Groepsdynamica is één van de onderwerpen die voorkomt in het tentamen. Zie de overige 3 die hier ook bij horen. Dit zijn namelijk 3 andere onderwerpen die ook in het tentamen komen.
Groepsdynamica 1: inleiding
Soorten groepen en functioneren
- Primaire groep: intieme relaties zoals vrienden en familie, gezin informeel
- Secundaire groep: collega’s, klasgenoten, sportvereniging formeel
Redenen van lidmaatschap van een groep
Binnen een groep heb je vaak het ‘taakniveau’ (klastaak = diploma bv) of het ‘sociaal-emotionele
niveau’(onderlinge relaties = vriendschap).
- Taakgerichtheid:
o Aantrekkelijkheid van groepsdoelen en activiteiten.
o Privédoelen via de groep.
- Sociaal-emotioneel:
o Nabijheid en contact,
o Overeenkomende eigenschappen,
o Gemeenschappelijke achtergronden, lot en solidariteit,
o Overeenkomende groepswaarden en normen,
o Sympathie, vriendschap, gezelligheid, erkenning en groepsklimaat.
Waarom lid: plek die tegemoetkomt aan eigen belangen en behoeften.
Fasen van groepsontwikkeling
1. Voorfase
o De groep wordt ontworpen. Een goed methodisch begin…
o Grenzen en doelen worden aangegeven (inhoud- en betrekkingsniveau).
o Welke belangen en behoeften zijn er.
2. Oriëntatiefase (erbij horen = inclusie)
o Groep laat afhankelijk gedrag zien.
o Groep werkt aan eigen taakstructuur (inhoud en procedure).
o Iedereen zoekt plaats in taakstructuur (hoeveel tijd, hoeveel energie, etc).
o Centrale vraag: ‘Wil ik bij deze groep horen’.
3. Machtsfase of invloedfase (heb ik macht en invloed?)
o De onderlinge betrekkingen komen centraal te staan.
o Vragen rond invloed en macht zijn belangrijk.
o Gezien worden (bestaansniveau) in de groep is belangrijk.
4. Affectiefase (genegenheid geven en ontvangen)
o In deze fase gaat het vooral om vragen rond cohesie en intimiteit.
o Hoe persoonlijk gaan we met elkaar om.
o Afstand en nabijheid binnen een team.
o Wat is het niveau van vertrouwen in elkaar.
o In deze fase zie je ook subgroepen ontstaan (sterke groepsgebondenheid vs. Zakelijk
en functioneel).
5. Fase van de autonome groep
o De groep heeft haar eigen taakstructuur en eigen invloed verdeling.
o De groep heeft volledige rijping bereikt.
o De groep is zelfstandig/zelfsturend.
, 6. Afsluitingsfase
o Afsluiting t.a.v. de taak (zijn doelen behaald, zijn er nieuwe bij gekomen).
o Een gezamenlijke evaluatie hoort daarbij (taak en proces).
o Afscheid t.a.v. het sociaal emotionele aspect (feedbackronde en afscheidsritueel).
De groepen hoeven niet alle fasen te doorlopen, zij kunnen ook een fase overslaan of in een
andere volgorde doorlopen.
Bij groepsontwikkeling spelen 3 menselijke basisbehoeftes:
Fasen Type groepen
Oriëntatiefase Vergadergroepen, cursus, discussiegroepen.
Invloed- en affectiefase Werkgroepen, klassen.
Autonomiefase Leefgroepen, werkteams.
Groepsbijeenkomst starten
Er zijn 3 manieren om als docent een groep te starten. Je kunt kiezen voor de deur van de inhoud,
voor de deur van de procedure en voor de deur van de relatieopbouw.
- Inhoud (focus is cognitief gericht):
o Geven van informatie over het thema, de lesstof of het agendapunt.
o Geven van informatie over de doelstelling en de taak van de groep.
o Verhelderen van het thema of het onderwerp.
o Bieden van theoretische onderbouwing of achtergrond.
o Geven van een samenvatting en het aanbieden van vakkennis.
- Procedure (focus is structuur- en handelingsgericht):
o Benoemen van het programma: wat gaan we doen of bespreken.
o Opstellen van een agenda.
o Inventariseren van verwachtingen en wensen.
o Maken van afspraken en tijdsindeling.
o Aangeven van huisregels en spelregels voor de groepsinteractie.
o Stellen van grenzen, goede timing en tijdsbewaking.
- Relatieopbouw:
o Een persoonlijke kennismakingsronde.
o Opbouwen van een band met de groep en persoonlijk contact met leerlingen.
o Creëren van een veilig pedagogisch klimaat.
o Tonen van betrokkenheid en aandacht geven aan iedere student.
o Geven van erkenning.
Fasetheorie van sociale verandering van Lewin (pagina 157/158 ter verduidelijking)
Het uitgangspunt voor Lewin is dat elke poging tot verandering tegenkrachten oproept die erop
gericht zijn de effecten van de verandering ongedaan te maken. Dankzij de balans tussen
, veranderingskrachten en tegenkrachten is elk sociaal systeem (individu, groep of organisatie) in staat
een evenwicht te handhaven. Tegenkrachten: tradities en gewoonten, angst dast dingen
verslechteren, gebrek aan kennis of vaardigheden, gebrek aan sociale steun etc.
Dit evenwicht van het systeem is echter niet statisch. Het is een dynamisch evenwicht omdat de op
elkaar inwerkende krachten samen een krachtenveld vormen.
3-fasenmodel voor sociale verandering:
- Unfreezing: ontdooien van het huidige niveau van functioneren van het te wijzigen systeem.
- Moving: wijzigen naar een nieuw niveau van functioneren.
- Freezing: bevriezen op dit nieuwe niveau waardoor het krachtenveld ‘beveiligd’ wordt tegen
terugval. We spreken ook wel van consolidering van het nieuwe evenwicht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lynnsmit1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.72. You're not tied to anything after your purchase.
