De adolescentie = het ontwikkelingsstadium tussen de kindertijd en de volwassenheid. Niet
beschouwd als kinderen maar ook niet als volwassenen, toch een tijd van grote
fysieke,cognitieve en sociale veranderingen.
14.1 Fysieke rijping:
In verschillende culturen vieren ze het begin van de fysieke veranderingen die een kind naar
de drempel van volwassenheid zal leiden.
- Periode van zeer snelle toename in lengte en gewicht = pubertaire groeispurt. Deze
spurt start eerder bij meisjes dan bij jongens maar de jongens halen op latere leeftijd
de meisjes wel weer in.
- Begin puberteit, de periode van rijping waarin de geslachtorganen zich volledig
ontwikkelen. Bij meisjes begint dit om 11/12 jaar en bij jongens rond hun 13/14 jaar.
De puberteit begint wanneer de hypofyse andere klieren in het lichaam van een kind het
signaal geeft dat ze volwassen hoeveelheden geslachtshormonen moeten gaan produceren. Dit
zijn bij de jongens androgenen en bij de meisjes oestrogenen.
Omgevingsfactoren en culturele factoren spelen een rol bij de start van de puberteit. Bij
meisjes is de menarche (= het tijdstip waarop de eerste menstruatie optreedt) het meest
opvallende kenmerk van de puberteit. Meisjes in arme landenen of in minder welvarende
milieus beginnen later met menstrueren dan meisjes uit rijke landen of welvarende millieus.
(omgevingsfactoren!)
In de loop van de jaren is de menstruatie en sexuele rijping steeds vroeger gaan beginnen bij
meisjes. Dit komt doordat er minder ziektes zijn en de voeding is verbeterd. Dit noemt men
een Seculaire trend. (een statische tendens die waargenomen wordt over verschillende
generaties.).
Primaire geslachtskenmerken = kenmerken die worden geassocieerd met de ontwikkeling van
de organen en structuren van het lichaam die rechtstreeks betrekking hebben op de
voortplanting.
Secundaire geslachtskenmerken = zichtbare tekenen van sexuele rijping die niet directe
betrekking hebben op de geslachtsorganen. (bijv. ontwikkeling van borsten,schaamhaar)
De toename van de hormoonproductie die de aanzet vormt voor de adolescentie kan ook
leiden tot snelle stemmingswisselingen. Jongens worden bevoorbeeld sneller boos of geergerd
voelen, meisjes kan het leiden tot boosheid en depressiviteit.
,Door de veranderingen in het lichaam kijken adolescenten veel naar zichzelf. In het verleden
spraak men veel over de negatieve acspecten van menstruatie tegenwoordig is dit beeld veel
positiever en meer normaal geworden. Veel pubers schamen zich voor de veranderingen
omdat het een teken is van ontluikende sexualiteit.
Meisjes zijn vaak onzeker over hun nieuwe lichaam, dit komt door de maatschappelijke druk
met betrekking hoe een vrouw eruit moet zien, een beeld van een vrouw wat niet zo realistisch
is.
Vroege rijping:
- Voor jongens is vroege rijping een voordeel. Men is beter in sport als men vroeg
volgroeid is en zijn daardoor vaak ook populairder en hebben daarom ook een
positeiver zelfbeeld. Deze vroeggroeiers hebben echter wel meer problemen op school
en sneller betrokken bij criminele activiteiten. Dit doordat ze met oudere jongens
omgaan die wel de zelfde omvang hebben.
- Meisjes voelen zich vaker ongemakkelijk door de veranderingen in hun lichaam. Soms
worden ze gepest als ze eerder zijn dan andere leeftijdgenoten. Ze zijn wel populairder
bij jongens maar zijn daar soms nog niet klaar voor waardoor het psychisch lastig
wordt. Of meisjes problemen krijgen omdat ze eerder in de pubertijd komen is
afhankelijk van normen en waarden.
