Summary
Samenvatting Tijdvakken 1 tm 6 en HC 1 Steden en burgers in de lage landen
- Course
- Level
Tijdvakken 1 t/m 6 en HC 1 uitgewerkt aan de hand van tabellen, verduidelijkte afbeeldingen. Feniks - geschiedenis lesboek 4,5,6 vwo
[Show more]
Seller
Follow
CarlijnvAken04
Content preview
Tijdvak 1Jagers en boeren
Tot 3000 v.Chr. Prehistorie
Kenmerkende aspecten
Leefwijze jagers en verzamelaars
Ontstaan landbouw(-samenlevingen)
Ontstaan stedelijke gemeenschappen
De eerste mensen
5 miljoen jaar geleden eerste mens apen
Rechtop lopen
(oorzaak; beter omgeving zien + sneller)
2 miljoen jaar geleden: Homo habilis
= de handige mens
En homo erectus
= de rechtopgaande mens
25.000 jaar geleden EU: homo sapiens
= de moderne mens
En Neanderthaler
Neanderthaler Homo sapiens
Kleiner Groter
Zwaarder Lichter
Verschillen homo sapiens en voorouders
Gesproken taal
Kennis kon worden gedeeld, bewaard, doorgegeven, gebruikt en uitgebreid
Symbolische wijze denken
Grafgiften
Levenswijze jagers-verzamelaars
Neanderthalers en homo sapiens: jagers en verzamelaars
Nomaden
= iemand die niet op een vaste plek woont
Voortdurend op zoek naar voedsel
Eenvoudige hutten of tenten
Verzamelen: bessen, planten, zaden en noten etc.
Carrying capacity
Draagkracht van een gebied
Onvoldoende? Jagers en verzamelaars vertrokken naar een ander gebied
Klimaat was van invloed op de leefwijze.
Jachtwerktuigen en gereedschappen: gemaakt van dierenbotten en vuursteen
,Neolithische revolutie
Verandering van levenswijze: landbouwrevolutie
Oorzaken
1) Toeval
2) Kouder à minder voedsel à noodzaak uit te vinden à verhuizing Nijl, Tigris enz.
graanverbouwing à ontstaan akkerbouw
3) Warmer à droger à wild sterft uit à noodzaak dieren temmen à ontstaan veeteelt
Waar? Vruchtbare halve maan gebied, Midden-Oosten
Gevolgen
1) Ontstaan landbouw samenlevingen
2) Ontstaan dorpen
3) Ontstaan landbouwwerktuigen
Ploeg
4) Permanente nederzettingen
= sedentair
Stevige boerderijen
Meer bezittingen (geen grote ongelijkheidsverschillen)
5) Ontstaan aardewerk (opslag voor bijv. graan)
Landbouw in EU
Hoe? Bevolkingsdruk in het Midden-Oosten zorgde ervoor dat er boeren naar de EU gingen
Niet gelijk overname op de landbouw. Men bleef voedselvoorraad nog aanvullen met jagen
en verzamelen
Prehistorische culturen
Geen schrift dus benamingen
De (landbouw-) culturen vernoemd naar leefplek of bijzondere voorwerpen
Bijv. Bandkeramiekcultuur (versiering op aardewerk)
Trechterbekercultuur
Bekend om: hunnebedden
Irrigatielandbouw
Oorzaak: minder regen rondom Nijl, Tigris en de Eufraat rivieren
Door kanalen te graven, konden ze water naar hun akkers brengen
Overtollige water opgevangen in dammen
Grotere oogsten
Verschil in rivieren
Nijl: overstromen zomer >> akkers al geoogst >> laagje vruchtbaar slib
Eufraat en Tigris: overstromen voorjaar >> akkers nog vol gewassen >> overtollige water
tegenhouden
,Samenwerkingsverband
Opbouwen en onderhouden irrigatiesysteem goed samenwerken
Schema
Irrigatie landbouw
Aanleggen van voorraad
Specialisatie van beroepen
Verschillen aanzien en inkomen
Bestuursvorming
En
Irrigatie landbouw
Aanleggen dijkjes
Waterhuishoudingen
Samenwerking noodzakelijk
Groei van organisatie
Bestuursvorming
Door rijkere oogst meer aanzien en macht
Leiders
Leiding irrigatiesysteem
Koningschap ontstaan
Stadstaten
Oorzaak
succesvolle irrigatielandbouw groeide bevolkingsomvang
Gevolgen
Dorpen in Mesopotamië worden steden
Enkele gingen omringende platteland en kleine nederzettingen overheersen
Spreek je van stadstaten
Stedelijke gemeenschappen kenmerken
1) Specialisten
Meerderheid was boer
Wel specialisaties ontstaan
Oorzaak specialisaties: grote landbouwopbrengst die ook anderen kon voeden die niks te maken
hadden met landbouw
Konden specialiseren andere bezigheden bijv: bouwen van huizen
Ontstaan beroepen
, 2) Hiërarchische opbouw van de samenleving
3) Godsdienstig centrum
Polytheïsme (meerdere goden geloven)
4) Gebruik van het schrift
Spijkerschrift en hiërogliefen
Alles onthouden werd lastig
Vroegste schriften: karakterschriften
= herkenbare afbeeldingen
Sybllabische schriften
= teken was een bepaalde klank/lettergreep
Spijkerschrift
Vorm tekens afgedrukt in vochtige kleitabletten
Hiërogliefen schrift
Nut schrift
Noteren van handelsafspraken, opstellen wetten, registreren belastingopbrengsten
Klein deel bevolking kon lezen en schrijven
Schrijvers veel aanzien
Staatsvorming
Staat = land met duidelijke afgebakende grenzen, met een goed functionerende overheid die
verantwoordelijk is voor het bestuur, de rechtspraak, het leger en de openbare orde
Oorzaak ontstaan staten
Steden gingen samenwerken
Als een staat macht verloor, bood dat de andere staat de mogelijkheid tot het versterken van
haar machtspositie
Machtige heersers
Macht van de farao’s (koning) gebaseerd op 4 pijlers. Inwoners van Egyptische en Mesopotamische
staten dienden bevelen van hun farao en koning blindelings te volgen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller CarlijnvAken04. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51036 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now