Deze samenvatting is van het vak filosofie uit leerjaar 2 van de opleiding pedagogiek. Samen met het vak beroepsethiek vormt dit het tentamen. De samenvatting van beroepsethiek kun je ook op mijn pagina vinden. En ik heb ook een bundel gemaakt van beide samenvattingen
Filosofie en Beroepsethiek- Filosofie, van gedachten wisselen
Hoofdstuk 1 (leerjaar 2)
1.1 Filosofie als dagelijkse kost
- Filosofie is weer helemaal in. Op allerlei vlakken vind je het terug.
- Wellicht is de grote belangstelling het gevolg van de tijd waarin we leven. De ontwikkelingen in de medische technologie,
de biotechnologie en de informatie- en communicatietechnologie maken het mogelijk levens te verlengen, organen te
transplanteren enz.
- Technologische ontwikkelingen zijn een zegen, maar hebben ook hun keerzijde. De mogelijkheid om langs niet- natuurlijke
weg toch kinderen te krijgen heeft veel echtparen gelukkig gemaakt. Maar het heeft ook geleid tot commercieel
draagmoederschap.
- Toch ontstaan er problemen. Soms weigeren draagmoeders de pasgeborene af te staan, omdat zij een te sterke band
voelen met het kind dat zij hebben gedragen.
- Waar voorheen het kind als een godsgeschenk dan wel als de vrucht van een geconsumeerd huwelijk werd verwelkomd, is
het nu een product geworden van een industrie met alle bijbehorende elementen: leveranciers van eicellen,
bemiddelingsbureaus enz.
- Als gevolg van technologische ontwikkelingen leven we volgens de Sloveense filosoof Slavoj Zizek in een unieke tijd waarin
iedereen op een bepaalde manier wordt gedwongen om een soort filosoof te zijn.
* Steeds vaker worden we in ons dagelijks leven geconfronteerd met vragen die een filosofisch karakter hebben.
- De technologische ontwikkelingen roepen ook andere filosofische vragen op. Is het wel menselijk, en dus wenselijk, om
levens te verlengen bijvoorbeeld?
- Het dwingt ook sociaal werkers om een soort filosoof te zijn. Professionele sociaal werkers, welzijnswerkers, zorgverleners
en maatschappelijke dienstverleners worden in hun werk bijna dagelijks geconfronteerd met vragen die een filosofisch
karakter hebben.
* Bijvoorbeeld: moet drugsgebruik wel of niet worden gedoogd?
- Voor een antwoord op al deze vragen kunnen we ons niet op de resultaten van bepaalde methodieken beroepen.
- In hun beroepspraktijk ervaren sociaal werkers veelal dat antwoorden niet eenvoudigweg voorhanden zijn en dat mensen
heel verschillend over zoiets als verantwoordelijkheid denken.
- In de filosofie wordt al eeuwenlang nagedacht over deze en andere kwesties. Deze denkarbeid heeft niet tot pasklare
antwoorden geleid. Maar het zou onjuist zijn hieruit te concluderen dat filosofie een overbodige en nutteloze bezigheid is
waarmee enkel wereldvreemde figuren hun tijd doden.
1.2 Filosofie en sociaal werk
- Het gesprek op pagina 21 gaat over niets anders dan over de filosofische vraag of de mens een vrije wil heeft.
* De psychiater wil de inbreker zelf laten zien dat hij verantwoordelijk is voor het plegen van inbraken.
- Het voorbeeld op bladzijde 21 laat duidelijk zien dat vooronderstellingen over verantwoordelijkheid, rechtvaardigheden
en respect en over de relatie tussen individu en samenleving concreet doorwerken in hoe we cliënten benaderen.
- Hetzelfde geldt voor sociaal werkers, zorgverleners, begeleiders en maatschappelijke dienstverleners. Ook zij hebben
verschillende opvattingen over filosofische kwesties als verantwoordelijkheid, rechtvaardigheid en vrijheid.
- De manier waarop bijvoorbeeld begeleiders van gehandicapten met hen omgaan wordt voor een belangrijk deel bepaald
door hun opvattingen over mens en maatschappij.
- In de huidige discussie over burgerschap en in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) wordt de mens gezien als
een rationeel en autonoom wezen dat zelf heel goed kan bepalen wat goed voor hem is.
* Het uitgangspunt van de WMO is dat de burger in eerste instantie zelf verantwoordelijk is voor zijn zelfredzaamheid, zijn
deelname aand e samenleving en voor de mate waarin deze samenleving gekenmerkt wordt door sociale samenhang.
* Dat sociaal werkers daar een rol kunnen of mogen spelen is niet langer vanzelfsprekend.
* Hun rol beperkt zich meer en meer tot het stimuleren van burgers om daadwerkelijk die verantwoordelijkheid te nemen.
- Op basis van het beeld dat de mens in beginsel autonoom is wordt de verzorgingsstaat gezien als een obstakel voor de
individuele vrijheid, met als gevolg dat hij tot een minimum moet worden beperkt.
- Iedereen moet de mogelijkheid hebben zijn eigen keuzes te maken, alleen hebben sommigen daarbij meer ondersteuning
nodig dan anderen.
* Hiervoor moeten we ons dingen afvragen maar ook fundamentele vragen zoals: bestaat de werkelijkheid?
- Iemands mensbeeld bepaalt zijn waarden en normen en daarmee zijn handelen niet eenduidig. Waarden en normen zijn
abstract en kunnen op verschillende manieren een concrete invulling krijgen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller s1078773. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
