Summary
Samenvatting MPA - spoed eisende zorg/SEH - Thema 2 problemen in de B
- Course
- Institution
Samenvatting MPA - spoed eisende zorg/SEH - Thema 2 problemen in de B
[Show more]
Seller
Follow
nickkjonk
Content preview
Regulatie ademhalingBij de regulatie van de AH zijn meerdere systemen betrokken: ventilatie, circulatie en het
zenuwstelsel. Binnen ieder van deze systemen kunnen stoornissen optreden die aanleiding geven tot
dyspnoe. Differentieel diagnostisch vormen deze systemen belangrijke categorieën, omdat ze richting
kunnen geven aan het medisch handelen.
De innervatie van de longen wordt verzorgd door het cholinerge/parasympatische zenuwstelsel, het
adrenerge zenuwstelsel en het non-adrenerge non-cholinerge zenuwstelsel.
- Parasympaticus: vanuit de N. vagus worden de longen geïnnerveerd. Stimulatie van
parasympatische of cholinerge zenuwbanen veroorzaakt een contractie van bronchiale
gladde spieren en speelt dus een grote rol bij patiënten met een obstructie longziekte.
o Afferente deel: bestaat onder meer uit ‘irritant’ receptoren die na prikkeling via een
reflex een bronchusobstructie kunnen opwekken. Ook kan door prikkeling hoesten
worden opgewekt.
o Efferente deel: stimulatie van deze banen leidt tot vrijmaken van de
neurotransmitter acetylcholine in vezels die onder meer op de bronchiale gladde
spieren eindigen. Het gevolg is contractie van de bronchiale gladde spieren,
waardoor een luchtwegobstructie ontstaat. Daarnaast ontstaat bij activatie van de
parasympaticus een toename van de mucussecretie.
- Adrenerge stelsel: onderdeel van de orthosympatische grensstreng en innerveren
voornamelijk de bloedvaten. De bronchiale gladdde spieren hebben geen adrenerge
innervatie, maar wel B2-adrenerge receptoren die door circuleren adrenaline kunne nworden
gestimuleerd.
Bij behandeling van een bronchusobstructie worden de B2-receptoren gestimuleerd door de
geïnhaleerde B2 agonisten, terwijl bètablokkers de obstructie kunnen verergeren.
- Non-adrenerge non-cholinerge stelsel: Heeft effect op de tonus van de bronchiale spieren en
vaattonus.
Het lichaam houdt onder normale omstandigheden de zuurstof en koolstofdioxidespanning in het
bloed binnen nauwe grenzen. In het glomus caroticum en inde aortaboog bevinden zich
chemoreceptoren die reageren op veranderingen in de zuurstofspanning (pO2), terwijl zich in het
verlengde merg (ademhalingscentrum gelegen in hersenstam – pons en modulla oblongata)
receptoren bevinden die reageren op veranderingen in de koolstofdioxide spanning.
Door een stijging van de koolstofdioxidespanning (hypercapnie)wordt de ademhaling gestimuleerd
toename ventilatie. Pas bij lang langer bestaande hypercapnie wordt de ademhaling ook aangedreven
door hypoxemie (eerste fase van zuurstofgebrek).
pO2 en zuurstofsaturatie nauwe relatie met elkaar. Hogere druk geeft een hogere situatie en vice
versa.
- Primaire regulatie ademhaling
CO2 gehalte (pH) Hogere CO2 is
lagere pH dieper en frequenter
ademhalen.
- Secundaire regulatie ademhaling
O2 gehalte (saturatie) COPD
(stapelen CO2 waardoor lagere pH,
lichaam gaat compenseren door meer
bicarbonaat vast te houden lagere
pH ademprikkel/regulatie
voornamelijk gereguleerd door O2
gehalte/waarden.
,B, breathing/ademhaling
De opvang op de SEH richt zich in eerste instantie op het herennen en behandelen van de acuut
levensbedreigende oorzaken van dyspnoe:
A: luchtwegobstructie: corpus alienum, larynxoedeem
B: ademhaling: acuut astma/exacerbatie COPD, spanningspneumothorax
C: circulatie: acuut linker ventrikelfalen, aritmie, longembolie, pericardtamponade.
In de eerste beoordeling/primary survey liggen er de volgende aandachtspunten bij patiënten met
dyspnoe:
- Luchtweg (A): controleer vrije ademweg, denk aan corpus alienum, larynxoedeem,
epiglottitis.
- Ademhaling (B): beoordeel ademfrequentie, gebruik van hulpademhalingsspieren,
symmetrie van thoraxexcursies en zoek naar cyanose. Voel naar de stand van de trachea
(spanningspneumothorax).
Auscultatie:
o Verlengd (piepend) expirium wijst op pulmonale obstructie.
o Hoogfrequente rhonchi hoor je bij astma met’n luchtwegobstructie
o Laagfrequente rhonchi vooral bij COPD-patiënten, vooral bij verdikte
luchtwegwanden en met sputumretentie.
