100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Previously searched by you
Previously searched by you
logo
SAMENVATTING ARBEIDSRECHT $8.57   Add to cart
Quickly navigate to
Preview
  2.  
  3. Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  4.  
  5. Rechten
  6.  
  7. Arbeids en socialezekerheidsrecht

Summary

SAMENVATTING ARBEIDSRECHT
 24 views  0 purchase
  • Course
  • Arbeids en socialezekerheidsrecht
  • Institution
  • Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Samenvatting Arbeidsrecht

Preview 4 out of 51  pages

Document information

  • September 2, 2023
  • 51
  • 2022/2023
  • Summary

Subjects

  • arbeidsrecht
  • prof frank hendrickx
  • 3e bachelor
  • semester 2

Written for

  • Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  • Rechten
  • Arbeids en socialezekerheidsrecht
All documents for this subject (22)

Seller

avatar-seller
moreenc

Content preview

ARBEIDSRECHT SAMENVATTING


Inleiding
Begrip & grondslag
 Begrip
 Arbeidsrecht
 Recht dat van toepassing is op arbeidsprestaties geleverd in ondergeschikt verband
 Geheel van rechtsregels die betrekking hebben op verrichten van arbeid op arbeidsmarkt
& tot doel hebben menselijke waardigheid & sociale rechtvaardigheid te bevorderen
 Dubbele ongelijkheid
 Arbeidsrecht interfereert met premissen van burgerlijk recht : civielrechtelijke invalshoek
 Moderne arbeidsrecht : contractuele relatie
 Antwoord op ongelijkheid in arbeidsverhouding of op arbeidsmarkt
 Ongelijkheid is dubbel
 Feitelijke ongelijkheid : marktongelijkheid of ongelijkheid in
onderhandelingspositie van werknemer & werkgever bij aangaan van
arbeidsovereenkomst
 Werknemer in inferieure onderhandelingspositie
 Juridische ongelijkheid : werknemer in juridische ondergeschiktheid t.o.v.
werkgever
 Tegengewicht
 Functie van arbeidsrecht : tegengewicht t.a.v. superieure positie van werkgever
 Arbeidsrecht als beschermend recht, maar ook als ordenend recht
 Beschermt positie van werknemer, maar regelt & kanaliseert tevens verhoudingen
tussen betrokken partijen
 Arbeidsrecht herordent arbeidsverhoudingen
 Niet eenzijdig
 Arbeidsrecht heeft breder palet aan functies & doelstellingen
 Belangen van werkgever, belang van arbeidsmarkt of bredere maatschappelijke belang

Historische wortels
 Franse Revolutie (1789)
 O.g.v. individuele vrijheids- & gelijkheidsideaal werd vrijheid van nijverheid & arbeid
gepropageerd
 Decreet d’Allarde & Wet Le Chapelier
 Arbeidsrelatie steunde voornamelijk op civielrechtelijke uitgangspunten
 Code Civil (1804)
 Arbeidsrelatie als ‘huur van werk’
 Principiële gelijkheid van partijen & wilsautonomie
 Artikel 1780 BW : diensten slechts voor bepaalde tijd of voor bepaalde onderneming
 1e arbeidsrechtelijke wetgeving (1886)
 Idee van vrije & gelijke contractspartijen beantwoordde niet aan 19 e E realiteit
 1e arbeidswetgeving was rechtstreeks gevolg van sociale wantoestanden

