Summary
Samenvatting Beknopt burgerlijk recht voor welzijnswerkers - recht
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van de delen van de cursus die te kennen waren voor het examen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Floretroucheau
Content preview
1 van 41Recht
Deel I
Hoofdstuk 1: inleiding
Definitie
“Het recht is het geheel der regels die op een bepaald tijdstip, in een bepaalde
gemeenschap gelden en op haar gezag vastgesteld”
Kenmerken van het recht
1. Het recht is een geheel van regels, regelingen en instellingen
1.1 Het recht wordt gevormd door gedragsregels
—> regels die aan individuen gedragingen voorschrijven
(opleggen/verbieden/verlofbepaling)
• Gebodsbepalingen
- aangifte geboorte
- Kiesplicht
- (Vroegere) dienstplicht
• Verbodsbepalingen
- bigamie
- Oneerlijke handelspraktijken
- Strafrecht
• Verlofbepalingen
= regels die niet moeten worden nageleefd, de mogelijkheid bestaat om al dan niet
gebruik te maken van de rechtsregel (indexering woninghuur)
• Louter technische regels
= geen gebod of verbod. Ze dienen om het rechtsapparaat te laten draaien
- burgerlijke stand
- Inhouden dagvaarding
- Regels over de verplichte vermeldingen op een rijbewijs/ID
1.2 Het recht omvat het geheel van regelingen en instellingen
Het recht bestaat niet alleen uit abstracte normen die een algemene draagwijdte
hebben en die op iedereen van toepassing zijn
—> recht bestaat ook uit regelingen die geen regels of normen zijn
- beschikking die een id draagwijdte hebben: benoemingen,…
- Rechtspraak
—> recht bevat ook een aantal regels die betrekking hebben op de instellingen van
het land
- staatsstructuur: samenstelling, werking, bevoegdheid vd wetgevende, uitvoerende
en rechterlijke macht
- De gerechterlijke organisatie: samenstelling, werking, bevoegdheden vd
rechtbanken
2. Het doel van het recht is het ordenen van de samenleving
2.1 Het recht is een instrument om het samenleven in groep mogelijk te maken
, 2 van 41
Leven in groep —> afspraken maken
Recht is een middel, geen doel!
= een afspiegeling van de maatschappelijke tendensen en waarden
= tijdsgebonden
= resultaat van ideologische stromingen
= beïnvloed door; joods-christelijke godsdienst, franse revolutie, kapitalisme,
nationalisme, individualisme
2.2 Er is in de samenleving een toenemende ‘juridisering’ merkbaar
- neiging alles te regelen
- Complexiteit SL —> gediversifieerd/complexer recht
3. Er bestaat een binding tussen gezag en recht
Recht wordt gemaakt door een erkend gezag. Erkend gezag is nodig om de naleving
van rechtsregels af te dwingen
In België: soevereine volkswil is vertolkt door vertegenwoordigers; parlementaire
democratie
4. Het recht heeft een dwingend karakter
Verplichtend karakter: via strafbepalingen
Rechtsdwang —> rechtszekerheid
Rechterlijke macht: sanctionering
- Publiek recht; overheid zelf initiatief tot sanctioneren
- Privaat recht; burger moet zelf opkomen voor de handhaving van de rechtsregel (via
rechtbanksysteem)
Enkele belangrijke begrippen
OBJECTIEF EN SUBJECTIEF RECHT
Objectief recht: geldende rechtsregels, wordt gevormd door de rechtsregel op zich
Subjectief recht: komt voort uit het objectief recht, de aanspraak die een persoon
tegenover een ander kan laten gelden op basis van het objectief recht
RECHTSSUBJECT EN RECHTSOBJECT
Rechtssubject: persoon die via het objectief recht bevoegdheden krijgt.
Rechtsobject: hetgene wat het rechtssubject dient. Het object waarop de bevoegdheid
wordt uitgeoefend (auto, schadevergoeding,…)
RECHTSFEIT EN RECHTSHANDELING
Rechtsfeit: elke omstandigheid waaraan door het objectief recht rechtsgevolgen aan
worden gekoppeld. Het is een voorval waardoor een rechtsregel in werking wordt
gesteld (men had niet de intentie om rechtsgevolgen te veroorzaken)
- overlijden
- Vallen van een steen
- Handeling: verkeersongeval,…
Rechtshandeling: handeling die bewust wordt gesteld om de rechtsgevolgen te
bekomen.
