipline
- Periode in de tijd: Res gestai
- Verhaal van de periode: historia rerum gestarum
Historiografie -> Historiograaf - tweede graad
- Geschiedenis schrijven
- Geschiedenis in de tweede graad: Het nadenken over het verleden, hoe mensen hebben
gedacht/geschreven -> hoe is verhaal gezant geschreven. Geschiedenis historici
a) Historiografie van één onderwerp: alles geschreven door historici over één specifiek
onderwerp. Bijvoorbeeld alles wat geschreven is over Napoleon. Je begint met
bestaande historiografie.
b) Historiografie: geschiedenis van de geschiedenis. Geschiedenis in het geheel.
,Taal & tekst:
Geyl eerst docent later correspondent in London bij NRC, kort daarna brak de oorlog uit.
Nederland had een welwillende neutraliteit. Geyl betrokken in propagandaoorlog -> publieke
opinie tijdens de oorlog. Geyl politieke ambassadeur Engeland. Later docent university.
- Nationaal Bureau voor Documentatie in Nederland: propaganda Nederland,
Nederland was bang voor Belgische eisen na de Tweede Wereldoorlog.
Compensatie voor oorlog -> Nederlands grondgebied. Propaganda door Geyl voor
Nederlandse zaak, anti-Belgisch.
- 1911: Vlaamse studentencongres Gent - Geyl bewust van de Vlaamse Kwestie:
taalstrijd twee helften België, staat was Franstalig, sociaal-economisch en
geografische scheiding.
-> Nederlandse taal emancipatie. hoger onderwijs in eigen taal. Geyl sympathiseert
en is voor Vlaamse onafhankelijkheid. ‘Groot Nederland’
Specifieke visie Nederlandse verleden in lijn met politieke visie:
Geyl begint recensies te schrijven. ‘België is een kunstmatige staat.’
Pirenne is anachronistisch geweest volgens Geyl. En Block, docent, zelfde euvel. Klein
Nederland (Nederland nu) is evenzeer anachronistisch.
-> We moeten kiezen voor een beter perspectief, ‘Geschiedenis van de Nederlandse stam’.
-> Politieke strijd is voortgezette historie. Vermenging politiek en geschiedenis. Probleem:
ontkennen van onderscheiden
Waarom historiografie zo belangrijk?
● Kennis onderwerp: positioneren
● Kennis discipline: wat is er allemaal te koop in de geschiedwetenschap.
Ontwikkeling/trends/nieuw/ouderwets Mogelijkheid positioneren. Bescheidenheid: eigen
historisch werk relativeren.
● Kennis culturen: mensen verleden, hoe ze omgaan en hoe wij ergens mee omgaan. (Black
Lives Matter). Andere stemmen. Hoe wij het verleden vormgegeven wil iets zeggen over de
cultuur die het verleden vormgeeft. ‘Geschiedenis is de geestelijke vorm, waarin een cultuur
zich rekenschap geeft van haar verleden’
Panorama:
Geyl wordt benoemd in Utrecht 1936. Koningin Wilhelmina weigert te tekenen -> omdat Geyl
anti-orangistisch was volgens haar. Benoeming gaat uiteindelijk door. Betrokkenheid Vlaamse
beweging minder vanzelfsprekend. Geyl is liberaal (SDAP).
Mei 1940 Oorlog Nederland: 7 okt, gevangengezet en in drie kampen gezeten. Hier schrijft hij
ook een autobiografie. Tijdens internering schrijft Geyl over Napoleon.
Geyl 1957 krijgt P.C. Hooftprijs, onderdeel establishment
Reflectie:
‘Discussie zonder eind’: politieke liberale lading, discussie hoort bij open samenleving,
verschillende meningen. Getuigenis liberale naoorlogse engagement van Geyl
- Paradoxaal: discussie moet je willen winnen, maar niet beëindigen? Strijden met
pen, maar overwinning niet behalen.
- Tegen dogmatisme (vasthouden aan eigen opvattingen) -> diversiteit
- Verscheidenheid liever dan eenheid
- Tijdloze citaat is tijdgebonden.
