Summary
Samenvatting R.-K. Godsdienst kennis lager (AFSTANDSONDERWIJS - VIVES KORTRIJK)
- Course
- Institution
Samenvatting R.-K. Godsdienst kennis lager (AFSTANDSONDERWIJS - VIVES KORTRIJK) De volledige cursus werd hierin samengevat.
[Show more]
Seller
Follow
annev.t.1
Content preview
SYMBOOLTAAL EN RITUELEN1 SYMBOOLTAAL
1.1 SYMBOLEN: EEN OMSCHRIJVING
Symbool:
• Gewoon voorwerp met diepere betekenis, in een bepaalde context
• Vat de realiteit samen
• Verschillende betekenissen in verschillende culturen
• Worden vooral beleefd en ervaren
1.2 SYMBOLEN OM OVER GOD TE SPREKEN
Definitie geven aan wie God is, is moeilijk → vallen vaak terug op beeldspraak
Verschillend per geloof:
• Christenen
o In de Bijbel: veel beeldspraak → Oude Testament (psalmen over God ~ ook in Jodendom)
o Jezus is inspiratie → Nieuwe Testament (verhalen over Jezus ~ niet in Jodendom)
o Jezus: spreekt ook in beelden over zichzelf & ziet God als barmhartige vader
• Jodendom
o Leert God kennen door de dingen die hij doet, niet als kracht = persoonlijke god
o Hebreeuws (heilige tetragram) = JHWH (Jahweh) = ik ben die is
• Islam
o Allah heeft 99 namen
o Mag niet afgebeeld worden, wel vragen om iets te tekenen wat hen aan Allah doet denken
2 LETTERLIJK EN SYMBOLISCH GELOVEN
2.1 EERSTE EN TWEEDE NAÏVITEIT
Eerste naïviteit:
• Stelt beeldspraak letterlijk voor (vb. kaarsje branden voor examen)
• Heel vatbaar voor rationele en wetenschappelijke kritiek
o Stelt geloven gelijk aan letterlijk geloven
Tweede naïviteit:
• Verwerpt letterlijke interpretatie van uitspraken, maar niet geloof zelf
• Via symbolen en beeldspraak een diepere waarheid uitdrukken
• Mythen, verhalen en symbolen worden gebruikt om uit te drukken wat taal niet kan
• Verwonderen en kritische blik tegelijk
Historische ontstaanscontext is belangrijk! Helpt om betekenis op het spoor te komen.
Godsdienst Kennis Pagina 1 van 48
,2.2 ONTWIKKELING VAN HET GODSBEELD
Iedereen heeft beeld van god → psychologische god verschilt van god die religies tonen
Verschil tussen kinderen die religieus werden opgevoed:
• Wel religieus: beeld over god veranderd van antropomorf (menselijke kenmerken) naar symbolisch
• Niet religieus: beeld blijft antropomorf
Verschillende fasen:
1) God toont zeer mensachtige kenmerken, woont op een wolk, heeft magische krachten
2) Door ontwikkeling van denken is er een vergeestelijking: niet vanzelfsprekend, onzeker over bestaan
3) Crisis: besef dat god toch niet alles kan → veel onzekerheid
4) Beeld verliest mensvormige trekken en krijgt meer symbolische en abstracte termen
Hopelijk ontdekken ze tweede naïviteit: god opnieuw ontdekken met kritische blik en geestelijk beeld:
- Belangrijk dat er openheid is naar volgende fase
- Kinderen worden begeleid door persoon waar ze vertrouwen in hebben
3 RITUELEN
Ritueel:
Is een geheel van gestileerde handelingen waarmee mensen op symbolische wijze uiting, ordening en zin geven
aan een belangrijke gebeurtenis in hun leven.
