Architectuur en omgeving: sociologie en de stad (1056FOWARC)
Summary
Samenvatting Sociologie en de Stad Ba2 Sem2
41 views 4 purchases
Course
Architectuur en omgeving: sociologie en de stad (1056FOWARC)
Institution
Universiteit Antwerpen (UA)
volledige samenvatting van alle slides van sociologie van de stad uit het de tweede bachelor architectuur gegeven door Dirk Geldof. De samenvatting is duidelijk gestructureerd met titels, tussentitels en bulletpoints. Ook aan te raden om de lessen mee te volgen omdat de powerpoints onduidelijk ware...
Architectuur en omgeving: sociologie en de stad (1056FOWARC)
All documents for this subject (10)
Seller
Follow
seppepeeters2
Content preview
Architectuur en Omgeving
SOCIOLOGIE EN DE STAD
SCHRIFTELIJK EXAMEN 80% (20% LITERATUUROPDRACHT)
met kennisvragen, inzichtsvragen en toepassingsvragen.
LEERDOELEN
• De studenten dienen inzicht te hebben in de stad en haar functies, stedelijkheid en het belang van
publieke ruimte. (i.v.m. kerncompetentie B1 & B6)
• De student moet inzicht hebben in processen van gentrificatie, alternatieve vormen van sociale
stadsontwikkeling en de rol van ontwerpers hierbij. (i.v.m. kerncompetentie B2)
• De student moet de transitie naar superdiversiteit en majority-minority-cities herkennen en zich hier
als ontwerper toe kunnen verhouden. (i.v.m. kerncompetentie B1)
• De student moet inzicht verwerven in de uitdagingen voor steden in de 21ste eeuw. (i.v.m.
kerncompetentie B6)
Deel 1 ................................................................................................................................................................. 2
Les 1 Stad en stedelijkheid .............................................................................................................................. 2
Les 2 Giddens & Sutton: Cities & Urban life .................................................................................................... 5
Les 3 Steden in Vlaanderen witboek stedenbeleid ........................................................................................ 12
Deel 2 Uitdagingen voor de stad van de 21ste eeuw .......................................................................................... 17
Les 4 Superdiversiteit .................................................................................................................................... 17
Les 5 Stadsontwikkeling en superdiversiteit (Pemberton) ............................................................................ 22
Les 6 Stad en Ongelijkheid: Gentrification ..................................................................................................... 27
Les 7 Klimaatuitdagingen ............................................................................................................................. 33
Les 8 Duurzame steden & publieke ruimte: Jan Gehl .................................................................................... 35
Les 9 De post-Corona stad ............................................................................................................................ 39
Afronding Sociologie van de stad ...................................................................................................................... 45
Seppe Peeters
Samenvatting Sociologie en de Stad
1
,DEEL 1
LES 1 STAD EN STEDELIJKHEID
1. MONDIALISERING IS VERSTEDELIJKING
WAT IS EEN STAD?
Een stad is een plaats waar zeer veel mensen wonen op een beperkte oppervlakte en dus met een grote
densiteit of dichtheid.
Densiteit = aantal inwoners/km2
De functies van een stad:
• een plek waar mensen wonen.
• belangrijke economische functie: de plek waar vele mensen werken (vaak ook van buiten de stad)
o waar een belangrijk deel van het bruto nationaal product wordt geproduceerd.
o Ook de winkels zijn deel van de economische functie.
• een bestuurlijke functie: ze huisvesten ‘de instellingen’, zoals het parlement, de regering, …
• een culturele functie.
o (cultuur-)historische binnensteden, met stedebouwkundig erfgoed,
o musea, operahuizen, theaters, …
• een sociale functie.
o Mensen ontmoeten er elkaar, op straten en pleinen, in parken en op café.
o een uitgebreide netwerk aan sociale voorzieningen.
• Een centrumfunctie, voor de bewoners én de economie uit de rand
+ een aantal extra functies:
• Steden zijn vaak vrijplaatsen, voor denkers, politieke activisten, onderzoekers, mensen die anders zijn,
…
o door interactie & confrontatie van ideeën bieden steden meer vrijheid & creativiteit.
• Steden zijn toevluchtsoorden.
o Naast vrijheid vindt men er (meer) anonimiteit.
▪ Wie in sociale problemen zit, zoekt vaak de stad op
• Steden zijn aankomstplaatsen in de nieuwe wereld voor wie migreert: wijken van aankomst
• Steden als emancipatiemachines, waar mensen opklimmen op de sociale ladder
• steden vervullen vele functies tegelijk
o Juist die interactie met veel mensen op een beperkte oppervlakte maakt de stad.
o Vanuit die interactie ontstaan vormen van stedelijkheid.
