Summary
Samenvatting sociologie, communicatie, gegevens door dhr Schreurs
- Course
- Institution
Samenvatting voor het vak sociologie gegeven door mr scheurs in het tweede jaar communicatie.
[Show more]
Seller
Follow
hannahhmaes
Reviews received
Content preview
SAMENVATTING SOCIOLOGIEHoofdstuk 1: De sociologische verzuchting
Alles is contingent maar niet arbitrair.
Alles: Opvattingen, gewoonten, levensstijlen, instellingen…
Contingent: iets wat niet noodzakelijk noch onmogelijk is. (niet universeel)
= Het had ook anders kunnen zijn dan het nu is, en het is vaak ook anders geweest (tijd) of
anders ter wereld (plaats)
→ Je denkt dat iets vanzelfsprekend is maar dat is het niet want op andere plaatsen en
andere tijden is het heel anders.
Arbitrair: Niet willekeurig, er zijn goede redenen voor de vorm die iets bij ons of in een
bepaalde tijd of plaats heeft aangenomen.
Vb huwelijk: aangelegenheid tussen 2 personen. Zowel man en vrouw als vrouw en vrouw
man en man.
Besef van contingentie
Normen & waarden: sociale oorsprong
= Afwijkend gedrag wordt geproduceerd door de samenleving
Waarom zijn bepaalde gedragingen in bepaalde samenlevingen afwijkend en in andere
niet?
Etnocentrisme: “Hoe het voor ons is, is de beste manier”
→ Gevaarlijk om te denken: andere culturen = minder ontwikkeld
- Andere culturen zouden zich langzaam ontwikkelen naar ons model (vb
homohuwelijk)
Voorbeeld: Taart eten bij de bomma op zondag → Afwijkend gedrag als iemand geen honger
heeft
De sociale orde:
= Wanneer iedereen alle regels netjes volgt
Hoe is sociale orde mogelijk?
- Besef van contingentie: Wetten, regels: niet door God gemaakt, maar door mens zelf
dus waarom ze volgen? Waarom ze niet veranderen? Etc..
→ Zonder regels: Leven niet voorspelbaar en zelfs niet leefbaar.
- Probleem van de orde: Als alles contingent is, hoe is sociale orde dan mogelijk? Hoe
zorgen we dat mensen de wet eerbiedigen en welke regels zijn absoluut nodig?
Vb: Verkeersregels zelf kiezen zorgt voor chaos, dus deze zijn absoluut nodig.
Verlichting en tegen verlichting
De vraag waarom het contingente niet arbitrair was stond na de Franse revolutie centraal in
de discussie tussen vertegenwoordigers van de verlichting en tegen-verlichting.
, Verlichting (18de E) Tegen-verlichting (19de E)
Ratio/redelijk individu staat centraal Rationeel handelen
Wetenschappelijk denken, redelijk handelen Egoïsme en nastreven van eigenbelang
Regels met de voeten treden (want
Vooruitgang, rust en geluk
willekeurig)
Tradities, religie tegennatuurlijk
Godsdienst en gezag nodig
anto-autoriteit (scheiding kerk-staat)
→ geloven in individu/wetenschap/mens vs geloven in god
Verlichting: Alles wat traditie en godsdienst was, wilden ze vanaf.
→ Verstand gebruiken → Wanneer mensen verstand gebruiken, maken ze vanzelf de juiste
beslissing en komt het goed.
Tegen verlichting: als mensen verstand gaan gebruiken → Egoïstische beslissingen
nemen, ze kiezen altijd voor eigenbelang
→ Ingaan tegen individu = god nodig om wetten te respecteren
Sociologie nu
HABERMAS LUHMANN
Wetenschappelijke rede
We worden het nooit eens over wat
- Wel: hoe?
rechtvaardig is.
- Niet: waarom?
Het arbitraire verdwijnt Leren leven met het arbitraire
Wetten moet op de juiste wijze gemaakt
worden (zo is sociale orde mogelijk)
Wetten moeten rechtvaardig zijn (zo is
- procedures
sociale orde mogelijk)
- meerderheidsregels
(ook al vinden we ze zelf niet rechtvaardig).
Habermas:
- Mensen die wetenschappelijk denken of die luisteren naar wetenschappelijke feiten
gaan sowieso juiste/rechtvaardigste kiezen
- VB: Roken, sinds 60 bewezen dat dit slecht is, resultaat: redelijke mensen
kunnen enkel concluderen dat restricties nodig waren, en op lange termijn is
dit ook zo gebleken want er zijn veel meer regels voor rokers nu
Luhmann:
- we gaan het nooit eens raken over wat eerlijk en rechtvaardig en juist is. Mensen zijn
egoïstisch en verdedigen hun eigen belangen
→ Vb roken; tabaksindustrie veel geld betaald om roken te behouden
- spreekt theorie van Habermas tegen
- Daarom moet je op procedures terugvallen
,Legitimerende derde
Is alles contingent? Welke aspecten in onze maatschappij zijn makkelijk te veranderen en
welke niet?
