Leerdoelen
1) Ik kan een AWB schema maken van een dilemma en van een maatschappelijk probleem
2) Ik kan op twee verschillende manieren uitleggen waarmee actoren maatschappelijk geluk
willen bereiken
3) Ik kan uitleggen dat de verschillen tussen ‘strijd’ en ‘debat’ niet zwart wit zijn
4) Ik kan drie manier uitleggen waarmee een eindeloos debat voorkomen kan worden
5) Ik kan de verschillen tussen linkse en rechtse mensbeelden toepassen
6) Ik kan de manier van redeneren over maatschappelijk geluk van Jeremy Bentham en het
utilitarisme uitleggen
7) Ik kan uitleggen dat jongeren als Boyan Slat een rol kunnen spelen bij het maatschappelijk
geluk
8) Ik kan twee argumenten voor en twee argumenten tegen een maatschappelijke stelling over
dit hoofdstuk geven
Basisbegrippen
- Dilemma
= Keuze tussen twee zaken die niet samen kunnen gaan
- Waarde
= Een abstract ideaal dat mensen belangrijk vinden om na te streven
- Kernwaarde
= Een belangrijke waarde van een cultuur (samenleving, bedrijf, groep)
Zonder die kernwaarde bestaat die cultuur niet meer
>> vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit
- Belang
= een voordeel dat iemand heeft of krijgt
Zaken waar mensen zelf van profiteren
Waarden en belangen hebben een rol voor het maken van keuzes in de huidige samenleving
Maatschappelijke problemen
Betekenis
- Er zijn verschillende meningen over het probleem
- Er hebben veel actoren mee te maken
= persoon of groep die actief betrokken is bij een maatschappelijk probleem
- De overheid kan een rol spelen bij de oplossing
,Maatschappelijke botsing
Mensen hebben verschillende ideeën over waarden en belangen bij een maatschappelijk probleem.
Dat noem je een maatschappelijke botsing.
= botsing tussen waarden en/of belangen van verschillende actoren die niet samen kunnen gaan
Bij een botsing hoort een AWB-schema:
AWB-schema
= een overzicht van een botsing of dilemma met actoren, waarden en belangen die tegenover elkaar
staan
Overheid
‘’De overheid is een scheidsrechter die de spelregels toepast’’
Het hoogste gezag (bestuur) in een land dat wetten maakt, uitvoert en handhaaft
Maatschappelijke driehoek
Groepen die vaak bij een maatschappelijk probleem betrokken zijn en wie kan het oplossen?
- Maatschappelijk middenveld = groepen van burgers die voor bepaalde waarden of belangen
opkomen zonder winstoogmerk te hebben
- Markt = bedrijfsleven (bedrijven en ondernemingen met winstoogmerk)
Botsingladder
De botsingladder gaat over de manier waarop actoren om willen gaan met de
maatschappelijke botsingen. Hoe hoger je op deze ladder komt, hoe minder
actoren willen debatteren en hoe meer ze willen strijden.
Strijd
- Extreem/extremisten
- Hun visie samenleving is de enige ware
- Actoren maatschappelijk middenveld, maar ook overheid
Debat
- Debatteren voor maatschappelijk geluk
- Overtuigen >> geen strijd, dus acceptatie dat verschillende actoren zelfde dilemma heeft
,Eindeloos debat
Nadeel debat >> lengte (té lang)
Oplossingen om dat te voorkomen in een democratische rechtsstaat:
Meerderheidsregel
= De regel dat beslissingen worden genomen door de meerderheid van de uitgebrachte
stemmen over een voorstel
Grondwet
= de belangrijkste wet van een land. Bevat meestal fundamentele rechten en plichten van
burgers en van de overheid
Rechter
>> Een rechter maakt een einde aan het debat door een oordeel te vellen door de feiten en
wetgeving met elkaar te vergelijken
Mensbeeld
Een mensbeeld heeft invloed op het kijken naar de mens en hoe je dingen wilt oplossen in de
samenleving (of een maatschappelijk probleem/geluk)
= een beeld dat mensen hebben van hoe mensen over het algemeen zijn >> ‘’hoe zie jij de mens?’’
>> mensbeelden komen op twee vragen neer:
1) Hoe sociaal en goed zijn mensen van nature?
2) Hoeveel verschillen de talenten van mensen?
Mensbeeld – hoe sociaal en goed zijn mensen van nature?
Actoren maken verschillende keuzes over
dilemma’s van waarden en belangen en over de
manier waarop ze maatschappelijke problemen
willen oplossen. Dit komt deels doordat
mensen verschillende mensbeelden hebben en
daarmee verschillende ideologieën
, Mensbeeld – hoe verschillen de talenten van mensen?
Mensbeeld – hoeveel vertrouwen heb je in de mens?
Rechts Links
- Minder tot weinig vertrouwen - Veel vertrouwen
- Iedereen kiest voor zichzelf - Iedereen heeft talenten
- Niet iedereen heeft talent (alleen verschillend)
- Economische vrijheid - Economische vrijheid
- Terughoudende rol overheid - Sturende rol overheid
- Eigen verantwoordelijkheid - Opkomen voor de
zwakkeren
Ideologie
De samenhang van de visies op verschillende problemen komt naar voren in een ideologie
= Samenhangend geheel van beginselen en denkbeelden over het maatschappelijk geluk
- Mensbeelden zorgen voor een bepaalde kijk op de wereld en daarmee voor bepaalde
voorkeuren en afkeuren
Maatschappelijk geluk – Jeremy Bentham
- Utilitarisme
= filosofische stroming die zoveel mogelijk geluk voor zoveel mogelijk mensen wenselijk vindt
- Vermijden pijn en zoektocht plezier >> belangrijkste motieven mens
- Geluk is zoveel mogelijk genot voor mensen en zo min mogelijk pijn
- Panopticum
= ronde gevangenis waar alle gevangenen te zien zijn door de bewaker die in het midden zit
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller CarlijnvAken04. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.59. You're not tied to anything after your purchase.