De interactie van deze verschillende functies maakt deze tot een stad vanuit deze interactie ontstaan vormen
van stedelijkheid
WAT IS STEDELIJKHEID ?
stedelijkheid is een kwaliteit maar ook een houding die openstaat voor de veelheid aan ervaringen en
ontmoetingen met anderen, vaak onbekenden.
de vrijheid om eigen levensstijlen te ontwikkelen, en om te gaan met anderen die dat ook doen.
omgaan met een veelheid aan impulsen en wisselingen, met voortdurende confrontaties. Die omgeving
prikkelt, stimuleert, leidt ook vaak tot creativiteit. Kunnen omgaan met diversiteit behoort vandaag de dag ook
tot stedelijkheid.
Richard Florida benadrukt het belang van die creatieve stad voor kunst & economie, als broedplaats voor
innovatie
Seppe Peeters
Samenvatting Sociologie en de Stad
2
,Stedelijkheid verwijst naar de eigenschappen en kenmerken die inherent zijn aan een stad, zoals hoge
bevolkingsdichtheid, diversiteit in demografie en cultuur, geavanceerde infrastructuur en economische
activiteit.
Er ontstaan verschillende vormen van stedelijkheid:
• door de aard van bebouwing & inrichting van de openbare ruimte de fysieke stad
• door de manieren waarop mensen er met die ruimte omgaan en met elkaar leven.
STEDELIJKHEID OVERSCHRIJDT DE GRENZEN VA N DE STAD
• Stedelijkheid niet langer gebonden aan het historische stadshart, noch aan openbare ruimte
• Vele (voormalige) stadsbewoners en (huidige) stadsgebruikers wonen vandaag in de (steeds minder)
groene rand rond de stad
o maar hebben wel een stedelijke levensstijl behouden.
• Zij gebruiken de stad & genieten van groot-stedelijke functies (werken, studeren, uitgaan)
o maar leven toch buiten de stad.
STADSLUCHT MAAKT VRIJ
• Historisch, in de feodale samenleving
o Vrijheid en burgerschap binnen de stadsmuren
o Hanzasteden
• Als broedplaatsen voor verandering in een samenleving
• Maar: de stad roept ook weerstand op
o De stad als ‘oord des verderfs’
▪ Arbeiders, vreemdelingen, zedeloosheid, anonimiteit, prostitutie, criminaliteit,
sociale problemen, …
o Zeker het conservatieve Vlaanderen worstelt met zijn/haar steden
2. VLAANDEREN WORSTELT MET ZIJN STEDEN
STEDEN GROEIEN OPNIEUW IN DE 21STE EEUW
• Vlaanderen kent een traditie van anti-stedelijkheid.
o De baksteen in de maag van vele Vlamingen gedijt vaak het beste in het te verkavelen veld.
o Voor een deel van de Vlaamse middenklasse betekende maatschappelijk succes een
nieuwbouwwoning rond de stad of verder
o nefast voor Vlaanderen én voor onze steden
▪ Verkaveling na verkaveling verdween de open ruimte en groeide de automobiliteit
• 1950-2000: selectieve (witte) stadsvlucht van de middenklasse
o Bevolkingsdaling van de steden
o Verarming van de bevolking
Seppe Peeters
Samenvatting Sociologie en de Stad
3
, WAAROM GROEIT DE BEVOLKING IN ANTWERPEN?
Drie componenten:
• Natuurlijke groei: meer geboorten dan sterften
• Binnenlandse migratie
• Internationale migratie
Gevolg: een radicale verjongingskuur van de steden
ONDANKS DE BEVOLKINGSTOENAME BLIJFT STADSVLUCHT VAN DE (WITTE) MIDDENKLASSE
• Achter de stijging aantal inwoners gaat een complexer verhaal schuil.
• Te gemakkelijk zet men meer inwoners op één lijn met einde van stadsvlucht
o te statische kijk op de bevolkingscijfers
• Groepen die naar de stad komen, hebben een zwakker inkomensprofiel dan diegenen die de stad
verlaten.
o Bij diegenen die zich in de stad vestigen, zijn jongeren, lagere inkomensgroepen én
nieuwkomers oververtegenwoordigd.
o Bij wie de stad verlaat, blijven jonge middenklassengezinnen oververtegenwoordigd
MECHANISMEN ACHTER DE STADSVLUCHT
• buitenwijken trekken aan, de stad stoot af.
• De stad is fysiek & psychisch 'vol'.
• Zoeken naar groen & ruimte voor kinderen
• ‘veilig’ verkeer buiten de stad?
• Onveiligheidsdiscours: leidt vaak tot jongeren- én stadscriminaliteit
• Stad = migratie.
o De stad van de 21ste eeuw = stad in diversiteit, met haar kansen en met haar spanningen.
o Die diversiteit voedt ten dele ‘witte stadsvlucht’, die daardoor paradoxaal genoeg de
toename van de diversiteit in de stad verder versnelt.
• Al deze krachten samen werken tegen de aantrekkingskracht van de stad en zorgen voor een blijvende
suburbanisatie.
o Met een sociale uitsortering => groeiende ruimtelijke ongelijkheid (les gentrificatie).
Seppe Peeters
Samenvatting Sociologie en de Stad
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller seppepeeters2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.56. You're not tied to anything after your purchase.