Natuur:
Regels en beperkingen
- Mens kan niet vliegen MAAR vb vliegtuig
Wij als mens botsen tegen de natuur op met bepaalde grenzen. Onze
maatschappelijke orde wordt ongetwijfeld beïnvloed door onze fysieke capaciteiten
→ denk maar aan voedsel nodig, dood gaan,…
We proberen deze fysieke beperkingen te verlengen en overwinnen
bv: medische vooruitgang.
- Niet alleen fysische beperkingen sommige gedragingen zitten blijkbaar op de rand
van natuur en cultuur.
→ Denk maar aan emoties of intelligentie.
Om hier een goed voorbeeld van te geven: Waarom extreem rechts/links?
- Natuur: deel van de hersenen dat groter is. ( dan links bv)
- Cultuur: waarin je bent opgegroeid. ( gezin die extreem links is)
Natuur is een bron die niet contingente regels heeft. MAAR toch is natuur contingent!!!!! -
Omdat de mens haar grenzen weet te verschuiven, als de wetenschap dit toelaat voorbeeld:
wij als mens kunnen niet vliegen → Kunnen dat toch wel met vliegtuig
Geschiedenis
Pad-afhankelijkheid; wanneer je een pad bent ingeslagen kun je daar practisch niet meer
vanaf
Vb: Social Media → Je kan wel wetten etc maken maar je kan social media niet meer
afschaffen
Dus geschiedenis is niet contingent
Samenhang
Sommige dingen zijn nu eenmaal hoe ze zijn omdat ze samenhangen met iets anders
- Samenleving verschuift, niet iedereen werkt 100% meer (vooral mensen met
gezinnen), gezin en economie heeft invloed op elkaar
- Hangt technologische vernieuwing samen met het niet geloven in God?
Vierde legitimerend verhaal:
De vanzelfsprekendheid ‘datgene wat er gewoon is, omdat het er is’, ‘omdat we het altijd zo
hebben gedaan’
, OEFENINGEN H1
Wat is generatiearmoede?
Generatiearmoede is armoede die van generatie op generatie doorgegeven wordt. Kinderen
die in armoede geboren worden, hebben in verhouding een grotere kans om later ook in
armoede te leven. Of, anders gezegd, voor hen is het nog moeilijker om uit de armoede te
geraken.De kenmerken van kansarmoede zijn bij hen nog veel nadrukkelijker aanwezig en
zeker ook de binnenkant van armoede laat zich bij hen nog veel scherper voelen.
Armoede = contingent want in andere landen wordt er anders tegenaan gekeken
Voorbeeld:
❖ belgië → redelijk veel acties om armoede te bestrijden
❖ Amerika → weinig acties om armoede te bestrijden want mensen zien het als ‘eigen
schuld’ als je arm bent
De theorieën van Habermas en Luhmann komen in de realiteit vaak in combinatie met
elkaar voor. Leg deze uitspraak voor aan de hand van onderstaand artikel.
“Ook alle 65 plussers kunnen derde corona prik krijgen in ons land”
Politiek is eerst naar wetenschappers gaan luisteren om zeker te zijn dat de spuit goed is
voor het volk, dit slaat terug op habermans. Nu zijn ze al bezig in ons land om een 3e prik in
te voeren terwijl er in andere landen nog geeneens een eerste vaccin is. Dit slaat terug op
Luhmann
In de hedendaagse sociologie hebben Habermas en Luhmann een verschillende visie
op hoe wetten tot stand moeten komen om sociale orde mogelijk te maken. Volgens
de ene verdwijnt het arbitraire, volgens de andere moeten we leren leven met het
arbitraire. Leg in eigen woorden deze beide visies uit.
- Habermas zijn de mensen slimme en redelijke wezens en wanneer zei realiseren dat
iets volgens de wetenschap niet normaal is of gezond hebben zei het verstand om
hier een halt toe te roepen. Je kunt maar aan 1 oplossing denken, waardoor het
willekeurige verdwijnt.
- Luhmann zegt dat de mensen het nooit met elkaar eens gaan zijn, niet iedereen gaat
het met elkaar eens zijn over bepaalde problemen zelfs als de wetenschap zegt dat
het niet normaal of gezond is. Luhman zegt hierover dat er dus wetten gemaakt
moeten worden op de juiste wijze, een wijze waarmee je iedereen een beetje
De universele verklaring voor de rechten van de mens kan je beschouwen als een
voorbeeld van hoe Habermas over het tot stand komen van wetten dacht. Leg uit
waarom.
deze wetten gelden voor iedereen en iedereen is hiermee akkoord, andere wetten zijn
discussieerbaar maar deze zijn rationeel gezien volledig logisch vb. recht op leven tevreden
stelt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannahhmaes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now