Late rijping:
- Jongens die kleiner en lichter zijn dan hun leeftijdgenoten worden minder
aantrekkelijk gevonden. Ook hebben ze een nadeel bij sportactiviteiten. Ook kan het
sociale leven er aan lijden omdat jongens sociaal wenselijk langer zijn dan meisjes dit
kan leiden tot een lager zelfbeeld. Een voordeel is echter dat men meer gelegenheid
heeft om bepaalde positieve eigenschappen te ontwikkelen.
- Meisjes hebben bij een latere rijping vaak een lagere sociale status. Wel hebben ze
later minder probleme met hun veranderde lichaam en minder emotionele problemen.
Dit omdat laatrijpende meisjes wel passen in het maatschappelijke slankheidsideaal.
Door de groeispurt eten adolescenten grote hoeveelheden voedsel waardoor hun calorie-
inname erg omhoog gaat. Verschillende voedingsstoffen zijn belangrijk, vooral calcium en
ijzer. Te weinig eten kan leiden tot anorexia nervosa, en te veel ongezond eten kan leiden tot
obesitas.
Obesitas:
- Jongens leiden meer aan obesitats dan meisjes.
- In de adolescentie zijn de pshychische consequenties van obesitas extra ernstig tijdens
een periode waarin het uiterlijk heel belangrijk is. Ook kan dit in deze periode ernstige
gevolgen hebben voro de gezondheid. (belast de bloedcicualtie.)
- Gebrek aan lichaamsbeweging is een grote oorzaak van obesitas.
, Anorexia nervosa en boulimia:
- Anorexia nervosa = een ernstige en mogelijk levensbedreigende eetstoornis waarbij
mensen weigeren te eten terwijl ze ontkennen dat hun gedrag of hyn skeletachtige
uiterlijk abnormaal is.
- Voornamelijk meiden/vrouwen tussen 12 en 40 jaar die aantrekkelijk,blank en uit
welgestelde gezinnen lopen het grootste risico.
- Boulimia = een eetstoornis die voornamelijk voorkomt bij vrouwelijke adolescenten
en jonge vrouwen en die wordt gekenmerkt door eetbuien gevolgd door overgeven of
het gebruik van laxeermiddelen om het voedsel weer kwijt te raken.
- Het gewicht met iemand van boulimia kan vrij normaal zijn en blijven, maar door het
voordurend overgeven en de diarree kan leiden tot ernstige wonden in de mond en
keel. (plus lage bloeddruk, tekort aan kalium door laxeermiddelen)
- Oorzaak van deze ziektes:
o Meisjes die meer lichaamsvet hebber in de pubertijd zijn vatbaarder. Ook
adolescenten die depressief zijn hebben een grotere kans op een eetziekte.
o Biologische oorzaak is dat het lijkt dat de eetstroornisssen genetische
componenten te hebben.
o Psychische en sociale factoren is het neveneffect van veeleisende ouders of
andere gezinsproblemen.
o Cultureel gezien, komen de ziektes alleen voor in landen waar
vrouwenlichamen worden geidealiseerd.
Prefrontale cortex = het deel van de hersenen waarmee mensen denken,oordelen en complexe
inschattingen maken zoals alleen mensen dat kunnen. Dit specifiek gebied ontwikkelt zich
sterk tijdens de adolecentie. Doordat in de adolescentie de prefrontale cortex nog niet is
volgroeid, leidt dit tot bepaald rsicovbol en impulsief gedrag dat kenmerkend is voor de
adolescentie.
De adolescentie zorgt ook voor verandering in de hersendelen die gevoelgi zijn voor
dopamine en de aanmaak daarvan, hierdoor minder gevoelig voor de effecten van alcohol
waardoor ze nog meer drankjes nemen.
Doordat adolescenten later naar bed gaan en vroeger opstaan kan dit leiden to slaapgebrek.
Het slaapgebrek komt op een moment dat hun inwendige klok verschuift, de behoefte om later
op bed te gaaan en uit te slapen in de morgen.
14.2 Stress en de manieren om ermee om te gaan
Stress = de fysieke reactie op gebeurtenissen die ons bedreigen of uitdagen. Stressoren
hoeven geen onplezierige gebeurtenissen te zijn ook positieve gebeurtenissen zoals toegelaten
worden tot een universiteit kan stress opleveren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sybren007. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
