Socialezekerheidsrecht
Inhoudsopgave
Thema 1: Sociale zekerheid en socialezekerheidsrecht ................................................................................. 2
Algemene toelichting ........................................................................................................................................... 2
Onderwijsteam:............................................................................................................................................... 2
Doelstelling en inhoud opleidingsonderdeel: ................................................................................................. 2
Inhoudelijk stramien onderwijs socialezekerheidsrecht BACH & MA ............................................................ 2
Onderwijsnorm: .............................................................................................................................................. 3
Studiemateriaal: .............................................................................................................................................. 3
Literatuur: ....................................................................................................................................................... 3
Evaluatie: ......................................................................................................................................................... 3
Overzicht .............................................................................................................................................................. 3
Wat is sociale zekerheid? ................................................................................................................................ 3
Wat is socialezekerheidsrecht?....................................................................................................................... 4
Wat is sociale zekerheid? ..................................................................................................................................... 4
Het verband met menselijke basisbehoeften ................................................................................................. 4
Sociale zekerheid in zijn teleologische(doelgerichte) betekenis .................................................................... 4
Sociale zekerheid in zijn instrumentele betekenis.......................................................................................... 5
Wat is socialezekerheidsrecht? ............................................................................................................................ 5
Definitie ........................................................................................................................................................... 5
Voorwerp en karakter van het socialezekerheidsrecht .................................................................................. 5
Technieken (van sociale zekerheidsrecht): sociale verzekering en sociale bijstand ...................................... 6
Kentrekken van bijstandsvoorzieningen ....................................................................................................... 13
Juridische grondslag: het grondrecht op sociale zekerheid ............................................................................... 15
Thema 2: Sociale verzekeringen naar Belgisch recht ................................................................................... 32
Overzicht ............................................................................................................................................................ 32
DEEL I: De verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen ........................................... 32
Overzicht ....................................................................................................................................................... 32
DEEL II: De werkloosheidsverzekering (basis)............................................................................................... 56
DEEL III: De gezinsbijslagenverzekering ........................................................................................................ 73
DEEL IV: De verplichte pensioensverzekeringen (basis) ............................................................................... 91
DEEL V: Beginselen van de bijdrageregelingen & de indeling in beroepscategorieën ............................... 109
Thema 3: Regelingen van sociale bijstand ................................................................................................ 116
Overzicht ..................................................................................................................................................... 117
DEEL I: Tegemoetkomingen voor personen met een handicap ................................................................. 117
DEEL II: Het recht op maatschappelijke integratie ..................................................................................... 122
DEEL III: De gewaarborgde gezinsbijslagen................................................................................................. 129
DEEL IV: De inkomensgarantie voor ouderen ............................................................................................. 130
DEEL V: Maatschappelijke dienstverlening van het OCMW ....................................................................... 133
Thema 4: Administratief- en procesrechtelijke aspecten .......................................................................... 145
Overzicht ..................................................................................................................................................... 145
Het handvest van de sociaal verzekerde .................................................................................................... 145
1
,Thema 1: Sociale zekerheid en socialezekerheidsrecht
Doelstelling en inhoud opleidingsonderdeel:
- Bijbrengen basiskennis van het Belgische socialezekerheidsrecht, vanuit historisch,
fundamenteel en positiefrechtelijk perspectief
o Basisbegrippen en de fundamentele beginselen kunnen omschrijven
o Ontstaansgeschiedenis en ratio legis van de diverse onderdelen van het
socialezekerheidsrecht kunnen toelichten
o Behandelde leerstof kunnen terugleiden tot toepasselijke wetgeving
o Tijdens hoorcolleges overgedragen kennis van het positieve
socialezekerheidsrecht kunnen reproduceren
Inhoudelijk stramien onderwijs socialezekerheidsrecht BACH & MA
Zie schema
Socialezekerheidsrecht (BACH) GS Sociale bescherming werknemers GS Sociaal statuut zelfstandige
(2e sem 1ste of 2e MA) ondernemer (1e sem 2e MA)
Wat is sociale zekerheid? Historische ontwikkeling Historische ontwikkeling
Wat is socialezekerheidsrecht?
