Summary
samenvatting identiteit 2
- Course
- Institution
Samenvatting van alle lessen van Prof. De Vos
[Show more]
Seller
Follow
studentUA128
Content preview
Les1: introductie tot begrip typologie1. Het begrip type, typologie en morfologie
1.1 typologie
-typologie op niveau van ruimte: garage gaat terug op twee typologieën -> stal
-> koetshuis
-typologie op niveau van basiselementen: cartoon ophaalbrug
-WAT IS TYPOLOGIE -> doorheen de tijd over nagedacht en geëvolueerd in de tijd
- 18e eeuw theoretisch instrument voor classificatie van begrippen (terminologie uit de plantenkunde)
-> brengt structuur aan in de kennis, maakt inzicht in disciplines mogelijk
-architectuur (gebouwde objecten)
-> MORFOLOGISCH kenmerken = vorm van kenmerken (Marc-Antione Laugier, 1753)
-> FUNCTIONELE kenmerken (Jacques-Francois Blondel, 1705)
Laugier Blondel
-dak boven hoofd en vuur = -werkt met categorisering
basiselementen van wonen
-men bouwt voort op tempels als
basis
-20e eeuw ontwerpinstrument van waaruit mogelijke ontwerpbeslissingen zijn te genereren
-> Philippe Panerai (1981): GENERATIEVE TYPOLOGIE = reproduceerbaar stelsel van samenhangende
ontwerpkeuzes
- wat is een type volgens Panerai:
-> geheugenkoffer: scan in je hoofd de verschillende types, vraag je af uit welke je inspiratie kan halen
-> drager van ontwerpervaringen
-> een geijkte oplossing
1.2 ontwikkeling van het begrip
-‘typos’ in het Grieks = vorm of patroon => methode tot classificatie
- Quatremère de QUINCY (1755) -> type als synoniem voor MODEL
TYPE (zijn variaties op) MODEL
object waarnaar eenieder werken kan concipiëren object dat als zodanig moet herhaald worden
die onderling niet hoeven overeen te komen
alles is min of meer vaag alles is nauwkeurig en gegeven
is de oorsprong, eerste oorzaak is het idee van een
element dat het model tot richtlijn moet dienen
1
,-Typologie in verband met gebouwde objecten
VERGELIJK: in de antropologie van het wonen
-> woning typologieën worden gevormd in functie van beschikbare materialen en technieken, klimaat, reliëf,
economische activiteit, sociale relaties, wereldbeeld en religie… binnen een bepaalde gemeenschap
NU ook meer kennis door ervaring die is opgebouwd doorheen de tijd
VERGELIJK: Le Corbusier: Object type (standaard type)
-> vanzelfsprekende, gestandaardiseerde objecten waarvan de vorm het resultaat is van een verfijningsproces
in functie van een maximale gebruikswaarde en de noodzaak van een economische productie
➔ functionalisme (deel van modernisme): typologie als exact te reproduceren voorwerp
-QUATREMERE DE QUINCY (1755-1849)
-> type is het resultaat van een lange traditie
-> niets komt uit het niets voort
-> alles heeft een voorgeschiedenis (en context)
-> basisprincipes zijn steeds waarneembaar
-> type kan veranderen, dit kan vormvariaties in de uitwerking betreffen
maar een type kan ook grondig wijzigen en verder ontwikkelen
-> type is een abstract begrip
-JEANS NICOLAS-LOUIS DURAND (1760-1834)
-> classificatiesysteem gericht op onderwijs en productie van architectuur
-> 1e boek: Grand Durand = typologisch overzicht van toonaangevende gebouwen (classificatie typeplannen)
-> 2e boek: Précis des Leçons données à l’Ecole Polytechnique (1802-1809)
= catalogus/vocabulaire van gebouwonderdelen en gebruiksaanwijzing (ontwerpmethodiek)
=oplossing voor mogelijk voordoende ontwerpproblemen
-> type gebruikt als te kopiëren model, als concreet voorbeeld
-> ontwerpen werd een kwestie van samenvoegen van in hun vorm bepaalde onderdelen
-> typologie staat los van de oorspronkelijke context van de gebruikte vorm (<-> Quincy)
1.3 functionalisme (1920-1930)
->andere rol voor typologie door:
-> primaat van het programma/de functie
-> afwijzing van de traditie (geschiedenis niet meer belangrijk)
1) classificatie in termen van functie (niet van vorm of opbouw): hotel, gevangenis, station, kantoor…
2) model of standaard (een reeks, reproduceerbaar product, prototype, geen resultaat historische
ontwikkeling)
TYPE = nieuwe uitvinding
= basis voor een nieuwe reeks
= losstaand van het verleden
Nicolaus Pevsner, Ernst Neufert, de modernisten…
-Typologie in verband met gebouwde objecten
20e eeuw: modernisme (functionalisme)
Ernst May: Siedlung Römerstadt (= bijeenkomsten modernisten), Frankfurt am Main,
=> Standaardtypes woningen: kleine, betaalbare en functionele woningen die repeteerbaar zijn