5. Eenzijdige rechtshandeling; wilsuiting van 1 persoon (testament, uitvaardigen van
een wet)
6. Meerzijdige rechtshandeling; veronderstelt de wilsovereenstemming van 2 of meer
personen (koopovereenkomst)
DWINGEND RECHT EN WILSAANVULLENDE RECHTSREGEL
, 3 van 41
Rechtsregel is dwingend of imperatief wanneer de rechtssubjecten niet mogen
afwijken van de door de wetgever opgelegde regel
Wilsaanvullend of suppletieve rechtsregels zijn regels waarbij het de partijen vrij staat
deze rechtsregels te volgen of een afwijkende beding in hun overeenkomst in te
lassen.
Hoofdstuk 2: indeling van het recht
Privaatrecht - publiek recht
Privaat Publiek
Verhouding tussen rechtssubjecten Verhouding tussen overheid en burgers
Aanvullende rechtsregels Ongelijkheid!
- dwingende rechtsregels (er mag niet van —> belang individuele burger < belang staat
afgeweken worden) Overheid kan eenzijdige rechtshandelingen
ondernemen
—> regels die instellingen vd staat regelen
—> dwingend recht
Nationaal - internationaal
Nationaal Internationaal
Binnen de grenzen van een staat (Belgisch = grensoverschrijdend recht
grondgebied) - verdragen tss België en 1/meer staten
(Schengen-Verdrag)
- Verdragen door supranationale politieke
instellingen (VN, EU,…)
Bespreking van de verschillende rechtstakken
NATIONAAL RECHT
1. Privaatrecht
Burgerlijk recht
• Algemene verhoudingen tss burgers
• = het gemeen recht
• Burgerlijk wetboek (Code Napoleon) 1804 —> veel gewijzigd (emancipatie vd vrouw)
- personen en familierecht
- Zakenrecht
- Verbintenissenrecht
• 13 april 2019: nieuw burgerlijk wetboek (zal het oude vervangen)
Ondernemingsrecht
• Specifieke gebruiken, bewijsregels, handelspraktijken
, 4 van 41
• Gevolg van gewijzigde maatschappelijke realiteit
• Regels die betrekking hebben op de daden van de koophandel en op het statuut vd
handelaar
• Reglementering handelsvenootschappen en faillissementen
• Handelsrecht —> ondernemingsrecht (heel de ondernemening en niet alleen de
handelaar)
• Internationaal recht heeft grote invloed
Sociaal recht
• Grens tussen privaat en publiek recht
Indeling
Arbeidsrecht Sociale zekerheidsrecht
- individueel arbeidsrecht Klassieke
- ouderdoms- en overlevingspensioenen
- Collectief arbeidsrecht - Werkloosheid
- Arbeidsongevallenverzekering
- Beroepsziektenverzekering
- Gezinsbijslag
- Ziekte- en invaliditeitsverzekering
- Jaarlijkse vakantie
Residuaire stelsels (sociale bijstand) -
uitbereiding van de sociale bescherming
- leefloon
- Inkomensgarantie voor ouderen
- Gewaarborgde gezinsbijslag
- Uitkering aan gehandicapte personen
Gerechterlijk privaatrecht, privaatrechterlijk procesrecht of burgerlijk procesrecht
• Inrichting en bevoegdheid van de privaatrechtelijke rechtscolleges (vredegerecht,
rechtbank 1e aanleg, ondernemingsrechtbank, arbeidshof, arbeidsrechtbank, hof van
beroep, hof van cassatie,…)
• Verloop van het proces
Internationaal privaatrecht/ IPR
• Welk recht is voor een Belgische rechtbank bevoegd bij een conflict tussen
onderdanen van verschillende staten, conflict met buitenlands element
• Geeft geen oplossing maar aangeven welke rechtsregel van welk land van
toepassing is
• Verwijzingsregels
2. Publiek recht
Grondwettelijk recht
• Bron = grondwet
• Grondwettelijk hof: waakt over het respect vd grondwet en de mensenrechten
2 grote pijlers
Inrichting vd staat Fundamentele rechten en vrijheden v burgers
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Floretroucheau. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.87. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77764 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now