Summary
samenvatting Cultuur en levensbeschouwing
- Course
- Institution
aan de hand van het boek "Hoop is nooit stil" lector: Joris Tielens 15/20
[Show more]
1 review
By: kristelkoch1 • 6 months ago
Seller
Follow
AnoniemOke
Reviews received
Content preview
Cultuur en levensbeschouwingDeel 1: We leven in tijden van angst
2 belangrijke personen bij angst:
Hobbes:
− Mens is gedreven door angst
− Wilt zichzelf beschermen en zal tot uiterste gaan
o Oorlog van allen tegen allen
− Permanente dreigen van anderen
− Inperken: wanneer mensen met elkaar een sociaal contact afsluiten
o Sociaal contract: Een staat met een leidersfiguur die alle autoriteit krijgt op voorwaarde dat de
veiligheid van elke burger gewaarborgd is. → Geen realiteit!!
o Om zichzelf te beschermen → als eerste toeslaan
o Heeft leidersfiguur die autoriteit in handen neemt
Rousseau:
− Mens is gedreven door het goede
− De mens is van nature goed en wil elkaar helpen
− Het is de maatschappij die er voor zorgt dat de mens slechte dingen doen
o Je kan maar met 160 mensen samenleven zonder regels ook al ben je zo goed, maar vanaf dan zullen
er regels opgelegd moeten worden die bepaalde zaken gaan verbieden (we zijn met teveel).
Hoofdstuk 1: Angst voedt de verschillen …
Dualistische denkers:
− Zwart wit denken
− Oftewel Hobbes of Rousseau
− Je vertrekt uit angst of het goede
Mixofobie:
− Hobbes → angst
− Angst dat eigen cultuur, gewoonte, denken wordt beïnvloedt door vreemde elementen
− Schrik voor wat niet eigen is aan jezelf
Mensen die zuiverheid nastreven, niet enkel in de geest maar ook in de maatschappelijke orde, hebben angst
voor de vermenging van elementen die deze zuiverheid verstoren (bv. Een ander geloof)
Nativisme:
− “native” = geboorte
− Je cultuur, ideeën en ideologie van geboorteplek gaat beschermen tegen vreemde invloeden
− Angst voor het vreemde
− 2 groepen
o Behoudsgezinde burgerbewegingen:
o Conservatieve gezinspartijen
Een irrationele en obsessieve angst voor vreemdelingen (bv. Klassieke gezin, boerekost, …)
1.1: Behoudsgezinde burgerbewegingen
− Wat: Hoe meer leden, hoe angstiger de maatschappij
− Voorbeelden
o Combat 18: Een hooligangaanhang van de British National Party. Ze behoort tot het internationale
Blood & Honour-netwerk. 1 en 8 staan voor de eerst en achtste letter van het alfabet, de initialen van
Adolf Hitler.
o Blood & Honour (1984): Ian Stuart Donaldson, richtte deze beweging op om bij te dragen aan de
rassenoorlog. De naam vindt zijn oorsprong in de Hitlerjugend ‘Blut und Ehre’.
o PEDIGA
1
, Cultuur en levensbeschouwing
1.2: Conservatieve gezinspartijen
− Zien zichzelf niet als populair of (radicaal) rechts
− Brengen vaak standpunten naar voren waarbij andere beschuldigen belangrijker leek dan visie uit te bouwen
− Alles en iedereen wat nationalistische gevoel bedreigt, wordt onder angstige aandacht gegooid
− Angst lijdt tot wij- en zij-groep
− Voorbeelden
o #EigenVolkLaatst: opslag van mondmaskers moesten plaats maken voor opvang vluchtelingen
o Migranten
o Homoseksuelen: worden gezien als bedreiging omdat er dan minder kinderen worden geboren
Hoofdstuk 2: … of leidt tot samenwerking
Mohammed Bouazizi:
− Diepgewortelde angst voor de toekomst en geen vooruitzichten stelt mensen in staat tot de meest
ondenkbare acties
− Mohammed had een illegale groentekar die hij gebruikte om te werken en daarna geld te sparen om mijn
familie te kunnen voeden. Op een dag kwam de politie langs en pakte zijn kassa mee, maar dat liet hij niet zo.
Hij ging hem terug halen bij het kantoor, maar daar namen ze hem niet serieus. Hij dreigde zichzelf in brand te
steken en uiteindelijk deed hij dat ook. Hierdoor kwam er veer protest tegen dictators
Sergei Krikalev:
− Angst leidt er toe dat wij nu in de ruimte zitten
− Sergei is een kosmonaut die gestrand was op het ruimteschip Mir. Hij kon nergens landen en bleef daarom in
een baan om de aarde, onzeker of hij ooit nog thuis zou raken. Sergei verblijft bijna een jaar in de ruimte tot
hij op 25 maart 1992 mag terugkeren richting de grootste lanceerbasis ter wereld. Hij vertrok als Sovjetburger
en keerde terug als Rus
Hoofdstuk 3: Maar is steeds een as van het kwaad
Martha Nussbaum:
− Herkent een patroon bij angstproblematieken
− As van het kwaad
o Kwaad is iets wat grotendeels buiten hun staat
o Externe bedreiging voor persoonlijke situatie
− Botsing der beschavingen
o Zuivere mensen: Nemen het op tegen buitenlands indringers
o Welvarende Westerlingen: Nemen het op tegen gelukzoekende
vluchtelingen
o Onderdrukte jeugd zonder toekomst: Neemt het op tegen elitaire leiders die een wankel beleid
voeren
o Democratische culturen: Nemen het op tegen de duivelse communistische beschavingen
− Populaire cultuur
o Voedt cultuur door wereld te creëren waarbij problemen van goede personages worden opgelost
door dood van schurken
− Terroristische aanslagen: niet alle aanslagen op Europese bodem zijn religieus geïnspireerd
Hoofdstuk 4: Collectieve angst mag men niet cultiveren
Angst:
− Definitie: De dirigent van het brein die nodig is om een wezen in leven te houden. Het overheerst alle andere
acties in het brein en legt de focus bij het gevaar.