Margarethe Shutte-Lyhotzky: Frankfurter Küche (1926) = eerste functionele inbouwkeuken
-> rationele keuken: zittend werken, minimum afstand en afmetingen
2
, 1.4 typologie en morfologie
-“DE ITALIAANSE SCHOOL”
Saverio Muratori (1959), Carlo Aymonino (1965) & Aldo Rossi (1970)
-> kritiek op functionalisme / modernisme (is volgens hun armoedig)
-> minder grote breuk met verleden
-> nieuwe impuls vanaf 1950
-> typologie op basis van VORM terug in de belangstelling
-> onderzoek op de bestaande stad + continuïteit van de historie
=> Muratori
MORFO-TYPOLOGISCH STADSONDERZOEK met typologie als analyse-instrument
(niet enkel functie, maar ook welke vorm -> in de stad heeft men vormen die terugkomen uit de geschiedenis)
-> amfitheater in Lucca
-BINNEN INTERIEURARCHITECTUUR wordt ook verder gewerkt op principes uit klassieke meubelkunst
Modulor, Le Corbusier -> rij van Fibonaci en principe van Gulden Snede
vb.: Marie-José Van Hee: werkt met Fibonaci en gulden snede om harmonie in woning te creëren
1.5 morfo-typologisch onderzoek
-> onderzoek op concrete stedelijke vorm
-> onderzoek op aanwezige, geregeld voorkomende elementen: bv. woningen
-> relatie tussen
VORM VAN DE STAD -><- TYPOLOGIE VAN DE GEBOUWEN
-conclusies:
1) TYPE ontwikkelt zijn specifieke kenmerken alleen in een stedelijk weefsel
2) STEDELIJK WEEFSEL ontwikkelt zijn specifieke kenmerken alleen binnen een stedelijke structuur/context
3) STEDELIJKE STRUCTUUR enkel begrijpbaar in HISTORISCHE DIMENSIE
Aldo Rossi
-> meer gericht op ontwerpen en schaal van architectuur
-> type = die in de mens verankerd
= drager van culturele berekenis
architectonisch typen destilleren uit het stedelijk weefsel
-> oer-elementen v/d architectuur (niet meer reduceerbaar)
-> historisch onveranderbaar
-> nadruk op culturele betekenis van type (elementaire vormen)
-Typologie in verband met gebouwde objecten
Giorgio Di Chirico (1888), Pittura Metafisica
Rossi: Gemeentehuis, Borgorico (1983)
Appartementsgebouw IBA Berlijn, 1984
Koffiepot en suikerpot, voor Alessi (1988)
-VERSCHIL KUNSTHISTORICUS G.C ARGAN & QUATREMERE DE QUINCY
Type volgens architectuurtheoreticus Quatremère de Quincy
-> Reductie van een gebouwd object (rijwoningen die evolueren doorheen de tijd)
Type volgens Italiaans kunsthistoricus G.C. Argan
-> Abstractie van een reeks gebouwen op basis van hun gemeenschappelijke structurele kenmerken
Voorbeeld: Klooster Fontenay <-> La Tourette
Stephane Beel, woning te Rotselaar
3
, 1.6 conclusie typologie
TYPOLOGIE
= de leer der typen
TYPE
= geschematiseerde en geabstraheerde representatie van een reeks objecten met overeenkomende
kenmerken
= reductie van de werkelijkheid die kan bestudeerd worden zonder dat er van een materieel of in werkelijkheid
bestaande object wordt uitgegaan
-typerende gebouwkenmerken kunnen betrekking hebben op:
-> VORM = morfologische typologie: constanten in de (interieur)architectuur / stad
-> FUNCTIE = functionele typologie: analyse los van esthetisch oordeel
-> CONSTRUCTIE
-gebruik van typologie
-> als instrument voor systematisch onderzoek van stedenbouw en architectuur
-> middel om onderling verband tss stad & architectuur op uiteenlopende aspecten te onderzoeken
-> middel om onderling verband tussen de woning en interieurarchitectuur te onderzoeken
->als ontwerpinstrument
1.7 morfologie
= vormleer, of de kennis van de vorm
-is de kennis van de stadsvorm: wat is de essentie van die vorm, is er sprake van een bepaalde logica in de
ruimtelijke compositie, van bepaalde structurerende principes?
-analyseert de basisbestanddelen in de moderne stedenbouw:
->het gebouw
->de kavel
->het bouwblok
-MORFOLOGIE in de (interieur)architectuur = de leer ven een structuur en een vorm, houdt zich bezig met de
kleinste betekenis-dragende eenheden in een gebouw/interieur
-> vormen de fundamentele bouwstenen van ieder gebouw en interieur
-> levert info over materialen, sferen, constructiemethoden, tradities, culturen, gebruikers, geschiedenis… om
een gebouw beter te begrijpen
->zorgt voor mogelijkheid om gebouw/interieur te analyseren, vergelijken en een genuanceerd beeld te krijgen
-Morfologisch overzicht (een ontwerpmethode)
=>het doel van een morfologisch overzicht is het onderzoeken van alle mogelijke oplossingen van een complex
ontwerpprobleem (vanuit deeloplossingen komen tot 1 geheel oplossing)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentUA128. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now