Samenvatting van hoofdstuk 10 van het boek Feniks Geschiedenis 4/5/6 VWO. De hoofdthema's zijn de Koude Oorlog, dekolonisatie, eenwording van Europa en de multiculturele samenlevingen. Ook staat in het document een chronologische volgorde van de belangrijkste gebeurtenissen en alle begrippen met ui...
Kenmerkende aspecten
De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van
een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een
atoomoorlog.
De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de
wereld.
De eenwording van Europa
De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de
twintigste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele
veranderingsprocessen.
De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen
PARAGRAAF 1
Blokvorming
Oprichting Verenigde Naties om geen oorlogen meer te krijgen. Maar helaas,
onderling wantrouwen was gebleven. Verschillen tussen Westen en SU.
Westen Sovjet-Unie
-democratie -communistische dictatuur
-kapitalisme -alles was staatseigendom
-individu -collectief
Er kwam blokvorming door deze tegenstellingen. Westblok met kapitalistische en
democratische landen zoals VS en Oostblok met communistische landen -> SU
met landen onder haar invloedssfeer. SU had in WW2 Oost-Europa bevrijd van
nazi’s, nu maakte hij er satellietstaten van.
Het IJzeren Gordijn
Koude Oorlog omdat het niet echt tot een oorlog kwam maar wel veel
spanningen. Er waren bondgenootschappen, spionnen en propaganda. Truman
zegt dat als een land zich bedreigd voelt door communisme ze Amerikaanse
steun krijgen -> Trumandoctrine. Daarna volgde het Marshallplan. Arme mensen
zouden het communisme aanhangen, dus welvarend Europa was het doel.
Amerika gaf veel geld aan Europa na de oorlog: zo konden Amerikaanse
producten daar afgezet worden. SU deed niet mee en dwong Oost-Europese
landen hetzelfde. Meer tegenstellingen Oost en West.
, Sovjetisering van Oost-Europa
Fabrieken staatseigendom, collectieve boerderijen, geheim agenten. Er was een
echt totalitair systeem. In 1949 werd Duitsland verdeeld in het Westblok met de
NAVO en het Oostblok. Door de NAVO grotere kans dat klein conflict een oorlog zou
worden. Nog meer spanning toen SU atoomboom maakte. VS was niet meer de
enige. Er kwam een wapenwedloop tussen beiden blokken. De Oostbloklanden
gingen samen werken in het Warschaupact. Stalin was overleden en na een strijd
kwam Nikita Chroesjtsjov aan de macht. Door Stalin zou SU niet meer goed
communistisch zijn.
De Koreaoorlog
In China kwamen na een burgeroorlog communisten aan de macht. Mao Zedong
riep Volksrepubliek China uit. Grote shock voor Westen want opeens veel meer
communisten. Trumandoctrine ging wereldwijd gelden. Ook in Korea problemen.
Zuid-Korea onder Amerikaanse invloed en Noord-Korea communistisch onder
Kim. Noord-Korea viel Zuid-Korea aan. Truman greep in en veel NAVO landen
vochten terug in Zuid-Korea. Maar China ging Noord-Korea helpen. Bijna
atoomwapens maar Truman hield tegen. In 1953 wapenstilstand.
De Cubacrisis
Weer bijna atoomoorlog. Op Cuba Fidel Castro via revolutie aan de macht.
Bondgenootschap met SU. Cuba heel dicht bij VS. Amerika ontdekte
raketinstallaties en Kennedy blokkeerde Cuba. SU kwam er aan, veel spanningen.
Toch trok SU terug, in ruil zou Amerika Cuba niet aanvallen en raketinstallaties uit
Turkije weghalen. Er kwam een telefoonverbinding tussen VS en SU, de hotline.
Makkelijker contact.
Start van Europese eenwording
Steeds meer samenwerking West-Europa. Gevolg van Marshallhulp. Landen
moesten samenwerken van VS voor betere economie en samenwerking. OEES
werd opgericht. Franse minister Schuman wilde kolen- en staalproductie van
Frankrijk en Duitsland onder gezamenlijk bestuur. Samenwerking beter dan
conflict. Veel landen sloten aan, EGKS ondertekent.
Verdere samenwerking
EEG voor gemeenschappelijke markt en economische expansie. Ook Euratom voor
kernenergie. EGKS, EEG en Euratom samengevoegd tot EG. Bestuur in Brussel.
Schengen-zone is niet meer controleren grenzen. Zelfde voor goederen,
afschaffen invoertarieven. Invoering euro in 2002 maakte internationale producten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller db6. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.86. You're not tied to anything after your purchase.
