Summary
Samenvatting Historische Context VWO Verlichting
- Course
- Level
- Book
Samenvatting Historische Context VWO Verlichting
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
emmakuiphuis
Reviews received
Content preview
,HC Verlichting 1650-1900Paragraaf 1 Wetenschappelijke Revolutie
Kenmerkende aspecten:
Het streven van vorsten naar absolute macht.
De wetenschappelijke revolutie.
Geleerden in de Middeleeuwen waren geestelijken. Ze deden onderzoek op gebieden die met
godsdienst te maken hadden.
Vanaf de Renaissance kwamen er meer onderzoekers die geen geestelijken waren. Zij gingen ook
onderwerpen bestuderen die niet met godsdienst te maken hadden. Ze wilden niet meer volledig
aan de leiding van de Kerk onderwerpen bij hun onderzoek. Onderzoekers gingen proeven doen,
kijken wat er gebeurde, nadenken over wat zij zagen. Dit leidde tot uitvindingen die later de
Wetenschappelijke Revolutie werd genoemd.
Wetenschappelijke Revolutie ontstond in de 17e eeuw.
Kenmerken Wetenschappelijke Revolutie:
1. Nieuwe manier van onderzoeken: observeren (kijken wat er gebeurt), experimenteren
(proeven doen), redeneren (conclusie trekken uit observaties en experimenten).
2. Grote veranderingen in het leven van veel mensen. Uitvindingen brachten vooruitgang in
medische zorg. Gas, magnetron, stoom en elektriciteit ontdekt en benut.
3. Verzet van de Kerk en aanvankelijk ook de overheid en sommige bevolkingsgroepen.
(belangrijke kerkelijke opvattingen werden door resultaten van de onderzoeken soms
ondermijnd).
Oorzaken Wetenschappelijke Revolutie:
1. Ontdekkingsreizen.
Door de ontdekkingsreizen vanaf de 15e eeuw werd een groot deel van de wereld buiten
Europa bekend. Hierdoor werd het wereldbeeld verbreed.
2. Ambachtelijke technieken.
Ambachtslieden bezaten veel praktische kennis, met name over wiskunde (meetkunde). Het
was belangrijk dat berekeningen en metingen klopten en dat waarnemingen precies waren
voor bijv scheepvaart, kaartenmakers, instrumentenmakers, molenaars, scheepsbouw.
3. Humanistische tekstanalyse.
Wetenschappers gingen kennis vergaren door het werk van Griekse en Romeinse schrijvers
en onderzoekers te bestuderen. Deze humanisten legde de nadruk op het zelfstandig denken
van de mens.
4. Het rationalisme van Descartes.
Filosoof René Descartes (1596-1650) vond dat de samenleving op een redelijke manier (met
het verstand) moest worden onderzocht. Deze denkwijze heet het rationalisme.
Onderzoekers die deze denkwijze aanhingen: rationalisten. Volgens hen kwam kennis voort
uit logisch denken, niet vanuit ideeën van de Bijbel of het geloof.
5. Het empirisme van Locke.
Filosoof John Locke (1632-1704) vond dat kennis gebaseerd moest zijn op waarneming en
ervaring. Deze denkwijze: empirisme. Onderzoekers die deze denkwijze aanhingen:
empiristen.
, Nieuwe inzichten/ontdekkingen van de Wetenschappelijke Revolutie:
1. Isaac Newton (1643-1727) kwam met de natuurwetten. Waaronder de leer van de
zwaartekracht.
2. Antoni van Leeuwenhoek (1632-1723) ontwierp de microscoop, waarmee hij micro-
organismen in het water ontdekte.
3. Wonderen uit de Bijbel konden niet met het menselijke verstand verklaard worden.
Godsdienst is iets bovennatuurlijks, niet alles kan worden verklaard.
4. Ontdekkingsreizigers ontdekten op andere continenten sterk van Europa verschillende
culturen, met een ander geloof.
5. Humanistische tekstanalyse droeg bij aan de kritiek op de leer van de Kerk en de
levenswijze van de geestelijken. Dit zorgde voor het uiteenvallen van de christelijke Kerk in
West-Europa (Hervorming). Luther en Calvijn vonden dat iedereen de Bijbel op zijn manier
mocht uitleggen.
Door de nieuwe inzichten en ontdekkingen ontstonden er debatten in de samenleving over de positie
van de godsdienst in het geloof:
Individu:
Godsdienst en geweten werden meer een zaak van het individu gezien. Wie zelfstandig
nadacht kon zelf bepalen wat hij geloofde.
Vorsten:
Gingen slechts één godsdienst in hun staat accepteren. Sommigen deden het uit
godsdienstige overtuiging, andere om godsdienstoorlogen in hun staat te voorkomen. Ze
bepaalden welk geloof hun onderdanen moesten aanhouden.
Individuen dachten dus dat je zelf individualistisch mocht geloven, terwijl vorsten dachten dat je het
volk een religie mocht opleggen.
Paragraaf 2 Wetenschappelijke Revolutie leidt tot de Verlichting
Kenmerkende aspecten:
De wetenschappelijke revolutie.
Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
Door wetenschappelijke revolutie gingen mensen vertrouwen op het eigen verstand. Zo ontstond
een nieuwe stroming in het denken, de Verlichting. De aanhangers werden verlichters genoemd. Zij
vonden dat wetenschappelijke methoden ook toegepast moesten worden op de samenleving.
Verlichters wilden de volgende gebieden van de samenleving toetsen aan de criteria van redelijkheid:
Traditie:
- Verlichters wilden een scheiding van kerk en staat.
- Martelingen voor bekentenissen afschaffen.
- Strijden tegen bijgeloof (magie, hekserij).
Religieuze praktijken:
- Andersdenkenden niet bestrijden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmakuiphuis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now