1
,Hoorcollege II: ‘Werkplaats van historicus is niet een neutraal decor, maar speelt actieve rol in
de vormgeving van de geschiedenis’ - 13/09
● A.d.h.v. de Amerikaanse negentiende-eeuwse historicus Hubert Howe Bancroft
Kennismaking:
Hubert Howe Bancroft: tweede helft negentiende eeuw
‘It belongs in a museum’ Indiana Jones (verzamelaar/archeoloog)
In de negentiende eeuw had men een drang tot verzamelen, de verzamelaar wil artefacten
verzamelen naar musea/bibliotheken/archieven
Bancroft Library: het verhaal van een grenzeloze ambitie van de
historicus in een land dat zijn ambitie aan het ontdekken was.
Negentiende eeuwse geschiedschrijving: gesitueerde activiteit, soort
bibliotheken en archieven hoe die tot stand komen.
Terugblik:
The Uses of History en Geyl
Tosh omarmt principes: heden altijd invloed verleden, invloed van heden tot minimum terug
proberen te dringen.
Hield Geyl zich daaraan? En Bancroft?
Geyls werk gekleurd door nationalisme, Bancroft werd beïnvloed door situering Amerikaanse
Westen tweede helft negentiende eeuw.
Gesitueerdheid plaatsgebonden vorm, hoe kan de Bancroft library
dienen als werkplaats voor de historicus?
Bronnen en bewaarplaatsen:
Bewaarplaats: Bancroft Library
Geschiedenis wordt beoefend door echte mensen, echte mensen in contegente
omstandigheden die invloed hebben hoe de wetenschap wordt beoefend.
De universiteit in de negentiende eeuw: onderwijs thuis bij hoogleraar, toetsing ook bij
hoogleraar thuis
- Private setting, dus relaties studenten en hoogleraar veel closer dan nu. Er zou vrijuit
gesproken moeten worden, dus een sociale omgeving voor mannen onder elkaar.
- Settings zijn van invloed
- Plaatsen paradigmatisch voor wat geschiedenis is: historicus in het wild – archief of
bibliotheek
Het gaat erom je weg te leren vinden in het archief en om te reflecteren op wat voor settings
het zijn. De plaatsen zijn ontstaan, hebben een geschiedenis, en zijn door iemand geplaatst.
Deze bibliotheken en archieven zijn niet neutraal. Dit moet je weten om materiaal uit collectie
op waarde te schatten.
Bibliotheek: boeken – secundair (literatuur)
Archief: archiefstukken – primair
2
,Taal en tekst:
Bancroft geboren in een familie van boeren die verhuisden door de V.S. In 1849 verhuist het
gezin naar Californië -> gold rush. Expansie westen was onderdeel van Amerikaanse
identiteit. Bancroft vertrok met aanbevelingsbrief: ‘jonge man, capabel, kan zich als pionier in
nieuw land (Westen) redden’. Bancroft nam boeken mee om te verkopen. Hij zoekt goud,
keert weer terug en zet een winkel op. H&H Bancroft: enorm commercieel succes -> Bancroft
wil meer, hij deed het voor het geld. Maar zijn immateriele zelf (spiritueel/intellectueel) moest
ook bevredigt worden. Hij deed dit door verzamelen en maakte een almanak: startpunt
Bancroft Library. Hij verzamelt alles wat hij kan vinden over zijn onderwerp in Amerika en
Europa. Na terugkomst meer dan 10.000 boeken. Na boeken ook kranten en
archiefdocumenten over de gold rush. Eindeloze verzameling van informatie.
Angst voor brand, collectie brandt voor deel af. De collectie moet dus worden beschermd.
Bancroft Librarby: zo brandvrij mogelijk gebouw, geopend 1881.
Panorama:
Negentiende eeuw: moment waarin allerlei forten van kennis werden opgericht. De historisten
hadden principes en bronmateriaal in archieven en bibliotheken was de basis.
In Nederland Nationaal Archief en Koninklijke bibliotheek. Sterk verbonden met de 19 e
eeuwse opkomst van de natiestaat -> hoeden collectief geheugen.
Bancroft Library is een prive initiatief: afwezig sterke federale staat, archief en bibliotheek
systeem nog niet ver ontwikkeld. Pas in 1934 Federaal en Nationaal Archief. Filantropen
spelen een veel belangrijkere rol (zoals Bancroft).
