Case
Bijeenkomst 7 Openbare orde
- Course
- Institution
Bijeenkomst 7 Openbare orde
[Show more]
Seller
FollowLindapaulssen
Reviews received
Content preview
BIJEENKOMST 7 - HANDHAVING OPENBARE ORDEInleiding
Velen hebben geprobeerd een definitie van het begrip openbare orde te geven. Dat blijkt niet
eenvoudig, omdat het onder omstandigheden en door de tijd wijzigt. In het algemeen wordt
geduid op een ordentelijk verloop van het maatschappelijk verkeer in de openbare ruimte. De
afgelopen decennia is het aantal openbare ordebevoegdheden van de burgemeester sterk
gegroeid. De burgemeester is daarmee een factor van grote betekenis geworden in de keten van
rechtshandhaving in de publieke ruimte.
De Gemeentewet geeft een algemeen kader voor de bevoegdheden op het gebied van openbare
orde en veiligheid die voor een breed scala aan situaties inzetbaar zijn.
Dit in tegenstelling tot bevoegdheden die de burgemeester alleen in specifieke situaties kan
toepassen, bijvoorbeeld op basis van de Opiumwet.
Bevoegdheden ten aanzien van openbare orde zijn echter niet onbegrensd. De
grondrechtendimensie die hierbij komt kijken wordt eveneens in deze bijeenkomst bestudeerd.
Taak 7.1 - Artikel 172 Gemeentewet
Van oudsher vinden de burgemeesterlijke bevoegdheden hun grondslag in algemene bepalingen
in de Gemeentewet, met artikel 172 Gemeentewet als fundament. Op grond van dit artikel zijn
verschillende ‘nieuwe’ instrumenten ter handhaving van de openbare orde tot ontwikkeling
gekomen. Sommigen zijn daarop voorzien van een eigen ‘solide’ wettelijke grondslag. Voor
andere bevoegdheden geldt dat moet worden teruggegrepen op art. 172 Gemeentewet.
Lichte bevelsbevoegdheid
Artikel 172, derde lid, van de Gemeentewet bepaalt dat de burgemeester bij verstoring van de
openbare orde of de ernstige vrees voor het ontstaan daarvan, bevoegd is om de bevelen
te geven die noodzakelijk zijn te achten voor de handhaving van de openbare orde.
Dit artikel heeft volgens de geschiedenis van de totstandkoming ervan betrekking op situaties
waarin enerzijds geen overtreding van wettelijke voorschriften ter bewaring van de openbare
orde plaatsvindt, terwijl anderzijds sprake is van een zodanige inbreuk op orde en rust, dat niet
meer van een aanvaardbaar niveau daarvan kan worden gesproken (Kamerstukken I 1990/91, 19
403, nr. 64b, blz. 16-18). Daartegen moet kunnen worden opgetreden. De bepaling dient er toe
de burgemeester ook in dergelijke gevallen bevoegd te verklaren tot handelen. Die bevoegdheid
heeft te gelden als ‘lichte bevelsbevoegdheid’.
- Taak van de burgemeester ipv bevoegdheid.
- Beschikking -> bezwaar en beroep
Beperking grondrechten -> EVRM foreseable + accessibel
Alleen toepassen indien geen andere overtreding van een wettelijk voorschrift of APV.
172a Gemw Gebiedsverbod, groepsverbod en meldingsplicht.
1Onverminderd artikel 172, derde lid, en hetgeen bij gemeentelijke verordening is bepaald
omtrent de bevoegdheid van de burgemeester om bevelen te geven ter handhaving van de
openbare orde, kan de burgemeester aan een persoon die herhaaldelijk individueel of
groepsgewijs de openbare orde heeft verstoord of bij groepsgewijze verstoring van de openbare
orde een leidende rol heeft gehad, bij ernstige vrees voor verdere verstoring van de openbare
orde een bevel geven:
a. zich niet te bevinden in of in de omgeving van een of meer bepaalde objecten binnen de
gemeente, dan wel in een of meer bepaalde delen van de gemeente;
b. zich niet in een of meer bepaalde delen van de gemeente op een voor het publiek
toegankelijke plaats zonder redelijk doel met meer dan drie andere personen in groepsverband
op te houden; of
c. zich op bepaalde tijdstippen te melden op bepaalde plaatsen, al dan niet in een andere
gemeente.
Taak 7.2 - Artikel 174a Gemeentewet versus artikel 13b Opiumwet
Er zijn weinig besluiten zo ingrijpend als het sluiten van een woning. Toch biedt de wetgever de
burgemeester die bevoegdheid op twee plaatsen: art. 174a Gemeentewet en art. 13b Opiumwet.