Bij’n zeer ernstige astma-aanval of bij ernstig emfyseem is de luchtstroom zo
gering dat rhonchi verdwijnen.
o Crepitaties kunnen passen bij een pneumonie of overvulling (longoedeem).
o Bij’n stille thorax is de luchtstroom zo ernstig beperkt dat er te weinig lucht beweegt
om geluiden te veroorzaken.
Uitputting van de patiënt is een indicatie om over te gaan tot ondersteuning met
beademing. Sluit de patiënt aan op de monitor voor bewaking zuurstofsaturatie en
ademfrequentie. Geeft zuurstof op geleiden van streefsaturatie 94-98%.
Pulseoxumetrie: Hiermee wordt zuurstofverzadiging van hemoglobine in % bepaald. Is’n
snelle en betrouwbare methode om objectieve mate van hypoxemie te bepalen. Een
zuurstofverzadiging
- Circulatie (C): Zorg voor IV toegang en neem bloed af. Sluit patiënt aan monitor voor
bewaking van ritme, bloeddruk, en maak een ECG.
Kijk naar de huid (klam, bleek), voel centrale pulsaties en meet de CVD
o Verhoogde CVD, hepatomegalie en hepatojugulaire reflux geven info over de
aanwezigheid van overvulling en kunnen duiden op: hartfalen, tamponade of een
longembolie.
Onderzoeken: ECG, bloedafname, arterieel bloedgas, X-thorax, echo-fast
, Hypotensie en dyspnoe is een slechte combinatie, ongeacht de oorzaak. Kan passen bij
longembolie, cardiale oorzaken, spanningspneumothorax, occulte bloeding en metabole
oorzaken.
Lab:
- Verdenking op anemie —> bepaling Hb (ook bij hartfalen wordt bepaling van anemie
aanbevolen).
- BNP ( brain natriuretic peptide) kan helpen bij’t onderscheid tussen COPD en hartfalen (bij
hartfalen neemt productie toe: BNP- of NT-proBNP-waarde beneden het afkappunt maakt de
diagnose hartfalen onwaarschijnlijk).
- Bij verdenking op longembolie wordt d-dimeren getest. Deze test spoort afbraakproducten
van fibrine (stolsel) op. De combinatie van de beslisregel volgens Wells en de d-dimeertest is
vooral geschikt om longembolie uit te sluiten.
- Bloedgasanalyse is vooral een hulpmiddel ter objectivering en niet zozeer bij het stellen van
een diagnose. Indicaties met betrekking tot dyspnoe zijn het bepalen v/d ernst van
onbegrepen dyspneu en cyanose, het bepalen van de mate van CO 2-retentie bij COPD en het
bepalen van de ernst van acute ontregelingen van astma en COPD
Röntgenonderzoek: Zowel bij circulatoire als respiratoire diagnostiek geldt dat bij onduidelijkheid
aanvullend een thoraxfoto aangevraagd kan worden. Zo kan naar het volgende gekeken worden:
longpatholgie (overvulling, pneumonie, pneumothorax), hart&vaten (cardiomegalie),
Mediastinum (lymfadenopathie), Ribben&wervels (fracturen), Weke delen (subcutaan emfyseem)
en Ingebrachte lijnen en tubes
- Neurologie (D): primaire neurologische afwijkingen niet snel met dyspnoe gepresenteerd.
Sommige intracraniele afwijkingen kunnen centrale hyperventilatie veroorzaken.
Meet de glucose ter uitsluiting van een ketoacidose met kussmaulse ademhaling. Let verder
op tekenen van meningeale prikkeling, bepaalde EMV en beoordeel pupilreacties.
- Blootstelling (E): meet de temperatuur, let op huidafwijkingen zoals een rash. Kijk naar
stigmata van chronische longziekten zoals horlogeglasnagels. Wees alert op tekenen van
diepe veneuze trombose.
Levensbedreigende aandoeningen bij de B, en aandachtspunten tijdens onderzoek zijn:
- spanningspneumothorax
- bronchusobstructie (astma, COPD)
- ernstig longoedeem.
Alarmsymptomen die direct bij inspectie opvallen, zijn:
- cyanose / het gebruik van hulpademhalingsspieren / intercostale intrekkingen.
Alarmsymptomen bij auscultatie:
- de zogenoemde ‘stille thorax’. In dit geval worden geen ademgeluiden waargenomen bij
auscultatie. De luchtstroom door de longen is dan zo ernstig beperkt dat er te weinig lucht
beweegt om geluiden te veroorzaken.
Cyanose treeft op vanaf een arteriële zuurstofsaturatie < 85%. Volledige cyanose is aanwezig bij
deoxyhemoglobinespigel van 3.1mmol/l, wat globaal overeenkomt met een zuurstofsaturatie van
67%. Centrale cyanose is te zien aan de lippen en tong en berust op een desaturatie van het centrale
arteriële bloed welke gepaard gaat met een perifere cyanose.
Trachea deviatie kan gezien worden bij verplaatsing van het mediastinum bijvoorbeeld bij een
spanningspneumothorax.
Let bij percussie van de longen op aanwijzingen voor een pneumothorax (hypersonoor) of
pleuravocht (gedempt).
Let bij auscultatie van de longen op aanwijzingen voor bronchospasme, longoedeem of een
pneumothorax.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nickkjonk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73314 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now