Summary
Samenvatting Filosofie 2023 Filip Mattens
- Course
- Institution
Samenvatting van alle lessen filosofie academiejaar:
[Show more]
Seller
Follow
trsn3
Content preview
Plato en ChoraSectie 1
Dualistisch wereldbeeld
1. Materiële wereld: waarnemingen met zintuigen
2. Ideeënwereld: vatten/in-zien, ziel, verstand, ze bevatten de essentie van iets
Voor Plato zijn de Ideeën een hogere werkelijkheid, de materiële dingen zijn afbeeldingen
van de idee. De idee is wat ze is, bestaat eeuwig en wordt niet aangetast.
Allegorie van de Grot:
Mensen met hun gezicht naar de muur vastgeketend, ze zien enkel de schaduwingen die
passeren op de muur. Voor hen is dit de ware werkelijkheid. Wanneer één ontsnapt verstaat
hij dat hetgeen hij als werkelijkheid beschouwde slechts de schaduw is.
è Wij nemen aan wat zich aan onze zintuigen manifesteert als het enige werkelijke en
dus ook de werkelijkheid.
Voorbeeld van de driehoek:
Elke driehoek die je tekent, is slechts een benadering; geen enkele tekening is dezelfde of
exact.
Materiële dingen kunnen altijd veranderen, niets of niemand kan iets veranderen aan het
wezen van een driehoek.
Elke wiskundige formule is op een gegeven moment door een mens geformuleerd. Stellingen
worden niet bedacht maar ontdekt. (Examenvraag 2023)
Smurfen? => hebben fictief bestaan?? Wel, smurfen bestaan niet zoals dieren, maar hun
bestaan is ook weer verschillend van het bestaan van entiteiten waarover het gaat. Ze zijn
bedacht.
Conclusie Tekeningen van driehoeken zijn
waarneembaar in onze materiële wereld en
daardoor veranderlijk, ruimtelijk. Het idee
driehoek is fundamenteel anders:
onveranderlijk, inzichtelijk maar niet met
ogen.
- We zijn allemaal Platonisten m.b.t wiskunde
Chora
‘’ Alle kippen zijn…’’ Het is een uitspraak die pretendeert op te gaan voor alle kippen=> fout!
Wij hebben het idee van de ideale kip, maar in de waarneembare wereld is elke kip anders.
,De uitspraak pretendeert universeel geldig. Hoe kan het nu dat we universele uitspraken
doen over contingente* zaken? => er moet dus een tijdloze essentie bestaan.
*iets had net zo goed niet kunnen bestaan.
Echte kennis? Afwenden van de zintuigelijke wereld
Richten op de ziel (vermogen/inzicht)
Waarheid is dus geen menselijk product
Plato’s mensbeeld
Mens
Lichaam (sôma sèma) Ziel
Vergankelijk deel van de veranderende Ideeële dimensie
materiële wereld Is het vermogen tot inzicht
Het lichaam als graf van de ziel, wanneer het lichaam sterft, wordt de ziel bevrijdt.
Sectie 2
Ruimte manifesteert zich als een struikelblok voor het denken.
Plato zal de materie die nodig is om de afbeelding van de idee te maken benoemen als
anankè (negatief beladen woord omdat: zintuigelijke dingen worden beschreven als
imperfecte kopieën)
è De materie zelf is verantwoordelijk voor de imperfecties zelf: enerzijds is onze wereld
geen totale chaos maar een weergave van een bepaalde orde; anderzijds is de wereld
geen perfecte kosmos maar een wereld vol gebrek.
Het zijnde <-> het wordende
Nous Anankè
Binaire logica: iets is a of niet-a => principe van niet-contradictie
Bv: iets is waarneembaar of niet, iets is idee of niet……
Nous en Anankè volstaan niet!
3e soort moet bij de andere 2 registers komen=> die omgeving die het ding een plaats bied is
CHORA.
Probleem met verschillende analogiën:
De ene presenteert Chora als een soort substantie waarin de dingen gemaakt zijn, de andere
als een soort container waarin de dingen zich bevinden.