Hoewel art. 174a Gemeentewet oorspronkelijk bedoeld was voor het sluiten van ‘drugspanden’
vervult het die functie inmiddels nauwelijks meer. Na de verruiming van de Opiumwet is er
momenteel een ander interessant conceptwetsvoorstel in de maak. In dit wetsvoorstel krijgen
burgemeesters, in aanvulling op de sluitingsbevoegdheid van artikel 174a 32
, BIJEENKOMST 7 - HANDHAVING OPENBARE ORDE
van de Gemeentewet, de mogelijkheid om ook in het geval van woningbeschietingen of bij het
aantreffen van wapens in een woning, de woning te sluiten. Burgemeesters hebben hier
gemengde gevoelens bij. Het gaat daarbij niet om het primaire nut of de noodzaak van die
maatregel, wel of dit een maatregel is die thuishoort bij de burgemeester.
Artikel 174a, eerste lid, van de Gemeentewet luidt:
“De burgemeester kan besluiten een woning, een niet voor het publiek toegankelijk lokaal of een
bij die woning of dat lokaal behorend erf te sluiten, indien door gedragingen in de woning of het
lokaal of op het erf de openbare orde rond de woning, het lokaal of het erf wordt verstoord.”
- Discretionair
- Gedragingen in het pand
- Eerst waarschuwen
- Proportionaliteit -> evenredig zie lid 3 niet langer dan noodzakelijk.
Artikel 151d = hinder
Art. 13b Opiumwet: de aanwezigheid van verboden middelen tbv verstrekking of verkoop dan wel
van voorwerpen of stoffen bestemd voor de voorbereiding, bewerking of vervaardiging daarvan is
voldoende.
1. Bevoegdheidsvraag: is de burgemeester bevoegd? Criteria in 13B.
2. handelshoeveelheid, voorbereidingshandelingen?
3. evenredigheid : sub criteria:
- geschiktheid: art. 13b Opiumw ->
- noodzakelijk:
Soort drug
Feitelijke aanwezigheid hoeveelheid
Loop naar het pand: staat het bekend als drugpand?
Herstel van woon- en leefklimaat
Recidive
Evenwichtig:
Niet langer dan noodzakelijk + begunstigingstermijn (tenzij spoedeisend).
- Aanwezigheid van kinderen
- Huurwoning
- Zwarte lijst
- Verwijtbaarheid: had je het kunnen voorzien, er iets tegen kunnen doen.
Nieuw wetsvoorstel: 174a -> uitbreiden naar gevallen naar gevallen in de woning en wapens.
Woningsluiting na diverse vormen van overlast
In een woning in Utrecht vindt een gasexplosie plaats, waarbij de bewoner verdacht wordt van
opzet. Wegens gebrek aan bewijs wordt hij vrijgesproken. Korte tijd later krijgt de brandweer
melding van sissende geluiden en een chemische lucht in de woning. De brandweer treft echter
de bewoner onder invloed van drugs aan met een geopende spiritusfles en draaiende airco.
Vervolgens vinden er diverse incidenten in de woning plaats, waarbij de politie ter plaatse moet
komen: geluidsoverlast (voortdurend slaan op leidingen), vernieling en vechtpartij. De
burgemeester vindt dat nu sprake is van ernstige aantasting van de openbare orde en sluit de
woning. Het incident met de spiritusflessen is voor de burgemeester de directe aanleiding tot
sluiting van de woning, in relatie tot de eerdere gasexplosie.
Taak 7.3 - Noodbevelen en noodverordeningen
Tijdens de coronacrisis was het opvallend dat de burgemeester van Amsterdam een noodbevel
afkondigde om de avondklokrellen te voorkomen dan wel te bestrijden, terwijl andere gemeenten
– bijvoorbeeld die van Apeldoorn en Eindhoven – van een noodverordening gebruik maakten.
Ook bij andere protesten of onregelmatigheden worden bovenstaande instrumenten vaak
gebruikt. De burgemeester van Overbetuwe kondigde een noodbevel af om protesten van boeren
te voorkomen of aan te pakken. De burgemeester van Nijkerk stelde een noodverordening in om
een einde te maken aan een blokkade van distributiecentra.
Welke juridische verschillen bestaan er tussen beide instrumenten en kan de burgemeester
vrijelijk kiezen wat hij inzet?
175 Gemw: Artikel 175
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lindapaulssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.10. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67163 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now