Summary
Samenvatting Geowijzer H3
- Course
- Institution
- Book
Dit document bevat hoofdstuk 3 van het studieboek Geowijzer, 2e druk.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
joellespijkerman
Content preview
Geowijzer hoofdstuk 3: Landschappen in Nederland3.1 Zandlandschap: 40% van NL.
Ontstaan
IJstijd: ijs bereikte NL niet. Zeespiegel lag laag, waardoor de Noordzee droog lag. In NL was een poolklimaat,
waardoor de vegetatie schaars was. De ondergrond bevroor en de bovenlaag droogde uit en kon verstuiven:
zandverstuivingen. Dit zand vormde de eerste lagen dekzand.
Bewoning
Zandgronden waren dunbevolkt. Bewoning was tussen natte, lage beekdalen en hogere en drogere zandgronden
in. Ze woonden in een esdorp of brinkdorp. Brink = gemeenschappelijk dorpsplein. Op hoge droge gebieden was
akkerbouw = essen/enken/engen. De zandgronden waren onvruchtbaar: bemesting nodig schapen en koeien
liepen over de heide. Schapen gingen naar schaapskooi en koeien gingen naar de stal in de avond. De essen
werden humusrijker en vruchtbaarder en kwamen hoger te liggen dan de omgeving. Woeste grond en essen
werden gescheiden door houtwal: rij bomen en struiken. Houtwal bestond vooral uit doornig struikgewas.
Rond 1900: bevolking groeide en akkerbouw grond werd in gebruik genomen. Kunstmest was uitgevonden.
Heide was niet meer noodzakelijk. Midden 20 e eeuw: boeren gingen over naar veeteelt. Hierdoor ontstond bio-
industrie.
Landinrichting
Boeren moesten grotere percelen krijgen door de specialisatie en mechanisatie van de landbouw. Om
opbrengsten te vergroten werd er op zandgronden ruilverkaveling uitgevoerd: akkers/weilanden onderling
ruilen. De afwatering werd verbeterd: sloten uitdiepen/graven, drainage aanleggen, beekjes kanaliseren.
Zandwegen werden geasfalteerd. Landinrichting: herinrichting met meer aandacht voor landbouw, natuur,
recreatie en leefbaarheid.
3.2 Lösslandschap: oudste cultuurlandschap van NL.
Ontstaan
300-360 miljoen jaar geleden (Carboon) lag NL rond de evenaar. Er ontstond een tropisch moerasbos. In
moerassen ontstond veen uit plantenresten. Veen veranderde onder hoge druk en temperatuur in steenkool.
65-145 miljoen jaar geleden (krijt) warm klimaat en hoge zeespiegel. In nu Zuid-Limburg lag een ondiepe zee met
koraalbanken. Er leefden ook kalkdiertjes die na afsterven op de bodem bleven liggen. Rivieren die in zee
uitmondden zetten veel zand af. Zand + kalk = kalksteen (onder druk) mergel. Eind van het krijt werd het
gebied opgeheven. Je ziet nu nog steeds veel kalksteen in Zuid- Limburg. 2,5-65 miljoen jaar geleden (tertiair):
afwisselend opheffing en insnijding door de Maas: terrassen, versneden door beekjes/rivieren.
2,5 miljoen jaar geleden-nu (quartair): Löss in Zuid-Limburg, omdat NL een poolwoestijn was: droog, koud en
weinig begroeiing. Door harde wind werd veel zand verplaatst. Kleinste deeltjes zand (löss) konden heel ver
gevoerd worden.
Bewoning
In Zuid-Limburg wonen al lang mensen. In Romeinse tijd was er veel ontbossing. Löss is geschikt voor landbouw.
Eerste landbouw in NL in ZL. Romeinen zorgden voor wegennet met steden op kruispunten (Maastricht,
Heerlen). Begin middeleeuwen: gebied dunbevolkt. 1300: opnieuw in gebruik. Akker op plateaus, gras/bos op
helling. Dorpen in dalen, terrasrand of op plateaus.
Sint-Pietersberg
Door steenkoolwinning en winning van kalksteen door vergraven van Sint-Pietersberg is Limburgse landschap
sterk veranderd. Sint-Pietersberg is relatief vlak 107 m boven NAP. Bestaat uit kalksteen bedekt met grind, zand
en löss. In Romeinse tijd werd kalksteen al uitgehouwen, waardoor je in de 18 e eeuw ondergrond kon lopen.
Enkele gangen zijn toegankelijk voor toeristen andere zijn van Natuurmonumenten. 70% van de heuvel werd
afgegraven voor cementwinning.
3.3 Veenlandschap: laagveenlandschap en hoogveenlandschap.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joellespijkerman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.14. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
55628 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now