, 20e E
 Meer alomvattende regelingen van arbeidsovereenkomst
 Groeiende interventie van wetgever op verschillende gebieden van arbeidsrecht
 Internationale Arbeidsorganisatie als deel van grotere vredesproject
 Verdrag van Versailles (1919)
 Arbeidsovereenkomstenwetten
 1e arbeidsovereenkomstenwet (1900)
 Vrijheid van individu, voorrang van wil van partijen op in wet voorziene bescherming
 Slechts van toepassing op werklieden
 Arbeidsovereenkomst voor bedienden (1922)
 Collectief overleg
 Wet betreffende vrijheid van vereniging & opheffen van coalitieverbod (1921)
 Bewegingsvrijheid van vakorganisaties leidde tot landelijke stakingen
 Nationale akkoorden tussen vakbonden, werkgevers & regering
 Paritaire comités per sector opgericht
 Ontwikkeling ter verbetering van positie van behoeftige werknemers & werklozen
 Mutualiteiten & werkloosheidskassen
 Sociaal Pact van 1944
 Uitbouw van collectieve arbeidsverhoudingen, sociale zekerheid & arbeidsbescherming
 D.m.v. verregaand staatsinterventionalisme tegemoet komen aan groeiende verzuchting
naar stabiliteit & zekerheid
 Doelstellingen : solidariteit & stabiliteit, verhoging van koopkracht & volledige tewerkstelling
& stelsel van sociale zekerheid
 Duidelijke loonpolitiek : beginselen van sociale zekerheid voor werknemers
 Basis voor collectieve arbeidsverhoudingen
 Breed gamma
 Jaren 60 & 70 : heel breed gamma aan dwingende, wetgevende maatregelen
 1e nationale Cao’s, gesloten i.k.v. Nationale Arbeidsraad
 Arbeidsovereenkomstenwet (1978)
 Referentie voor individuele arbeidsovereenkomstenrecht
 Product van verschillende wetgevende stappen
 GWH 2013 : getracht onderscheid tussen arbeiders & bedienden weg te werken wat betreft
opzeggingstermijnen & carenzdag
 Dereguleringsvraagstuk
 Jaren 80 : nieuwe wetgeving, onder druk van crisisjaren, groeiend werkloosheidsprobleem &
wijzigende economische omstandigheden
 Verlangen om arbeidsrecht te dereguleren of te versoepelen
 Flexibiliseringstrend : flexibiliteit van arbeidsrechtelijke regelingen & relevantie voor
werking van arbeidsmarkt
 Europese Unie
 Jaren 90 : rol van EU neemt toe
 Uitgangspunt : Verdrag van Rome (1957)
 Economische integratie & politieke discussies over arbeidsrecht
 Parijs : sociale beleid even belangrijk als economische & monetaire Unie
 Gemeenschapshandvest van sociale grondrechten van werkenden
 Verdrag van Maastricht
 Overeenkomst betreffende sociale politiek & Sociaal Hoofdstuk VWEU

, Hervorming
 Moeilijke spanning tussen bestaan van sociale dimensie van Europa & interne markt met
economische dimensie
 Europese Groenboek betreffende modernisering van arbeidsrecht
 Efficiëntie van arbeidsrecht in licht van werking van arbeidsmarkt
 Europese pijler van Sociale Rechten (2017)
 Evenwicht tussen verschillende rechten & belangen, economische & sociale, in arbeidsrecht
 Commissievoorzitter Juncker
 Reeks sociale rechten is niet rechtstreeks afdwingbaar
 Toekomst van werk
 Discussies over arbeidsrecht op globaal niveau
 Internationale Arbeidsorganisatie : Global Commission on Future of Work
 Steeds nieuwere vormen van arbeid & steeds nieuwe uitdagingen
 Werk
 Wet betreffende werkbaar & wendbaar werk
 Meer modern arbeidsrecht met flexibiliteit
 Arbeidsdeal (2022)
 Aantal nieuwigheden voor arbeidsrecht
 Opkomst van nieuwe werkvormen & andere kijk op arbeidsrelaties

Inbedding van arbeidsrecht in sociaal recht
 2 Grote delen
 Sociaal recht = arbeidsrecht + socialezekerheidsrecht
 ‘Sociale’ kwestie (19e E)
 Term ‘sociaal’
 Vandaag : verbondenheid van arbeidsrecht & socialezekerheidsrecht met sociaal-
politieke keuzes
 Niet overal gebruikt
 Internationaal gezien is ‘sociaal recht’ als vakgebied niet wijd erkend
 België, Nederland, Frankrijk, Internationale Arbeidsorganisatie, EU
 Sociaal recht als verzamelnaam van arbeidsrecht & socialezekerheidsrecht
 Samenhang & verscheidenheid
 Afzonderlijke benadering van arbeidsrecht & socialezekerheidsrecht heeft goede redenen
 Eigen & volwaardige rechtsgebieden, met eigen structuren, principes, context &
dynamiek
 Gedeelde historische wortels & overlappingen in regelingen & bescherming
 Systeem kent naadloze overgang & afstemming tussen arbeidsrecht &
socialezekerheidsrecht