Juridische grondslagen Juridische grondslagen
Regelgevende bevoegdheid en personele Regelgevende bevoegdheid
werkingssfeer stelsel en personele werkingssfeer sociaal
statuut
Sociale verzekeringen: Capita selecta materiële Capita selecta materiële
-Verplichte verzekering bescherming(inclusief bescherming
geneeskundige verzorging en rechtsvergelijkend perspectief): (inclusief rechtsvergelijkend
uitkeringen -Arbeidsongevallenverzekering perspectief):
-Werkloosheidsverzekering -Beroepsziektenverzekering -Overbruggingsrecht
(basis) -Werkloosheidsverzekering (Focus -Aanvullende pensioenen
-Verplichte tijdelijke werkloosheid of stelsel -Prestaties ter verzoening van
pensioensverzekeringen werkloosheid met bedrijfstoeslag) het professionele leven en
(basis) -Aanvullende pensioenen het privéleven
-Gezinsbijslagen (Vlaamse
Gemeenschap)
Sociale bijstandsvoorzieningen:
-Maatschappelijke integratie
-
Tegemoetkomingen personen
met handicap
-Inkomensgarantie ouderen
-Gewaarborgde gezinsbijslag
2
, -Maatschappelijke
dienstverlening OCMW
Administratieve en Administratieve structuren en financiële Administratieve structuren
gerechtelijke aspecten middelen en financiële middelen
Studiemateriaal:
- Slides (presentaties hoorcolleges via Blackboard) – belangrijkste!! Enkel slides leren
en goed kennen is goed examen, wat niet is uitgelegd in de les, moet je niet kennen,
08u voor de dag van een college online
- Lesnota’s, ook heel belangrijk zodat je begrijpt wat in de slides staat
- Wetgeving:
o Aanbevolen:
▪ Basiswetboek Sociaal Recht 2021 (deel 2 voor dit vak)
▪ BAMA-codex Sociaal Recht 2021 – 2022
o Mag ook:
▪ Print-outs (zonder annotaties) online databanken
o Nota bene: onderlijnen en markeren in kleur van de wetgeving toegelaten,
maar géén geschreven tekens in codex of wetgevingsbundel voor gebruik op
examen!
Literatuur:
- Aanbevolen: J. Van Langendonck, Y. Jorens, F. Louckx, Y. Stevens, handboek
socialezekerheidsrecht, Intersentia (beste om alles nog eens na te lezen,
basisbegrippen bijvoorbeeld in eerste hoofdstukken van handboek, komt vaak
overeen)
- Ook nuttig:
o W. Van Eeckhoutte, Handboek Belgisch Socialezekerheidsrecht, Wolters
Kluwer, 2017
o R. Marynissen M.A. Masschelein, D. Torfs, OCMW-Dienstverlening, die Keure,
2019
- Eventueel bijkomende, specifieke documentatie via Balckboard
Evaluatie:
Mondeling examen, met schriftelijke voorbereiding
- 3 vragen, gericht op evaluatie kennis gedoceerde leerstof
- Gebruik wetgeving toegestaan (niet geannoteerd)
Overzicht
Wat is sociale zekerheid?
- Verband met menselijke basisbehoeften
3
, - Sociale zekerheid in de teleologische betekenis
- Sociale zekerheid in de instrumentele betekenis
Wat is socialezekerheidsrecht?
- Definitie
- Voorwerp en karakter
- Technieken: sociale verzekering en sociale bijstand
- Juridische grondslag: het grondrecht op sociale zekerheid
- Bevoegdheidsverdeling in België
- Wetgeving inzake sociale zekerheid
Wat is sociale zekerheid?
Het verband met menselijke basisbehoeften
- Ziekte: medische kosten, inkomstenverlies wegens arbeidsongeschiktheid…
- Moederschap: medische kosten, inkomstenverlies wegens noodzakelijke rust…
- Arbeidsongeval of beroepsziekte: medische kosten, inkomstenverlies wegens
arbeidsongeschiktheid, overlijden…
- Werkloosheid: geen inkomen uit arbeid, armoede…
- Kinderen: kosten opvoeding en onderhoud, opvang…
- Ouderdom: behoefte aan rust, geen afdoend inkomen uit arbeid…
Sociale zekerheid in zijn teleologische(doelgerichte) betekenis
- Sociale zekerheid beschouwd als een streven naar zekerheid
o Oorsprong in intrinsieke kwetsbaarheid mens (ziekte, kinderzorg, ouderdom)
o Versterkt door kwetsbaarheid in maatschappelijke context (nood aan
financiële middelen om in zorg en levensonderhoud te voorzien, begrensde
mogelijkheden om inkomen te vergaren op arbeidsmarkt)
o Gericht op vervulling menselijke basisbehoeften aan veiligheid, meer bepaald
bestaanszekerheid
o Ultieme doel om eenieder van gebrek te vrijwaren (freedom of want)
- Specificiteit: focus op schaderisico’s waarvan maatschappelijke oorzaak en
maatschappelijk belang tot leniging wordt erkend:
o Leer van de zogenaamde sociale risico’s: structureert samenspel
onderscheiden sociale verzekeringen en sociale bijstandsvoorzieningen
o Ruimere problematiek armoede: leniging middels sociale
bijstandsvoorzieningen
Sociaal risico Prestatie van sociale zekerheid
Ziekte Tegemoetkoming in kost medische zorg
(Verzekeringstegemoetkoming, medische hulp)
Inkomensverlies wegensarbeidsonges Uitkeringen arbeidsongeschiktheid en moederschaps
chiktheid (en invaliditeit) uitkeringen
of moederschapsrust
Tegemoetkoming in kost medische zorg en uitkering
Arbeidsongeval enarbeidsongeschiktheid
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittneydeclercq. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.