Dit document is een compleet overzicht van de cursus Diagnostiek Medische Psychologie, horend tot de master Medische Psychologie van Tilburg University. Door deze samenvatting te leren, samen met mijn samenvatting van de literatuur (zie mijn andere stuvia upload), heb ik een 8,3 gehaald voor het te...
Samenvatting Hoorcolleges – Diagnostiek Medische Psychologie
Hoorcollege 1 – Introductie diagnostiek medische psychologie
Introductie van het vak
Diagnostiek en behandeling zijn één:
Tijdens diagnostiek behandel je ook al
Tijdens behandeling diagnosticeer je ook
In een BAPD verslag komen wetenschap en praktijk samen
Deze cursus is gericht op diagnostische onderzoek van psychologen die werkzaam zijn in
een medische setting. Aan het einde van de cursus kan de student [op basis van niet-
complexe casuïstiek in de medische setting]:
1. Het doel en de werkwijze van de verschillende fases in het diagnostische
onderzoeksproces (d.w.z. aanmelding t/m advisering), de diagnostische cyclus als geheel
én de impasse die kan ontstaan tussen ‘het theoretische model van De Bruyn’ en ‘de
realiteit in de klinische praktijk’ in eigen woorden uitleggen.
2. Een klacht- en probleemanalyse maken naar aanleiding van één of twee
intakegesprekken en eventuele aanvullende uitkomsten van observaties en
screeningsinstrumenten.
3. Toetsbare hypotheses formuleren die onderbouwd zijn op basis van actuele
wetenschappelijke inzichten en rekening houden met veelvoorkomende comorbiditeiten
binnen de medisch-psychologische setting.
4. Passende onderzoeksmiddelen/instrumenten en toetsingscriteria selecteren en zijn/haar
keuze beargumenteren op basis van actuele wetenschappelijke inzichten.
5. Testresultaten per hypothese interpreteren.
6. Testresultaten en alle beschikbare gegevens (inclusief het bestaande ziektebeeld) met
elkaar in verband brengen en interpreteren wat dit betekent voor de patiënt.
7. Formuleren van een onderbouwd advies voor behandeling.
8. Op gestructureerde en consistente wijze verslag doen van het diagnostische
onderzoeksproces, conform de BAPD-richtlijnen van het NIP.
Algehele opfrissing diagnostische cyclus conform De Bruyn
Basis model
Model = weergave van het diagnostische proces in
fasen/stappen
Ononderbroken = grondfiguur
Stippellijn = extra mogelijkheden in praktijk
Empirisch-wetenschappelijke benadering, dus o.b.v. klachten ga
je wetenschappelijk onderbouwde hypothese opstellen, dan
toetsen, dan hypothese aannemen, verwerpen of aanhouden,
dan o.b.v. wetenschappelijk onderzoek bepalen welke
behandeling gekozen wordt. Na de diagnostische cyclus wordt
de therapeutische cyclus gestart.
Alternatieve modellen
De regulatieve cyclus van Van Strien
Geïntegreerde benadering van Kievit en Tak e.a.
Hypothese toetsend model van Carlier e.a.
Klinisch-diagnostisch proces model van Vertommen e.a.
Psychodiagnostisch onderzoeksprocesmodel van Witteman e.a.
Er zijn meerdere modellen, maar nu model de Bruyn want sluit aan bij TPV en BAPD verslag.
1
,De diagnostische cyclus helpt je zo transparant mogelijk beslissingen te nemen; navolgbaar, gebaseerd op
wetenschappelijke kennis. In praktijk zijn er subcycli, dus je hoeft niet de hele cyclus te doorlopen. Bewust
en onderbouwd de stappen in eigen volgorde doorlopen
Van aanmelding naar klachtanalyse:
Centrale vragen aanmelding:
Wie meldt zich aan?
Waarom meldt iemand zich nu aan? Wat is trigger of aanleiding geweest?
Waarom aangemeld en door wie?
Wat zijn de klachten?
Hoe worden hulpvragen geformuleerd?
Wat je ook moet bepalen: is de aanmelding ontvankelijk? Kan het door deze instantie worden behandeld?
Klachtanalyse
Leidt tot
Een overzicht (subjectieve) klachten: gevoelens, gedragingen, zorgen, emoties. Iemand heeft ergens
last van; iets als vervelend en onwenselijk ervaren.
Inventarisatie van hulpvragen
Diagnostisch scenario (tussen KA en PA)
Wat voor type hulpvragen zijn er gesteld en wat voor type onderzoekvragen heb ik?
+
Welk onderzoekstype hoort bij welke vraag?
=
Hoe ziet mijn onderzoeksplan er ‘in eerste instantie’ uit?