‘Fort’ van kennis, chaos, orde en controle: het verlangen om een bewaarplaats te maken
van kennis, dus alle kennis. Collecties zijn eindeloos en omvangrijk. Het samenspel tussen
orde en chaos. Mensen zijn bang voor de hoeveelheid informatie, enorme massa aan
woorden. Om niet overspoeld te worden, worden er forten van kennis gebouwd. Zo wordt
kennis onder controle gebracht.
Vraagstuk van orde nodig. (Chaos: ghost busters bibliotheek) -> in de vorm van een
catalogus, om je weg te vinden moet je weten hoe de bibliotheek geordend is. Oneindige
bibliotheek. Bancroft deed dit via een catalogus, werk index voor systeemkaarten. Daarna
notetakers voor uittreksels, daarna assistenten om uittreksels na te kijken. 600 mensen
hebben meegewerkt aan zijn werk.
History of the Pacific States: ‘Origineel, modern, Amerikaans’.
Kritiek Bancroft: ‘worstendraaier’, enige ambivalentie. Frabrieksmatig: amerikaans, 19 e eeuw,
inhoud.
Bancroft bestudeert ook de minderheden in Amerika, maar is minder belangrijk in zijn
onderzoek.
3
,Reflectie:
Bibliotheken en archieven:
Chaos en orde
Zijn gemaakt: staatsbelang
Hebben een perspectief: archieven monumenten bepaald machtsconsulaties
- Hoe komt dit hier terecht? Perspectief kolonisator.
1886 Noodlot – gebouw verwoest
History Company
Steeds meer gericht op commercieel succes. Niveau achteruit, reputatie Bancroft meer
discutabel. Conflicten auteurschap (titel Bancroft).
4
, Hoorcollege III: ‘Bronbetrouwbaarheid’ -16/09
● Reader: Marc Bloch, ‘De historische observatie’, Pleidooi voor de geschiedenis of
geschiedenis als ambacht (Nijmegen 1989, oorspronkelijk 1949) 72-87
Kennismaking:
Wat is geschiedenis van de geschiedschrijving?
5e eeuw voor Christus vaders geschiedschrijving oude Griekenland – oude Rome –
Middeleeuwen (Beda) – Renaissance (machiavelli) – Verlichting – 19e eeuw (Ranke) ->
bestemming bereikt, historisme, uitgangspunten moderne geschiedwetenschap
Ontwikkeling naar modern historisch besef
Genealogie,
Problemen:
Eurosolipsisme: meer aan het zicht onttrekkend, het enige wat een solipsist ziet is
zichzelf, op zichzelf gerichtheid (meer traditionele geshiedschrijving alleen Europese
namen) -> misleiden vertekend beeld (‘man achter schrijftafel’)
Eurocentrisme: Europa centrum wereld, de maat voor alle dingen
Teleologie: met een bepaald doel, vertekend, gemakkelijk leidend tot anachronisme
(Whig history: bepaalde opvatting Britse geschiedenis, stand van zaken hun heden
was de climax van de Britse geschiedenis, zo zou het moeten zijn als modern land)
Westerse oordelen chinese historie
Bronnen en bewaarplaatsen:
Chinese historiografie
Sima Guang – Song dynastie (960-1279) 1019-1086, hij slaagde voor het keizerexamen om
ambtenaar te worden in China. Song dynastie, einde periode instabiliteit. Maakte vastlegging
geschiedenis, niet per dynastie, maar grote tijdsperiode, -> lessen verleden
1084 zizhi tongjian: lessen uit het verleden
The past is ‘not’ a foreign country
Tang-dynastie: bureaucratisering, geschiedschrijving officiele aangelegenheid.
Plagiaat betekenisloze notie. Gericht op nageslacht.
Sheng shi: standaardgeschiedenissen, definitieve geschiedenis bepaalde period.
Shiguan: bureau voor het schrijven van de geschiedenis
Shilu: vastleggen officiele verslagen, notities, bronnen
Werk Guang verboden, maar de yin-dynastie. Vanaf 1128 werk zeer invloedrijk in chinees-
historiografie
Geschiedenis kan een hele andere positie innemen die heel dicht bij de
macht staat, verklaard vanuit functie als lessengever. Geschiedenis veel
functionalistischer aangepakt, status bronnen verschillen. Geen
vanzelfsprekendheid.
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Hanna02. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now