Summary
Strafrecht - samenvatting
- Course
- Institution
Duidelijke samenvatting. Bestaat uit notities + boek
[Show more]
Seller
Follow
felinedeschampheleire
Reviews received
Content preview
StrafrechtDeel 1: Algemeen strafrecht
Hoofdstuk 1: belangrijke begrippen
1) Wat is strafrecht?
Strafrecht = een tak van het publiek recht dat het geheel van rechtsregels bevat die bepalen welke
gedragingen, onder welke voorwaarden en in welke omstandigheden, tegenover welke personen
misdrijven uitmaken, en dan onderhevig zijn aan sancties en/of maatregelen.
Het strafrecht bepaalt ook waaruit de sancties of maatregelen kunnen bestaan, welke
publiekrechterlijke organen bevoegd zijn om deze sancties en maatregelen op te leggen en
op welke wijze dat moet gebeuren.
1.1) Belangrijke elementen in deze definitie
Het strafrecht is publiek recht:
Het is de overheid die bepaalde gedragingen strafbaar stelt en die de sancties bepaalt.
De overheid die bij monde van het Openbaar Ministerie een persoon ter verantwoording
roept omdat hij de normen die in deze maatschappij gesteld zijn in het strafrecht overtreden
heeft.
De eis van het slachtoffer blijft privaatrechtelijk!
Want het slachtoffer is geen partij in het strafproces, maar maakt het burgerlijke luik van de
strafzaak uit, als de partij die schadevergoeding eist.
Bijvoorbeeld:
Jan heeft iets gestolen bij Piet, dan is het aan het Openbaar Ministerie, als vertegenwoordiger van de
Belgische staat, die Jan ter verantwoording roept voor de strafrechtbank, en een aangepaste straf zal
eisen van de rechtbank.
Piet kan zich burgerlijk partij stellen en vergoeding vragen voor de schade die hij geleden
heeft.
Hij heeft niets te eisen in verband met een straf voor Jan.
1
,Welke gedragingen strafbaar zijn:
In het strafrecht gaat het om menselijke gedragingen (fysische persoon of vennootschap dus ook
rechtspersonen!).
Dieren zijn dus niet strafbaar en hun gedragingen kunnen eerder uitzonderlijk een
strafrechtelijk gevolg hebben voor de mensen die erbij betrokken zijn (opzet, het dier
gebruiken als wapen…)
Eigenaars van de dieren kunnen burgerlijk aansprakelijk gesteld worden voor de schade die
ze aangebracht hebben, maar dit volgens het burgerlijk recht.
Bijvoorbeeld: een stier en een koe breken allebei uit hun wei en ontmoeten elkaar in de groentetuin
van een tuinier. Door hun ontmoeting wordt het grootste deel van de groentetuin vernietigd. De stier
en de koe zijn niet strafbaar wegens vandalisme, maar wel de eigenaar kunnen burgerlijk
aansprakelijk gesteld worden.
1) Gedraging die op zich strafbaar gesteld werd:
- Actieve gedraging (bv. Slagen en verwondingen, diefstal)
- Het nalaten om een bepaalde gedraging te stellen (bv. Het nalaten van hulp te bieden aan
een persoon in nood)
2) Gedraging die op zich niet strafbaar is, maar die strafbaar wordt door het ongewilde gevolg (bv.
Onopzettelijke slagen en verwondingen bij een verkeersongeval).
Rechtspersonen kunnen strafrechtelijk aansprakelijk gesteld worden voor strafbare gedragingen die
verband houden met de verwezenlijking van hun maatschappelijk doel of die voor hun rekening
gepleegd werden.
Zowel publiek- als privaatrechtelijke rechtspersonen! Individuele personen kunnen dus
ook.
Enkele publiekrechtelijke rechtspersonen kunnen niet strafrechtelijk aansprakelijk gesteld
worden.
Bijvoorbeeld: een nv houdt zich al jaren niet aan de milieuwetgeving, hoewel ze al verschillende
waarschuwingen en aanmaningen van de overheid kreeg. De nv kan als nv gestraft worden
2
,(geldboete, sluiting…), maar ook individuele personen in de nv kunnen gestraft worden als de
rechtbank oordeelt dat ze individueel ook verantwoordelijk zijn.
