Algemene oriëntatie
Wat is strafrecht ?
Het verschijnsel “strafrecht”
Het begrip “strafrecht”
Strafrecht in ruime zin
Geheel van rechtsregels die
Voorwaarden bepalen voor misdrijven & strafrechtelijke sancties
Omschrijven waaruit deze gedragingen & sancties bestaan
Voorschrijven op welke wijze instanties hun recht moeten uitoefenen
Materieel strafrecht : Strafwetboek (1867)
Geheel van rechtsregels die
Bepalen onder welke voorwaarden handelingen of onthoudingen als misdrijven worden
beschouwd
Bepalen welke strafrechtelijke sancties daarop gereageerd worden
Tijdelijke, ruimtelijke & personele toepassingssfeer van normen vastleggen
Formeel strafrecht : Wetboek van Strafvordering (1808)
Strafvordering, strafprocesrecht of strafrechtspleging
Geheel van rechtsregels m.b.t. vaststelling van misdrijven, opsporing, vervolging &
berechting van personen die ervan verdacht worden
Penitentiair recht : regels op gebied van tenuitvoerlegging
Codificatie
Belgisch Strafwetboek
Ontstaan
Architecten van Strafwetboek : Haus & Nypels
Belgisch Wetboek van Strafvordering
Inquisitoire vs accusatoire procedure
Inquisitoir : behartiging door maatschappij
Maatschappij behartigt vervolging & berechting via vertegenwoordiger van gezag
Vervolgde in ondergeschikte positie
Rechter werkt actief mee
Schriftelijk, geheim & niet-tegensprekelijk (niet-contradictoir)
Accusatoir : waarborgen van individu
Maatschappij neemt geen initiatief
Beschuldiging door slachtoffer
Slachtoffer & aangeklaagde op gelijke voet
Scheidsrechter komt niet actief tussen
Situering van strafrecht tussen andere rechtsdisciplines
Autonomie van strafrecht
Functionele autonomie van strafrecht
Autonome rechtsvorming
Eigen, exclusief strafrechtelijke gedragsnormen
Autonome rechtshandhaving
Specificiteit van strafrechtelijke afhandeling van inbreuken op rechtsordening
Conceptuele autonomie van strafrecht
Verantwoording
Functie van strafrecht : bescherming van fundamentele maatschappelijke waarden
Autonomie van strafprocesrecht t.a.v. gerechtelijk recht
Art 2 Ger W
Regels van procesrechtsboek zijn toepasselijk op alle rechtsplegingen
Regels van Gerechtelijk Wetboek gelden aanvullend
Regels van Gerechtelijke Wetboek worden niet overgenomen of toegepast als ze
onverzoenbaar zijn met ‘la nature de l’action exercée’
Publiekrechtelijk karakter van strafrecht
Publiekrecht
Misdrijf doet rechtstreekse rechtsverhouding ontstaan tussen persoon die misdrijf pleegt &
Staat als soevereine macht
Recht van openbare orde
Strafwetten zijn van openbare orde
Strafrecht is dwingend recht
Afbreuk aan strafwetten is verboden (Art 2 BW) & nietig (Art 1131, 1133 BW)
Indelingen van strafrecht
Algemeen strafrecht en bijzonder strafrecht
Algemeen strafrecht
Boek I SW : “De misdrijven en hun bestraffingen in het algemeen”
Complementaire wetten
Bijzonder strafrecht
Boek II SW
Toepasselijkheid van beginselen van algemeen strafrecht op bijzonder strafrecht
Algemene regel
Boek I helemaal toepasselijk op Boek II SW
Art 100 SW als sluis
Boek I SW van toepassing op misdrijven die in bijzondere wetten & verordeningen
strafbaar gesteld zijn
, Uitzonderingen
Andersluidende bedingen
Lex specialis derogat legi generali
Strafbare deelneming
Hoofdstuk VII SW
Verzachtende omstandigheden bij wanbedrijven
Art 85 SW
