Maatschappijleer Samenvatting H2
Hoofstuk 2.2 Grondwet en Grondrechten
2.2.1 Het ontstaan van de grondwet
Staatsregeling van de Bataafse Republiek(1798):
In deze staatsregeling werd bepaald dat iedere burger gelijk is voor de wet en elk onschendbare
rechten heeft.
Enkele voorbeelden hiervan zijn:
- Vrijheid van meningsuiting
- Vrijheid van drukpers
- Godsdienstvrijheid
Klassenstrijd:
Wegens sterke meningsverschillen op de grondwetten in de 19 e eeuw verzette een grote groep
burgers zich tegen de staat. Hierbij ging het vooral over de uitputting van arbeiders, armoeden en
kindersterfte. Ook werd er kiesrecht geëist op alle arbeiders. Na de klassenstrijd kwam de
vrouwenbeweging ook tot stand.
2.2.2 Wat staat er in de grondwet?
Grondwet:
De grondwet dient als een fundering van de rechtstaat. Hierin wordt beschreven wie de macht heeft
en hoe die word uitgevoerd. Andere voorbeelden die in de grondwet terecht komen zijn
bijvoorbeeld:
- De rechten van de burgers
- Garantie van de vrijheid van de burger
- Organisatie van de staat (koning, minister, parlement, etc.)
- Alle burgers vormen een eenheid (eenheid van de natie)
Opbouw van de grondwet:
De grondwet uit 1983 bestaat uit twee delen. de eerste deel gaat over de grondrechten van de
burgers. De tweede deel gaat over de organisatie van de staatsinstelling en de bestuur van
Nederland. Ook kan je de grondwet verdelen in categorieën : klassiek en sociaal.
Klassieke grondrechten:
Vrijheid en gelijkheid is de basis van de klassieke grondrecht. Hierbij wordt ervoor gezorgd dat de
persoonlijke vrijheidsrechten zo min mogelijk worden beperkt door de staat. De klassieke
grondrechten zijn in te delen in drie onderdelen:
Gelijke behandeling:
- Niemand in Nederland mag gediscrimineerd worden.
Persoonlijke vrijheid:
- Iedereen heeft het recht om te gaan en staat waar hij wil.
- Recht op privacy: een vrije ruimte voor zichzelf creëren en zijn persoonlijkheid vormen.
- Onaantastbaarheid van het lichaam (zonder toestemming).
- Recht op eigendom.
z.o.z.
Politieke vrijheid:
, - Vrijheid van meningsuiting.
- Vrijheid van drukpers (gevoelens en gedachten openbaar maken).
- Recht op het oprichten van een vereniging.
- Alle stemmen moeten gehoord worden in een democratische samenstelling.
Sociale grondrechten:
De sociale grondrechten vallen ook wel onder de verzorgingsstaat. In deze staat heeft elke burger in
Nederland recht op:
- Werkgelegenheid
- Sociale zekerheid
- Volksgezondheid
- Onderwijs
2.2.3 Wat zijn de grenzen van onze vrijheid?
Wederkerige erkenning:
Onder wederkerige erkenning wordt verstaan dat de uitoefening van vrijheidsrechten niet mag
leiden tot schade of vrijheidsbeperkingen voor andere burgers. Bij het handhaven van de
vrijheidsrecht ben je verantwoordelijk voor de wet en mag je deze niet overschrijden.
Wetboek van Strafrecht:
Het is ten alle tijden verboden om in Nederland te:
- Haat zaaien
- Beledigen
- Discrimineren
- Belasteren
Grondrecht beperking:
Bij een aanwezigheid van een beperking op de grondrecht wordt de mate van de uitvoerbaarheid van
de rechten aangepast. Neem als voorbeeld de coronaepidemie waarbij verschillende maatregelen
zijn getrokken. De getrokken maatregelen zorgde voor een beperking in de vrijheid van de burgers in
Nederland (avondklok, mondkapjesplicht).
Richting van de grondrechten:
Grondrechten kunnen een verticale of horizontale werking hebben.
Verticale werking:
- De grondrechten kunnen door de burgers worden uitgeoefend tegenover de staat.
Horizontale werking:
- De grondrechten kunnen door burgers onder elkaar worden uitgeoefend.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sharvani. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.