In deze samenvatting vind je alles wat te kennen moet zijn voor het vak Sportpsychologie. Deze samenvatting werd in het studiejaar van geschreven. Het vak werd gegeven door Jeroen Meganck.
= De wetenschappelijke studie van mensen en hun gedragingen in sportactiviteiten en de
praktische toepassingen van die kennis
Twee insteken
Psychologie op sport: Wat zijn de effecten van psychologische factoren op sportieve prestaties?
Sport op psychologie: Wat zijn de effecten van deelname aan sport op psychologische ontwikkeling,
gezondheid en welzijn?
Geschiedenis van sportpsychologie wetenschap
Beginjaren 1893 – 1920
Een bekende psycholoog is Norman Triplett
Groepsactiviteit
Als de spanning hoger wordt gaat de prestatie hoger liggen. Dit mag ook niet te hoog liggen want dan
kan de prestatie omlaaggaan.
Of groepsinactiviteit
Ringelmann (1861-1931)
Niet gepubliceerd experiment: touwtrekken
− Gemiddelde individuele prestatie daalt naarmate het aantal groepsleden stijgt
→Verklaring niet eenduidig:
− Minder inzet?
− Verlies door coördinatieproblemen?
− ...?
,Ringelmann-effect
Ingham heeft het onderzoek verder onderzocht
Naar mate men met meer mensen waren, trokken de mensen met minder kracht
Het idee van “de rest zal het wel doen”
Ringelmann-effect
Neiging van individuen om minder te presteren in groep dan alleen
Verklaring: sociaal lanterfanten
Individuen voelden zich niet met groep verbonden
Meer dan wetenschap
- Veel verschillende kennisbronnen:
- Wetenschappelijke discipline als basis
- Systematische observatie
- Single case studies
- Gedeelde, publieke ervaring
- Introspectie
- Intuïtie
Wetenschap vs praktijk
Praktijk heeft als voordeel dat het een meer realistisch beeld geven. Het nadeel is dat je meestal gaat
beginnen vanuit een persoonlijk standpunt à ‘het zal zo wel zijn’
Praktijk = wetenschap + kunst
De wetenschap van coachen/onderwijzen/leiderschap richt zich op het vinden van algemene
principes
Je moet de theorie goed genoeg kennen om te weten wanneer je die kan negeren
De kunst van coachen/onderwijzen/leiderschap is weten wanneer en hoe je deze principes moet
individualiseren & contextualiseren
Integratie = actief proces
Pas wetenschappelijke kennis toe in jouw setting
Evalueer de bruikbaarheid van wetenschappelijke kennis in de specifieke context waarin je betrokken
bent
Blijf up-to-date door je wetenschappelijke kennis bij te houden en aan te passen aan recente
ontwikkelingen
Blijf realistisch in je verwachtingen omtrent de sterktes en beperkingen van wetenschappelijke
kennis. Wetenschap is heel traag
,Sportpsychologie in de praktijk
What’s in a name
Sportpsycholoog
Psycholoog: wettelijk beschermde titel, met bepaalde garanties. Je moet hiervoor hebben
gestudeerd.
Soms meer stigma
Vaak meer achtergrond voor meer klinische vragen
Mental coach/trainer
Geen wettelijke erkenning, minder tot geen garanties. Iedereen mag zich een coach noemen.
Soms gemakkelijker aanvaard
Eerder nadruk op psycho-educatie ifv mentale vaardigheden
3 soorten psychologie
1. Klinische psychologie
2. Klinische sportpsychologie
3. Mentale training / sportpsycholgie
Altijd de mens als basis!! Het welzijn is het belangrijkste
Wat doet een sportpsycholoog?
Mentale vaardigheidstraining = focus van dit vak
Maar veel meer teambuilding, communicatie, carrièrebegeleiding, staff, vertrouwenspersoon, …
,Doelgroepen in de praktijk
- Elite atleten & recreanten
- Individuen & teams
- Kinderen, jongeren & volwassenen
- Sporters & hun omkadering
- Sporters met een beperking
à ieder die sportieve prestaties wil verbeteren/optimaliseren
Ook naast sport: performance
Sport steeds breder: basket -> bowling -> bridge
Andere prestatiecontexten: dans, muziek, politie, leger, theater
,Mentale vaardigheidstraining (MVT)
Definitie
Mentale vaardigheidstraining (MVT) verwijst naar de systematische en volgehouden training van
mentale technieken en vaardigheden met als doel de prestatie verbeteren, en/of het plezier in en
tevredenheid met de activiteit/zichzelf te verhogen (in sport, muziek, zakenwereld, studeren)
Technieken -> vaardigheden
Vertalingen: - mental training tools = mentale technieken
- mental skills = mentale vaardigheden
Je gebruikt mentale technieken om de mentale vaardigheden te ontwikkelen die je nodig hebt om
optimaal te presteren
Technieken en vaardigheden
Psychologische factoren verklaren het grootste deel van de prestatieschommelingen van dag op dag
(intrapersoonlijke variabiliteit) -> op training goed spelen maar in de match niet
Bij min of meer gelijke fysieke vaardigheden weegt de variatie in mentale vaardigheden vaak zwaar
door (interpersoonlijke variabiliteit) -> als je mentaal niet top bent maar iemand anders wel, dan
speel je minder goed
Verschillend niveau
Het niveauverschil heeft een psychologische impact.
, Verschillende opties
Tegen zwakkere tegenstander
-> Vertrouwen → betere prestatie (tenzij overmoed)
-> Druk, angst om af te gaan → slechtere prestatie
Tegen sterkere tegenstander
-> Underdog → vrijuit spelen → betere prestatie
-> Angst, hopeloosheid → slechtere prestatie
Toch vaak genegeerd door coach
Gebrek aan kennis over het aanleren van mentale technieken en vaardigheden of er zich niet
vertrouwd mee voelen
Misverstanden over mentale vaardigheden
Gepercipieerd tijdsgebrek à kwestie van prioriteiten
Mythen over MVT
MVT vraagt te veel tijd
MV zijn aangeboren, dus MVT is nutteloos
MVT is enkel voor “probleem” -atleten
MVT in enkel voor “elite” –atleten
MVT verschaft “quick-fix”
MVT zorgt voor mirakels
Onderzoek naar effectiviteit van MVT
Educatief verantwoord aangeleerde MVT verbetert sportprestaties
Hoewel het nut van MVT bewezen is, moeten gebruikers realistisch zijn in hun verwachtingen
à MVT is geen magisch middel, maar evenmin nonsens
De effectiviteit van MVT
De interventie moet:
-> geïndividualiseerd/getontextualiseerd worden
-> systematisch geïntegreerd worden in dagelijkse routine van een atleet
-> liefst multimodaal zijn
ER BESTAAT GEEN KOOKBOEK VOOR!
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mayenneleermakers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.63. You're not tied to anything after your purchase.