Vallen wel onder de toepassing van strafwet:
- Tijdelijke verenigingen en verenigingen bij wijze van deelneming
- Handelsvennootschappen in oprichting
- Burgerlijke vennootschappen
- Publiekrechtelijke vennootschappen (bv. Gemeente, verkozen organen, provincies…)
Onder welke voorwaarden:
Al de elementen die in de wet opgesomd staan moeten aanwezig zijn voor dat er van een misdrijf
sprake kan zijn.
Bijvoorbeeld: als iemand, zonder bedrieglijke bedoelingen, in een ondertekende factuur een aantal
gegevens verandert die daar blijkbaar per vergissing fout instaan, is hij niet strafbaar wegens valsheid
in geschriften. Doe hij dat integendeel om de prijs te verlagen, zodat hij minder moet betalen, en de
verkopen benadeeld wordt, dan is hij wel strafbaar.
In welke omstandigheden:
Verschillende gedragingen kunnen al dan niet strafbaar zijn, zwaarder of minder zwaar strafbaar zijn
naargelang de omstandigheden waarin ze zich voordoen.
Bijvoorbeeld: slagen en verwondingen en zelfs doodslag maken onder bepaalde omstandigheden
geen misdrijf uit, namelijk als ze gebeuren onder de omstandigheid van wettige verdediging. Of ook:
diefstal kan verschoonbaar zijn, naargelang van het slachtoffer; diefstal ten nadele van verwanten in
de rechte lijn, of ten nadele van de echtgenoot wordt niet gestraft.
Misdrijf gepleegd door iemand met een blanco strafregister dikwijls verzachtende
omstandigheden en dus een lagere straf.
Vroegere veroordelingen (herhaling) zullen staf verhogen.
De wet voorziet een aantal verzwarende omstandigheden die de straf zwaarder zullen maken:
3
, - Diefstal met geweld
- Diefstal met braak en/of inklimming
- Slagen en verwondingen met de dood als gevolg
Tegenover welke personen:
De hoedanigheid van de dader en het slachtoffer maken dikwijls een verschil uit in het strafrecht.
Slagen en verwondingen worden op een andere manier bestraft naargelang van het
slachtoffer (koning, openbaar ambtenaar…)
Ook de hoedanigheid van de dader en de verwantschapsbanden of affectieve banden tussen
dader en slachtoffer zijn soms belangrijk.
Voorbeelden:
- Slagen en verwondingen aan een belastinginspecteur worden zwaarder gestraft als hij
slachtoffer is omdat hij belastinginspecteur is, dan als hij in een privésituatie slachtoffer is.
- Je zal zwaarder gestraft worden als je de pastoor aanvalt terwijl hij de mis opdraagt, dan als
je hem een pak slaag geeft buiten zijn ‘werk’, omdat hij een vervelende buurman is.
Sancties en/of maatregelen:
Onderscheid tussen strafrecht en moraal: het feit dat het strafrecht gedragingen bevat die door de
wet als strafbaar bepaald worden.
Er zijn meerdere gedragingen die in deze maatschappij moreel afgekeurd worden, terwijl ze
niet strafbaar zijn (prostitutie, gedragingen in de sociale zekerheid…).
Gedragingen die in de strafwet als misdrijf beschouwd worden, zijn ook gedragingen die moreel niet
zo afgekeurd worden zijn strafbaar gesteld om een zekere orde in de maatschappij te behouden
(bepalingen in verkeerswetgeving, verplichtingen ivm de burgerlijke stand).
Zijn ook aan een enorme evolutie onderhevig, naargelang van de tijdsgeest. (bv. Roken op
publieke plaatsen, drugswetgeving…)
Essentieel aan het strafrecht: het gaat om voorschriften die op dat ogenblik in die maatschappij
gelden: ze zijn door de overheid ingesteld en maken dat bepaalde gedragingen aanleiding geven tot
sancties en/of maatregelen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller felinedeschampheleire. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now