Inbedding van arbeidsrecht in burgerlijk recht
 Samenhang
 Nauwe samenhang van arbeidsrecht & burgerlijk recht
 Arbeidsrecht kwam tot stand als reactie op premissen van BW & sociale wantoestanden
die wegens ruime contractsvrijheid ontstonden
 Arbeidsrelatie steunt op (arbeids)overeenkomst die in beginsel onderworpen is aan
burgerlijk recht
 Onvermijdelijke samenhang & interactie

 BW heeft algemene strekking : transversale werking (Art 1.1 BW)

,  BW is van toepassing op arbeidsrecht
 Principe van ‘lex specialis’ : afwijking van BW mogelijk
 Arbeidsrecht is autonoom rechtsgebied
 Arbeidswetgeving als ‘lex specialis’ t.o.v. BW
 Nieuw verbintenissenrecht : evenwicht tussen wilsautonomie van partijen & rol van
rechter als behoeder van belangen van zwakke partij & van algemeen belang
 Zaterdag als werkdag
 Notie ‘werkdag’ (Art 1.7, §3 BW)
 Werkdagen zijn alle andere dagen dan wettelijke feestdagen, zondagen & zaterdagen
 Zaterdag in arbeidsrecht principieel als werkdag (voor bepaling termijnen)
 Art 1.7 BW niet van toepassing voor arbeidsrecht & socialezekerheidsrecht
 Zaterdag blijft werkdag in arbeidsrecht

Bronnen van arbeidsrecht
Algemeen
 Grote verscheidenheid aan rechtsbronnen

Hiërarchie van rechtsbronnen
 Hiërarchie van arbeidsrechtelijke bronnen (Art 51 CAO)
 Dwingende bepalingen van wet
 Algemeen verbindend verklaarde cao
 Niet algemeen verbindend verklaarde cao, wanneer werkgever overeenkomst ondertekent
 Geschreven individuele overeenkomst
 Niet algemeen verbindend verklaarde cao, gesloten in paritair orgaan, wanneer werkgever,
hoewel hij overeenkomst niet ondertekend heeft, behoort tot resort van paritair orgaan
waarin overeenkomst is gesloten
 Arbeidsreglement
 Aanvullende bepalingen van wet
 Mondelingen individuele overeenkomst
 Gebruik
 Voorrang van rechtsbronnen
 Hiërarchie : voorrang van verschillende rechtsbronnen wanneer met elkaar in tegenstrijd
 Beperkte partijautonomie
 Wetgeving is van dwingende aard of zelfs van openbare orde
 Zorg voor bescherming van werknemer leidt ertoe dat wetgever wilsvrijheid van partijen
aan banden legt
 Rol van individuele arbeidsovereenkomst neemt af
 Geen ‘gunstigheidsbeginsel’
 Meer gunstige bepaling voor werknemer gaat niet voor op andere bepaling
 Bepaling in lagere rechtsbron is altijd nietig wanneer in strijd met hogere rechtsbron, ook al
zou betreffende bepaling gunstiger zijn voor werknemer
 In praktijk bevatten zowel arbeidswetten als cao’s minimumbepalingen
 Mondelinge overeenkomst
 Partijen kunnen geschreven individuele arbeidsovereenkomst vervangen door mondelinge
overeenkomst

Meergelaagdheid
 Meergelaagdheid van Belgische rechtsorde
 Beïnvloed door internationale & Europese recht + federale staatsstructuur

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller moreenc. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $8.57. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

72042 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$8.57
  • (0)
  Add to cart