Summary
Samenvatting 'Grondslagen van het (straf)recht' Thema 4
- Course
- Institution
- Book
STRAFRECHT THEMA 2. Samenvatting bevat lesnotities, powerpoint en boek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
naishurckmans
Content preview
Grondslagen van het strafrechtLES 3
THEMA 4: DE FORMELE RECHTSBRONNEN EN DE HIËRARCHIE DER
RECHTSNORMEN
Quote: “Niemand wordt geacht de wet niet te kennen” (iedereen moet de wet kennen)
ENKELE PRINCIPES:
1. Rechtsregel moet kenbaar zijn
2. De verschillende rechtsbronnen
3. Werking in de tijd
4. Werking in de ruimte
A. RECHTSREGEL MOET KENBAAR ZIJN
De wet= het recht
(Materiële) Wet is enige rechtsbron die publicatieverplichting heeft
Geen rechtsdwaling mogelijk
Uitzondering: onoverkomelijke dwaling wordt aanvaard
Daarom: normen moeten kenbaar zijn
Publicatie: nuttig voor alle rechtsbronnen
Kenbaar maken van rechtsbronnen= overheidstaak
Officiële publicatie verplicht voor de materiële wet
Belgisch Staatsblad
Publicatieblad van de EU
Bestuur memoriaal provincie
Gemeentelijke website
- Officieuze publicatie
- Consolidatie: in originele wetteksten aanpassen (up to date maken). Wijzigingen in
oorspronkelijke tekst aanbrengen
Overheid doet hieraan (databank waarin ze alle wetten gaan aanpassen)
- Coördinatie: niet alleen wijzigingen in oorspronkelijke tekst aanbrengen maar ook tekst gaan
herschikken, stukken tussenvoegen. Nummers plaatsen enz.. Verschillende wetten over
dezelfde thema’s worden samengebracht in een nieuwe tekst.
Kan alleen de wetgever een wet herschikken
- Codificatie: niet alleen wijzigen, ordenen maar ook inhoudelijk wijzigingen toebrengen.
Logisch ordenen
Alleen wetgever
Vb. Belgisch staatsblad, publicatieblad
B. HIËRARCHIE VAN DE FORMELE RECHTSBRONNEN
Alle rechtsnormen zijn afdwingbaar en moeten nageleefd worden
Veel instellingen die rechtsregels maken NADEEL:
, Normenmaker kunnen elkaar tegenspreken daarom:
Hiërarchie van de formele rechtsbronnen
1. Materiële wet (allerbelangrijkste bron)
(Vind je je antwoord in deze wet? Ben je er, anders zoek je verder)
2. Rechtspraak
3. Rechtsleer
4. Gewoonte
5. Algemene rechtsbeginselen
- Een norm die hoger staat in de hiërarchie kan een lagere norm wijzigen, opheffen of
tegenspreken.
- Een lagere norm kan een hogere norm enkel verder uitvoeren of concreet toepasselijk maken.
Hiërarchie binnen de formele rechtsbronnen
Rechtspraak (niet afdwingbaar)
Uitspraken van bepaalde rechters zijn belangrijker dan uitspraken van andere rechters.
(zie piramide).
Materiële wet? (Afdwingbaar)
Als hoger norm iets gaat zeggen dat strijdig is met lagere norm is die afdwingbaar.
6. WERKING IN DE TIJD
Principe: Niet-retroactiviteit (=rechtsgevolgen creëren voor de toekomst en niet voor het
verleden).
Rechtsnormen werken alleen naar de toekomst
Wettelijk, niet grondwettelijk
Uitzondering: de zachtere strafwet (wanneer een straf nog niet ingevoerd was op het moment
dat je de feiten pleegde).
SAMENGEVAT:
Niet-retroactiviteit is het principe in ons recht
à Maar daar kan van afgeweken worden bij wet
, à Maar niet voor het strafrecht
à Behalve indien de nieuwe wet milder is
- Begin: rechtsregels begint te werken vanaf de publicatie
o Belgisch Staatsblad: 10 dagen na publicatie, tenzij…(vele mogelijkheden)
o Publicatieblad van de Europese Unie: 20 dagen
o Bestuur memoriaal: 5 dagen
o Gemeentelijke website: 5 dagen
- Einde: wanneer eindigen gerechtsnormen? Nooit, tenzij
o Uitdrukkelijk tijdelijk (geld voor bepaalde periode) (vb. bij Gentse feesten over
ordehandhaving)
o Uitdrukkelijk opgeheven
o Stilzwijgend overruled (Vb. rechterkant van de weg rijden in nieuwe wet dus je wet dat
je aan de linkerkant rijdt wordt afgeschaft).
- Problemen: “overgangsrecht” (= eenzelfde toestand blijft doorlopen onder de gelding van 2 of
meer opeenvolgende rechtsnormen)
o Best: uitdrukkelijke overgangsbepalingen (= wet legt zelf uit hoe de nieuwe wet al dan
niet op alle of bepaalde huidige en toekomstige gevolgen van voortdurende
toestanden van toepassing is).
o Zoniet, enkele regels
Nieuwste (lex posterior derogat anteriori) -> latere wet gaat voor op de oudere
wet
Lex specialis derogat generali (specifieke wet gaat voor op algemene wet)
“Eerbiedigende” (aanvullende regels) v. “onmiddellijke/exclusieve” werking
(dwingende regels) bij ‘lopende’ contracten
Vb. huurcontract tussen huurder en verhuurder. Komt overeen dat je kot mag
huren voor 3 jaar. Halverwege die drie jaar verandert het huurrecht.
Wat doen we oude regels toepassen of nieuwe? Als nieuwe regels van dwingend recht zijn
dan passen we die nieuwe regel onmiddellijk toe. Maar als ze van aanvullend recht zijn dan
passen we de oude regels nog toe.
- De “drie data” van een wet
§ Niet: datum goedkeuring door Parlement
§ Wel:
• Afkondiging (ondertekening, voor identificatie): Koning ondertekent wet.
Datum waarmee we wet identificeren.
• Publicatie (tekst is definitief en vindbaar in Staatsblad)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller naishurckmans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now