OWG 1.8 Menstruele cyclus
Probleemstelling:
Hoe verloopt de menstruele en ovariële cyclus?
Leerdoelen:
1. Wat is de fysiologie van de menstruele cyclus?
2. Wat is de fysiologie van de ovariële cyclus?
3. Wat is de fysiologie van de oögenese (translocatie, trisomie)
4. Welke hormonen zijn betrokken bij de menstruele cyclus, ovariële cyclus en de oögenese en wat
is hun functie?
, 1. Wat is de fysiologie van de menstruele cyclus?
De vruchtbaarheid is bij de vrouw een periodiek optredend verschijnsel. Ongeveer 1x per maand
wordt in de ovariële cyclus 1 of soms meer eicellen door het ovarium vrijgegeven. De uterus wordt
dan in klaargemaakt om een bevruchte eicel te ontvangen. Het endometrium maakt daarvoor een
groei en ontwikkeling door, die bij het uitblijven van een innesteling eindigt in het afstoten van het
baarmoederslijmvlies. Dit gaat altijd gepaard met enig bloedverlies en wordt de menstruatie
genoemd.
De menstruele cyclus begint op de 1e dag van de menstruatie. De totale duur van de menstruele
cyclus is tamelijk constant en duurt ± 28 dagen, met per individu een spreiding van 3-5 dagen en als
uiterste grens 23-35 dagen.
Verminderde niveaus van oestrogeen en progesteron stimuleren de afgifte van prostaglandine,
waardoor de spiraalarteriën van het endometrium in spasme gaan, waardoor de bloedtoevoer naar
het endometrium wegvalt, en het endometrium afsterft, necrose genoemd. Het endometrium wordt
afgestoten tot in de basale laag, samen met bloed uit de haarvaten, het onbevruchte eicel
weefselvocht, slijm en epitheelcellen.
Sommige vrouwen ervaren baarmoederkrampen die worden veroorzaakt door
spiersamentrekkingen om het weefsel uit te drijven. Ernstige baarmoederkrampen worden
dysmenorroe genoemd.
De ovulatie deelt de menstruele cyclus in 2 fases:
- Preovulatoire fase ➔ Is minder constant en bepaald dus de duur van de totale cyclus.
- Postovulatroire fase ➔ is min of meer constant (14 ±2 dagen).
Rond het 12e levensjaar treden bij meisjes de eerste ovulaties en menstruaties op (menarche). Dit is
het begin van de geslachtsrijpe periode. Die periode eindigt rond het 50e levensjaar, met een
spreiding naar boven en naar beneden van ± 3 jaar (climacterium). De menstruaties worden dan
onregelmatiger en houden daarna op (menopauze).
De cyclische veranderingen worden onderbroken tijdens de zwangerschap en lactatieperiode.
2 periodes van menstruele cyclus (in relatie tot toestand van uterusslijmvlies):
- Proliferatiefase ➔ Duurt van laatste dag van de menstruatie tot aan de ovulatie. De achtergebleven
basale laag bevat een celreserve waaruit onder invloed van oestrogenen een nieuwe functionele
laag wordt gevormd. In de uterus wordt een nieuwe laag endometrium gevormd (proliferatieve
endometrium) Deze fase staat onder controle van oestradiol en andere oestrogenen die door de
Graafse follikel worden afgescheiden en bestaat uit de hergroei en verdikking van het endometrium
in de uterus. Tijdens de eerste dagen van deze fase vormt het endometrium zich opnieuw, de
(regeneratieve fase). Aan het einde van deze fase bestaat het endometrium uit drie lagen. De basale
laag ligt direct boven het myometrium en is ongeveer 1 mm dik. Zij bevat alle noodzakelijke
rudimentaire structuren voor de opbouw van nieuw endometrium. De functionele laag, die
buisvormige klieren bevat, is ongeveer 2,5 mm dik en ligt bovenop de basale laag. Ze verandert
voortdurend naargelang de hormonale invloeden van de eierstok. De laag van kubusvormig
gecilieerd epitheel bedekt de functionele laag. Het daalt af naar de buisvormige klieren van de
functionele laag. Als de bevruchting plaatsvindt, nestelt de bevruchte eicel zich in het endometrium
- Secretiefase ➔ Valt samen met luteale fase (duurt 14 dagen) en eindigt met volgende menstruele
bloeding. Het corpus luteum scheidt progesteron af. Dat zorgt voor een toename van bloed in het
endometrium, waardoor het weefsel licht oedemateus wordt. De kliercellen in het endometrium
groeien uit tot sterk gekronkelde buizen en gaan vloeistof (bijv. glycogeen) afscheiden. Het
endometrium is rijp voor de ontvangst en innesteling van een bevruchte eicel. Als er geen bevruchte
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marlyhanraets. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.99. You're not tied to anything after your purchase.