In dit document vind je de samenvatting van het handboek Mikado. Elk hoofdstuk wordt behandeld. Van dit examen was er een leerstofoverzicht beschikbaar. Alle leerstof komt hier aan bod, ook de leerstof van de extra doelen die je niet in Mikado terugvindt.
Het document is onderverdeelt in tussen...
Alle hoofdstukken worden behandeld, alleen niet volledig. ik kreeg een leerstofoverzicht en heb de l
August 18, 2023
51
2022/2023
Summary
Subjects
deel 3 gezond wel
deel 5 leven op een bol
deel 7 verkeer
deel 1 wij hebben een verleden
deel 2 op zoek in de natuur
deel 4 handig uit de mouwen
deel 6 een toekomst voor 7 miljard mensen
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Karel de Grote-Hogeschool (KdG)
Educatieve bachelor: lager onderwijs
Wereldoriëntatie
All documents for this subject (2)
Seller
Follow
liengillis
Reviews received
Content preview
WERELDORIËNTATIE:
EXAMEN JANUARI
DEEL 1: WIJ HEBBEN EEN VERLEDEN
➔ Mens & maatschappij:
o Domein: tijd
o Cluster: historische tijd
HOOFDSTUK 1: PREHISTORIE (…- 3500 v.C.)
Ontstaan van de Dinosauriërs Eerste mensen 3500 v.Chr.
aarde
Het ontstaan van de aarde:
➔ 14 miljard jaar geleden
- Oerknal: 1 oerster spatte uiteen ➔ °sterren (zon)
- Gassen & deeltjes slingerden rond zon → 4.6 miljard jaar geleden gloeiende bol: aarde
- Aarde koelt af in waterdamp → viel neer als regen ➔ °meren, zeeën & oceanen ➔ °eerste
leven
Dinosauriërs
➔ 150 miljoen jaar geleden
- Leefden in onze streken
- Uitgestorven: 65 miljoen jaar geleden → meteoriet botste tegen aarde ➔ veel stof ➔ zon
jarenlang verduisterd ➔ daling temperatuur
De eerste mensen
➔ 40 miljoen jaar geleden: zwierven rond als jagers & voedselverzamelaars → maakten
werktuigen, aten vlees & planten
- 5 mensensoorten:
0. Zoogdieren Afrikaans regenwoud
1. Australopithecus
2. Homo habilis
3. Homo erectus
4. Neanderthaler
5. Homo sapiens
Van zwerver naar boer
➔ 12 000 jaar geleden
- Zwerven familieverband → op zoek naar wortels & vruchten, sliepen in tenten/grotten,
wapens, vuur
- Aarde warmt op ➔ vruchtbare gebieden naast rivieren ➔ graan oogsten, dieren kweken &
hutten bouwen ➔ zwerver boer
Vuur maken → wrijving gebruiken van verschillende materialen
Boeren in ons land:
➔ 5 500 v.Chr.
- Eerste boeren in Haspengouw → silex aanwezig = vuursteen voor wapens & werktuigen
HOOFDSTUK 2: OUDHEID (3500 v.C. – 500)
De Nijl bepaalde het werk:
➔ 12 000 jaar geleden
- Mensen vestigden zich op gunstige plaatsen langs rivieren → overstroomden jaarlijks
o Zaaiden graan in vruchtbare slib
o Bodem bewerken met sikkels & ploegen
- Graan verbouwen & vlas weven tot kleding
- Boeren hadden vee
- Potten bakken met klei, hutten & huizen bouwen
- Juli-oktober: Nijl stroomt over, werken voor farao
- November-maart: Nijl zakt ➔ zaaitijd
- April-juni: droge tijd, bevloeiings- & oogsttijd
Begrippen:
Farao Hiërogliefen Sarcofaag Mummie Acropolis
= koning = Egyptisch = kist waarin = lichaam dat na dood = stadsburcht op hoogste
Egypte met alle schrift mummies bewaard gemummificeerd is om te punt van stad
macht & sterk worden behouden
leger
Heerbaan Belgica Colosseum Circus Gladiatorengevecht Amfitheater
= langeafstand = romeinse = amfitheater waarin Maximus = gevechten als = ovaal
verbindingsweg provincie gladiatorengevechten = groot volksvermaak opengebouw voor
stadium gladiatorengevecht
centrum Rome en, jachtpartijen &
(wagenrennen) gevechten met
wilde dieren
Romeinse rijk in 2e eeuw:
2
, Problemen:
- Oude Rome: 1 miljoen Romeinen binnen 1 stadsmuur → heel veel mensen
- Problemen nu: Afval, verkeersopstoppingen, werkloosheid
Figuren:
- Julius Caesar: Romeinse veldheer, veroverde in 1e eeuw v.Chr. onze streken
- Ambiorix: in 1e eeuw v.C. opstand geleid van de Galliërs tegen de Romeinen
HOOFDSTUK 3: MIDDELEEUWEN (500-1500)
Einde Romeinse rijk: rond 500 door Germaanse invallen
Noormannen:
➔ Tussen 500 – 1000
- Plunderden → onveiligheid nam toe ➔ steden & wegen in verval
- Beschermen tegen plunderaars ➔ burchten plaatsen & abdijen versterken
- Noormannenschip
Abdijen & Kerk: belangrijke rol
Gent & Brugge:
- Gent: grote stad EU, aan samenvloeiing Schelde & Leie, belangrijke
handelsweg aan kust, burcht graaf van Vlaanderen, grote abdijen,
Gravensteen
- Brugge: concurrent Gent, verbonden met Noordzee, handelaars alle delen EU,
Venetië van het noorden, O-L-Vrouwekerk, Hallen, Belfort
Boeren, adelijken & geestelijken → standenmaatschappij
- Boeren werken in ruil voor bescherming van adel & geestelijken
- Boeren verantwoordelijk voor bevoorrading steden → misoogsten door oorlog &
slecht weer ➔ hongersnoden & ziektes
- Groot deel bevolking wonen platteland
- Zware belastingen ➔ moeilijk gewone landbouwers
Begrippen:
- Ambachtslui = gebruiken grondstoffen om luxegoederen te maken, ieder
specialiteit, meeste loonarbeiders, werken thuis
- Handelaars = kochten op verre markten wol & vlas als grondstof & verkochten afgewerkte
producten
- Gilden = verenigging handelaars
HOOFDSTUK 4: NIEUWE TIJDEN (1500-1945)
Vorsten & Spaanse wereldrijk:
➔ Rond 1500
- Rijke vorsten macht overgenomen in EU
o Vuurwapens & machtige legers → stadsmuren & boogschutters niet tegenop
o Alles betalen met belastinggeld & winsten uit verre kolonies
Ontdekkingsreizen:
➔ 1300 – 1500: over zee Europese schepen naar andere werelddelen
- Columbus ontdekt Amerika
- Vasco da Gama zeilde rond Afrika en bereikt Indië
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller liengillis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.48. You're not tied to anything after your purchase.
