KG-KB 6 aantekeningen van ________________________________________________
romaanse kunst
In de Middeleeuwen had de kerk grote invloed op de maatschappij. Men maakte een
scherp onderscheid tussen goed en kwaad, arm en rijk. Door verschillende kloosterorden
werden leefgemeenschappen gevormd. Zij bouwden vele kerken en verspreidden het
Christendom. Kloosters waren oorden waar stilte en gebed heersten en wetenschap
bedreven werd. Kloosterscholen waren centra voor wetenschap, muziek, beeldende kunst
en voor landbouw.
De eerste kloosterorde werd in de 6de eeuw gesticht door Benedictus. De benedictijnen
leefden volgens strenge geloofsregels: in armoede, gehoorzaamheid, en ongehuwd. Deze
levenswijze werd later ook in andere kloosterorden gebruikelijk (zoals bij de dominicanen,
cluniacenzers, cisterciënzers, de bedelorden).
Het dagelijks leven van een kloosterling was een balans tussen bidden, werken en
studeren. Er waren mannen- en vrouwenkloosters.
Kloosters waren voor vrouwen de enige plaats waar zij zich konden ontwikkelen. Er
ontstonden verhalen over kloostervrouwen die de verheerlijking van het geloof en het
kloosterleven illustreerden: de heiligenlegenden.
Het feodale stelsel of leenstelsel zorgde voor het ontstaan van een stabiele maatschappij.
Een leenheer leende land aan een landarbeider. Deze bewerkte het land en zorgde voor de
oogst. De opbrengst van de oogst ging dan voor een groot deel weer terug naar de leenheer,
waardoor de landarbeider afhankelijk bleef van de welwillendheid van zijn leenheer. De
leenheren waren van adel, meestal ridders.
Er ontstond zo een standenmaatschappij: bovenaan de koning en bisschop, dan de adel , de ridders en de geestelijken en als laagste in de rang: de
arbeiders.
Tussen de adel en de geestelijken was er een bijna voortdurende strijd om de macht, wat corruptie en machtsmisbruik tot gevolg had.
Zo ontstond er bijvoorbeeld een handel in aflaten; dat waren briefjes die je kon verdienen door goede daden, waarmee je na je dood toegang
kreeg tot de hemel. Rond 900 werd in Cluny een nieuwe kloosterorde opgericht, om weer terug te keren naar de strenge regels van het geloof:
leven in zuiverheid en devotie. Aflaten mochten niet meer voor geld verkocht worden. In Cluny kreeg de schilder- en beeldhouwkunst ook weer
een nieuwe impuls. Op de grote wanden aan de binnenzijde van de kerk werden fresco’s aangebracht.
bouwkunst
ton- of koepelgewelven.
dikke, zware muren, aan de buitenzijde extra verstevigd met steunberen
rondbogen
kleine raampjes
lisenen
vlakke plafonds,
of tongewelven
een zware vieringtoren
De plattegrond van de Romaanse kerk is een uitbreiding van de Vroeg-Christelijke basiliek. De basis
bleef een latijns kruis, symbool van het Christendom. Tussen de viering (de kruising tussen het
dwarsschip -transcept- en het middenschip) en de absis werd het schip verlengd. Zo ontstond het
koor, waar de zijbeuken doorliepen. De pelgrims konden zo de kerk rondlopen (kooromgang). Naast
de absis werden er ook nog andere straalkapellen toegevoegd.
De zware vieringtoren en de twee westtorens waren al van verre te zien. Het was massiefbouw.
De muren van deze kerken moesten zwaar zijn om de massa van de rondbooggewelven te kunnen dragen. Daarom heeft een Romaanse kerk
ook kleine ramen: de muren hebben een dragende functie. In de gewelven paste men later ook spitsbogen toe, omdat daarmee de druk van het
gewelf gerichter werd afgevoerd naar de pijlers en muren. Kenmerkend voor Romaanse bouwkunst zijn de rondbogen. Om het muurvlak minder
zwaar te laten lijken, bracht men er randen op aan, de zogenaamde lisenen.
De kerk van Sainte-Foy in Conques, Frankrijk, c. 1050-1120 is een romaanse pelgrimskerk, gebouwd op het graf van de heilige St. Foy, een
martelares. In de kerk worden verschillende relikwieën van haar bewaard.
conques middenschip + tongewelf
conques muurvlak met lisenen
conques rondboog ramen
conques
UC ms de middeleeuwen romaanse kunst 1000-1200 1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MikeWazowski. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.