,Analogie van de spiegel:
Het heeft het vermogen om iets op te nemen en te weergeven zonder zelf waarneembaar te
zijn. Spiegel kan zijn werking niet verliezen.
ð Chora= afbeeldingen van de Ideeën opnemen, hen plaats laten, opdat deze
waarneembaar zouden zijn, zonder dat de Chora zelf waarneembaar is.
Wat is chora dan?
Het is dus iets dat niet-waarneembaar is, maar anderzijds ook geen Idee mag zijn aangezien
het deel is van de waarneembare wereld. Chora hoort in geen van beide thuis=> bastaard
denken.
Binair denken
Toiletgebruikers worden verdeeld in 2 registers: mannen en vrouwen, geen 3de optie.
ð Probleem met onze culturele traditie
ð Door het binaire denken zijn we geneigd om de wereld binair voor te stellen
ð Polarisering in speelgoed
ð Kleur roze wordt geassosieerd met meisjes-> descriptief maar eigenlijk prescriptief
Nietzsche’s kritiek
Griekse cultuur
Dionisos Apollo
Choas,het mateloze, en levenslust Orde,maat en beheersing
Zowel deze 2 komen tegemoet in het leven.
Tragedie reflecteerd daarmee tegelijk de Griekse kijk op de werkelijkheid als een
voortdurende confrontatie tussen de bkinde irrationee krachten en onze pogingen om vat te
krijgen
Herakleitos:
Panta rhei (alles vloeit) Beweging en verandering is de wezenlijke toestand van de
werkelijkheid.
Polemos pantoon pater esti (alles wat bestaat komt voort uit een conflict)
Kritiek:
Nietszche wijst erop dat begrippen/concepten ontstaan zijn vanuit onze menselijke behoefte
om grip te krijgen op een chaotische, voortdurend veranderlijke wereld.
Plato vergeet dat begrippen een denk-instument zijn, om met een veranderlijke realtiteit om
te gaan. Hij geeft de begrippen een eigen bestaan wat fout is.
, Onze begrippen zijn wil tot macht-> volgens N vinden filosofen in discours een middel om
erkenning af te dwingen en hun medemens te overheersen! ( examenvraag 2023)
è Ze zijn geïntereseerd in de macht die de verwijzing narr hogere waarheid met zich
meebrengt
è Plato zaait verwarring en twijfel onder degene die niet zeker zijn of ze wel verstaan
wat die hogere waarheid is.
è Ware-wereld: afwenden van het lichaam en leiden door de ziel
Volgens Nietszhe is er niet iets zoals de waarheid, deze hangt af van het standpunt waaruit
je de wereld benadert. (perspectivisch)
Platoonse wereldbeeld schilderd onze wereld af als inferieure, doordat er een andere
perfecte wereld bestaat.
Christendom
è Het lichaam wordt gezien als misprijzing, zonde/ verleiding
è Een andere wereld, leven na dit is beter, waar de ziel eeuwig kan blijven bestaan.
è Hinterwelt: achterwereld
Nietzsche’s kritiek op christelijke moraal Ontstaan als samenzwering van zwakken
tegen de heersers
Omkering natuurlijke waarden*
De notie van de ziel gebruikt om heersers te
doen geloven dat ze niet-goed zijn
Hinterwelt nodig: waar straffende god met
de heersers zal afrekenen
Lijdzaam en onderworpen= hemel
Zwak= goeds
*Hetgene wat van nature bewonderd wordt en beschouwd wordt als lovenswaardig en goed
naar beneden halen en het gebrek aan natuurlijke kracht gaan ophemelen als God.
Ressentiment ipv afgunst ligt aan de basis van de moraal.
Nihilistisch= waardeloos
Reactief nihilisme= gevolg van zwakte
Sterk nihilisme= de mens verwerpt de bestaande waarden indien hij er zich niet mee kan
vinden.
Ubermensch= iemand die nieuwe waarden schept
3 fases in het leven van de christelijke mens
- Mens als kameel: slaafs, gebukt onder christelijke moraal
- Leeuw : laat zich geen last aanbinden en verzet zich
- Het kind : volledig vrij, scheppen van nieuwe waarden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller trsn3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52355 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now