Verschillende elementen:
• Geheel
o Moet samenhangen en kloppen
o Niet zomaar inwisselbaar
o Taal is ook een ritueel = performatieve taal (vb. koppel tot echtgenoten verklaren)
o Is ook een kanaal om emoties en gedachten kwijt te kunnen
• Handelingen zijn gestileerd
o Kan je niet zomaar uitvoeren → bepaalde stijl en vorm nodig
o Omkaderende is van belang (vb. kledij of ceremoniële voorwerpen)
o Stileren = vereenvoudigen van betekenis
• Structuur, uitzing en zingeving
o Bieden manieren om overgangen te maken
o Uiting van wensen, dromen en verlangens
• Nut
o Bieden manieren om gevoelens te uiten, een plaats te geven, te delen
• Instrumentalisering, therapeutisering, sentimentalisering
o Rituelen gebruiken voor persoonlijk welzijn
o Link met verbinden naar gemeenschap wordt uitgehold
o Vb. vuurlopen in cursussen zelfvertrouwen
o Doet niet per sé afbreuk aan de rituelen zelf
• Gevoel van samenhorigheid
o Verbindend aspect van rituelen
o Gedeeld waardenkader scheppen
Godsdienst Kennis Pagina 2 van 48
, • Betekenisgeving
o We bedenken wat we willen uitdrukken (letterlijk en figuurlijk)
o Bewust nadenken voer de essentie
o Rituele creativiteit, rituele explosie, ritualiseren:
▪ = nieuwe manier van omgaan met rituelen: meer vervlakking en vermenging maar
ook reflectie en bewustzijn
• Zoeken naar antwoorden
o Zoeken naar betekenisvolle antwoorden bij levensvragen of crisismomenten = universeel
o Niet zinloos: nieuw gedeeld kader zoeken
o Elk ritueel heeft zijn boodschap: heeft in essentie niets meer met geloof te maken
4 BIDDEN
4.1 BIDDEN IN HET CHRISTENDOM
Bidden:
• Zoeken naar god en de betekenis die god heeft in het leven
• = eerlijke woorden kiezen
• Kan via spontane woorden of vaste gebeden
Vier soorten:
• Vraaggebed of smeekgebed
o Dingen vragen aan god, zoals hulp
o Vanuit diepe nood met iemand spreken = verhoord worden
o Ervaring: god neemt niet elke noodsituatie weg, maar verandert de houding van mensen tov
die nood
o Behoedt mensen voor wanhoop, en zorgt voor verbondenheid
• Gebed om vergiffenis
o Spijt betuigen en opnieuw willen beginnen
• Dankgebed
o Danken om wat mensen kregen
o Bij Christenen: eucharistie
▪ Danken omwille van schepping, verlossing en komst van Jezus
• Lofgebed
o Specifieke reden om te danken is minder belangrijk
o Volledig op god gericht: loven en prijzen van god
4.2 JEZUS BIDT
Formulegebeden:
• Niet op papier, maar gememoriseerd
• Nadeel: afgerammeld
• Voordeel: verbondenheid, traditie gaat verder, woorden zijn vooraf opgesteld
• Vb. onzevader, weesgegroet
Godsdienst Kennis Pagina 3 van 48
, Binnen andere geloven:
• Jodendom
o Veel formulegebeden, vanaf eerste leerjaar
o Sjema Israël = grondgedachte van Joodse geloof
o Kiddoesj = heiliging, bidden op vrij en za avond voor eten (verzen uit Thora)
• Islam
o Onderscheid tussen dagelijks gebed (5x per dag), gezamenlijk gebed, vrijdaggebed,
feestgebed en uitvaartgebed
4.3 BIDDEN MET KINDEREN
Dankgebed staat centraal
• Schept meer ruimte voor hun reacties en vragen
• Geen verantwoordelijke voor alle mistoestanden aanduiden!
• Kan via gebaar, lied, gedicht
• Heeft te maken met aangaan van relatie met god
• Volwassen mogen godsbeeld niet opdringen
• Kinderen komen zelf op beelden en dit is inwisselbaar
Godsdienst Kennis Pagina 4 van 48
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annev.t.1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $18.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now