− Collectieve angst: Het probleem van de angst is nu groter dan dat de persoonlijke dirigent aankan. Eerst
bekijken welke handelingsplannen, risicoanalyses en argumentaties er mogelijk zijn.
Maatschappelijk opgelegde angst:
− Definitie: Mensen zijn niet bang voor wat het is, maar voor wat ze verwachten dat er zal komen. (bv. Angst
voor migranten, moskeeën, … )
− Gevaarlijk:
2
, Cultuur en levensbeschouwing
o Wanneer de superioriteit van de eigen groep buitensporig in de verf gezet wordt en de andere groep
de schuld krijgt van alles wat er in de samenleving verkeerd loopt.
o Wanneer de as van het kwaad geïnstitutionaliseerd wordt waardoor er vooroordelen ontstaan.
− Foutieve associaties:
o Communiceren en kritisch denken: moeilijk
o Andere beschuldigingen en bang zijn: makkelijk
Vijf uitdagingen voor de toekomst:
− Een intelligente omgang met informatie op basis van feiten: Onze levensbeschouwing wordt gekleurd door
stereotypen en persoonlijke uitingen van gezaghebbende figuren die het als de waarheid verkopen.
− Verbeelding cultiveren: Compassie, iets ondergaan met een ander, het in de ander verplaatsen, haar pijn
voelen alsof het de jouwe is.
o Wanneer iemand een verhaal vertelt is het niet de bedoeling dat je gaat antwoorden met een eigen
verhaal.
− Principieel consistent zijn: Men moet zich houden aan de regels die anderen ook gevraagd worden te volgen.
− Samen werken: Men overstijgt het gevoel van leven in angst niet door de andere te boycotten, maar door de
handen in elkaar te slagen en een gemeenschappelijk doel voorop te stellen.
− Hoop koesteren: Zelfs wanneer we geen reden hebben tot hoop zien, hebben we een morele plicht om hoop
te koesteren.
o Bang zijn: Motivator om te blijven werken zodat je jezelf wapent tegen wat er ook moge komen.
o Hoop: Drijft de mens om geen vrede te nemen met de huidige situatie en zijn figuurlijke wapens op
te nemen voor een rechtvaardige samenleving.
3
, Cultuur en levensbeschouwing
Deel 2: Weg uit de onwetendheid
Hoofdstuk 5: Heb ik een levensbeschouwing?
5.1: Over de doden niks dan goeds
Epicurus:
− “heb geen angst voor de dood, want zolang wij er zijn, is de dood er niet en als de dood er is, zijn wij er niet
meer”
− Zijn centrale idee: Ataraxia
o Een staat van verlangloosheid, kalme rust en onverstoorbaarheid
o Leven van stabiliteit
o Angst voor goden en dood is overbodig
− West-Europa: de dood wordt maatschappelijk weg gemoffeld
o bv. Begraafplaatsen die je niet vanuit straat mag zien
o Doodstrijd komt niet aan bod maar de moord, ziekte, .. wel
5.2: Er bestaan geen domme vragen
− Veel antwoorden op de vragen die Epicurus zich stelden, na de dood zijn er ook verschillende bestemmingen
met verschillende namen mogelijk
− Bv: in Teshie wordt de doodskist gemaakt in de vorm van het beroep van de overledene en het materiaal is de
uiting van de status van de persoon → fantasy coffin
− Het juiste antwoord op de vraag wat er na de dood komt blijft quasi onmogelijk te zeggen, een mens moet
eerst doodgaan om de waarheid te achterhalen
Levensvraag moet aan 4 kenmerken voldoen:
− Er is geen juist, vast of standaard antwoord:
o Op de vraag zijn er in principe miljoenen antwoorden mogelijk
o Wie ben ik om te beslissen wat er juist is
− Persoonlijk antwoord kan tijdelijk zijn
o Het kan dat je heel je leven hetzelfde denkt
o Het antwoord kan ook veranderen
− Een levensvraag gaat steeds over mensen
o Mensen over heel de wereld er iets over kunnen zeggen
o Elke mens heeft te maken met de dood
− Een levensvraag gaat over het groter geheel
o Het mag geen tijdelijke vraag zijn die je in je opkomt
o In verschillende momenten van je leven erover nadenken
o Het kan wel evolueren door ervaringen, andere mensen, …. maar de uiteindelijke vraag blijft wel
Een vraag wordt een levensvraag wanneer:
− Er geen juist, vast of standaardantwoord is
− Het antwoord kan tijdelijk kan zijn
− De vraag over mensen en het grotere geheel gaat
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AnoniemOke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.66. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52928 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now