Verschillende onderzoeksvragen:
Onderkennend onderzoek (ODK)
o Wat is er met mij aan de hand?
o Wat is het probleem?
o Is er sprake van stoornis X?
Verklarend onderzoek (VKR)
o Waarom is dit met mij aan de hand?
o Wat is de verklaring?
o Wordt stoornis X in stand gehouden door copingstijl X?
Indicerend onderzoek (IDC)
o Welke behandeling zou passend zijn?
o Hoe kan ik het best geholpen worden?
o Is CGT geïndiceerd?
In praktijk lopen klachtanalyse en probleemanalyse door elkaar heen tijdens een intake, maar nu wordt het
als een aparte fase beschouwd in de diagnostische cyclus.
Probleemanalyse
Doel probleemanalyse:
Orde en objectiviteit in het verhaal van de cliënt
brengen (welke problemen zijn er en hoe kunnen die
worden samengepakt tot probleemclusters?).
Ordening of taxatie van bepaald probleemgedrag.
Een probleemcluster moet de lading dekken, maar het
moet niet te breed zijn.
Goede probleemclusters geven toegang tot de
literatuur + input voor het formuleren van hypotheses
(literatuur nodig voor onderbouwing hypotheses).
Een voorlopige classificatie (waar denk je aan m.b.t. eventuele DSM classificatie?)
2
, Stand van zaken:
Klachten zijn helder Problemen zijn concreet, geordend
en geclassificeerd Hypotheses worden (onderbouwd)
opgesteld en (onderbouwd) getoetst.
Hypothesen formuleren
Onderkennende hypothesen
o Beschrijven: Wat wil je onderkennen?
o Maak een ordening
o Is prioriteren nodig?
Verklarende hypothesen
o Hoe breed zoek je verklaringen?
o Hoe zoek je verklaringen? Biopsychosociaal model
Indicerende hypothesen
o Kijk je breder dan je eigen aanbod?
o Zijn er passende protocollen/DBC’s?
Verklarende hypothesen:
Structuur verklarende hypothese = conditie + aard + probleemcluster
Bijv. Stress over het fysieke herstel van de operatie [conditie] houdt de slaapproblemen
[probleemcluster] in stand [aard] -> (referentie die deze relatie wetenschappelijk onderbouwt).
Verklarend: instandhouden of veroorzaakt door..
Stoornis is alleen verklaring voor probleemgedrag als het probleemgedrag geen deel uitmaakt van de
stoornis. Depressie is geen verklaring van sombere stemming. Dan is het onderkennend: ‘er is een
depressie’, dus niet verklarend, als in ‘veroorzaakt door depressie’.
Wat wel kan: ‘depressieve stoornis wordt veroorzaakt door/in stand gehouden door ASS’, want sociaal
isolement -> depressieve gevoelens.
Voorwaarde voor start van hypothesetoetsing
Is de probleeminventarisatie volledig? Heb je voldoende informatie?
Er zijn twee aandachtspunten:
1. De klachtanalyse geschiedt op basis van de beleving van de cliënt
2. Alleen op basis van volledige inventarisatie van beschikbare gegevens kan een stoornis
betrouwbaar worden toegewezen
Met andere woorden: check tussentijds of je voldoende informatie hebt om hypotheses te gaan toetsen.
Controleren casusinventarisatie vanuit een objectiverende optiek:
o Zijn de probleemgedragingen (incl. situaties en ontstaansgeschiedenis) zo concreet
beschreven dat het voor anderen duidelijk is waar het over gaat?
Soms ook nog info opvragen van naasten (heteroanamnese)
Wat versta je bijv. onder ‘probleemgedrag’?
o Is er voldoende info over intensiteit en frequentie van het probleemgedrag?
Hypothesen toetsen
1. Formuleer een toetsbare hypothese
2. Selecteer een passend onderzoeksmiddel (welk middel past daarbij o.b.v. literatuur)
3. Stel (combinatie)criteria vast
4. Verzamel informatie
5. Interpreteer uitkomsten en neem besluit: aannemen, aanhouden, verwerpen
Aanhouden; meer onderzoek nodig om stellige conclusie te kunnen trekken
Tip: https://www.cotandocumentatie.nl/
Verklaringsanalyse, indicatieanalyse en advies
Indicatieanalyse: welke behandeling zou passend zijn voor deze cliënt?
Integratief beeld
Advies en verslaglegging: BAPD / TPV
Adviesgesprek
Vooraf: realiseer je wat de betekenis is van dit gesprek voor de ander! Houd contact met de cliënt, volgt
diegene nog waar je bent? Herkent de cliënt zichzelf?
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Psychologie2023. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.14. You're not tied to anything after your purchase.
