Belgisch publiekrecht
DE DEMOCRATISCHE BESLUITVORMING
Een goed werkende democratie waarborgt een aantal grondrechten!
1. GRONDWETTELIJKE TEKSTEN
Democratie:
- = vorm van politieke legitimiteit voor een regime
- Burgers hebben inspraak aan de hand van verkiezingen.
- Burger neemt deel aan:
a- De uitoefening van het staatsgezag (leidt tot wetten, besluiten, …)
b- Het bepalen van basisregels voor de uitoefening van het staatsgezag
Basisregels worden vastgelegd in Grondwet
Grondwetsgedachte komt op in 18e eeuw
- Verlichting: Rousseau
= Inhoud van een constitutie was een manifestatie van ‘contrat social’ tussen de staat en de
burgers.
Burger doet afstand van een deel van de vrijheid die hij van nature heeft
Hierdoor kan staat macht uitoefenen
Overheid moet algemeen belang nastreven
Macht van de staat wordt begrensd door voorafgaand gemaakte afspraken
Bron van gezagsuitoefening + beperking van gezag = Grondrechten
Ook waar macht van staat stopt.
Vb. respecteren van vrijheid van meningsuiting
DE GRONDWET ALS JURIDISCH INSTRUMENT
Op 2 manieren bekijken:
A. FORMELE BETEKENIS
Formele betekenis van het woord Grondwet:
1) Moet een specifieke procedure aan te pas komen om grondwet te wijzigen
2) Goedkeuring is aan strakkere regels gebonden
- Grondwet is kort, algemeen, soms vaag: voordelen
1- Maakt overeenstemming gemakkelijker onder de burgers
2- Laat ruimte voor wijzigende opvattingen
3- Bevordert stabiliteit en coherentie
4- Verschillende opvattingen over interpretatie zijn mogelijk
wel gebonden aan algemene interpretatietechnieken!
, B. MATERIËLE BETEKENIS
Materiële betekenis van het woord Grondwet:
Inhoud van grondwettelijke tekst
- = het geheel van fundamentele rechtsregels met betrekking tot:
1. De organisatie & werking van de staatsmachten en hun verhouding met de burger
2. Grenzen waarin beide tot ontwikkeling komen.
- Grondwettelijke tekst vervult 3 functies:
a) Constituerende functie: vormt de grondslag voor het bestaan van de organen van de
staat.
Vb. Grondwet bepaalt dat er een parlement, regering en rechtscolleges zijn.
b) Attribuerende functie: grondwet bepaalt wat de bevoegdheden van die instellingen zijn.
c) Regulerende functie: regelt hoe die bevoegdheden kunnen/moeten worden uitgeoefend
en wat er de grenzen van zijn.
Vb. Noodzakelijk te volgen procedures of te respecteren grondrechten.
DE GRONDWET ALS EXPRESSIEF INSTRUMENT
- Grondwet is de kristallisatie van bepaalde socio-politieke waarden of idealen.
Niet bij materiële grondwet maar bij formele grondwet
- Naast juridische functie heeft grondwet ook expressieve of symbolische functie
Voorbeelden:
a- Expressieve functie blijkt uit 1 artikel: Artikel 193 Gw. “Eendracht maakt macht”
Zit geen gebod, verbod of mogelijkheid in
Reden: eert de revolutionaire eenheid onder de Zuidelijke provincies t.o.v. het
Nederlandse gezag. Samen kunnen we ons losscheuren van de dictatuur.
b- Zowel expressieve- als juridische functie: Duitse Gw. “Die Würde des Menschen ist
unantastbar”
= Menselijke waarde is onaantastbaar.
c- Expressieve functie vervult door preambule: Amerikaanse Gw. “We the people of the
U.S.”
Preambule= soort van tekst waarbij eigenlijke artikelen voorafgaat. Waarden worden
meegegeven.
2. DE BELGISCHE GRONDWET
2.1. DE GRONDWETGEVENDE BEVOEGDHEDEN
DE FORMELE GRONDWET
Afkondiging Grondwet: 7 februari 1831
Zijn vele wijzigingen in gebeurd Vb. Invoering Algemeen enkelvoudig stemrecht,
staatshervormingen, …
- Coördinatie Grondwet: 17 februari 1994
Coördinatie= geen inhoudelijke wijzigingen maar artikelen worden verplaatst,
vernummerd om tot een nieuw overzichtelijk geheel te komen
- Grondwet= basis van Belgische rechtsorde
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller naishurckmans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.03. You're not tied to anything after your purchase.