Buitenlands en internationaal strafrecht
Buitenlands strafrecht
Belang rechtsvergelijking
Strafbaarheid van feit in land waar gepleegd conform plaatselijke wet
Toepassing van buitenlandse rechtsregel (Art 3 SW)
Voorwaarde van dubbele strafbaarstelling in beide betrokken landen
Wederzijdse erkenning
Internationaal strafrecht
Probleem van definitie
Meerduidig begrip : “internationaal strafrecht”
Droit-international pénal (strafrechtelijk internationaal recht)
Strafrechtelijke aspecten van internationaal recht
Droit-pénal international (internationaalrechtelijk strafrecht)
Internationale aspecten van strafrecht
Beknopte voorstelling van enkele deeldomeinen
Materieel internationaal strafrecht
Recht van internationale misdrijven
Rechtsmachtsrecht
Recht inzake bevoegdheid van staten
Territorialiteitsbeginsel (Art 3 SW)
Extraterritoriale uitbreiding van strafrechtelijke rechtsmacht (Art 4 SW)
Internationale rechtshulp
Geheel van tussenstaatse afstemmings- of bemiddelingsnormen die mogelijk maken
dat staat eigen strafaanspraken ook buiten grondgebied kan realiseren zonder
bevoegdheidsconflicten
Primaire rechtshulp
Ene staat draagt afhandeling van strafzaak over aan andere staat
Secundaire rechtshulp
Ene staat biedt hulp bij afwikkeling van strafrechtelijke procedure in andere staat
Strafwet
Legaliteitsbeginsel
Materieelrechtelijk beginsel
Geen misdrijf zonder wet & geen straf zonder wet
Nullum crimen, nulla poena sine lege
Verankering in interne recht
Grondwettelijk beginsel (Art 12, 14 GW)
Belgische strafwetgeving (Art 2 SW)
, Verankering in internationaal recht
Art 7.1 EVRM & 15.1 IVBPR
Grondslag & betekenis
Rechtsbeschermingsbeginsel
Rechtszekerheid
Strafrechtspolitiek ontradingsbeginsel : wet waarschuwt, vooraleer te straffen
Draagwijdte materieelrechtelijk
Lex certa-beginsel of precisiegebod voor wetgever
Motiveringsvereiste (Art 149 GW) voor strafrechter
Legaliteitsbeginsel en bronnen van strafrecht
Algemeen beginsel
Geen strafrecht zonder wettekst
Nullum crimen, nulla poena sine lege scripta
Formele bronnen van strafrecht
Internationale verdragen
Verdragen m.b.t. grondrechten
Europees Verdrag van Rechten van Mens & Fundamentele Vrijheden (EVRM)
Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten & Politieke Rechten (IVBPR)
Verdragen in kader van Europese samenwerking & integratie
Raad van Europa
3 EU-pijlers tot Lissabon : EU-Verdrag
3e pijler : Justitiepijler
Intergouvernementele politiële & justitiële samenwerking
Schengen
Federale strafwetgeving
Grondwet
Wetten in formele zin
Koninklijke & ministeriële besluiten
Strafwetgeving door gemeenschappen & gewesten
Decreten & ordonnanties
Lokale strafwetgeving
Provincies & gemeenten : Gemeentelijke Administratieve Sancties
Legaliteitscontrole door hoven en rechtbanken
Algemeen beginsel
Wettigheidstoezicht (Art 159 GW)
Internationale normen
Prejudiciële vraag aan Hof van Justitie EU (Art 267 VWEU)
Grondwettelijk Hof
Vernietigingsbevoegdheid voor schending van Titel II “De Belgen en hun rechten”
Prejudiciële beslissing
Rechtspraak is onvoldoende om aan legaliteitsbeginsel te
voldoen
Geen formele bron
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller moreenc. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.08. You're not tied to anything after your purchase.