Summary
Samenvatting Strafrecht - Deel 2, hoofdstuk 2 (het misdrijf)
- Course
- Institution
- Book
samenvating bevat notities + boek (hoofdstuk 2 van deel 2 nl. het misdrijf)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
amina05
Reviews received
Content preview
STRAFRECHT: DEEL IIHET MISDRIJF
1
,HOOFDSTUK 1: BEGRIP
1. DEFINITIE
Technische definitie v/h misdrijf (= nagaan v/d specifieke kenmerken) → van belang voor onderscheid met
niet strafrechtelijke inbreuken
“Het misdrijf is een gedraging die door de wet is omschreven en waarop een straf is gesteld”
Gedraging = dingen die we doen of bewust niet doen
- Dingen die we doen = handeling (bv. diefstal)
o Ons SR is daadgericht, er komt een veroordeling door iets dat iemand heeft gedaan, in eerste
instantie wordt niet naar de dader gekeken
- Dingen die we bewust niet doen = verzuim (bv. schuldig hulpverzuim = bewust geen hulp verlenen)
o Ook iets bewust niet doen kan gezien worden als een gedraging
- Louter voornemen ≠ strafbaar
o Louter voornemen = ik ben van plan om iets te doen → op zich in ons SR geen misdrijf ook al
zijn de plannen heel erg uitgewerkt
▪ SR focust zich niet op gedachten, als iemand criminele ideeën heeft kan het SR daar
niets aan doen => zolang deze zich niet ontwikkelen in effectieve daden is er geen
strafbaarheid
o Er moet iets gebeurt zijn, puur het idee om iets te doen kan het SR niets aan doen → pas bij
begin aan uitvoering kan er van een misdrijf of strafbare poging gesproken worden
▪ De gedraging moet niet volledig gerealiseerd => als er al een begin van de gedraging
is, de veruitwendiging van de gedachte – kan er vanaf dan als strafbaarheid zijn
leer van poging = er kan poging zijn, als er een veruitwendiging is, begin van
gedraging
o Bv. mannen worden aangehouden en net onderschept voor ze een bank willen overvallen, ze
zijn voorbereid en hebben wapen, maskers … in hun auto liggen → RS heeft toen beslist dat
er sprake was van poging tot diefstal met geweld en dat de uitvoering al begonnen was → is
dus voor discussie vatbaar
o Ook het aanzetten tot racisme is strafbaar: vb. de holocaust die mensen aanzette om joden
te haten omdat dit eigenlijk een gedraging is die andere mensen ook aanzet tot gedragingen
→ ook al uit je eigenlijk uw mening wordt racisme toch als gedraging gezien
2
,Door de wet:
- Wet staat centraal => wat is een misdrijf? Dat wordt door de wet verteld (legaliteitsbeginsel)
- Legaliteitsbeginsel = geen misdrijf zonder wet, geen straf zonder wet
- = ook: ‘Krachtens een wet’ (art. 14 Gw.) / ‘door de beschaafde volkeren aanvaarde rechtsbeginselen’
o Buiten de zaken die uitdrukkelijk de bevoegdheid zijn van de wetgever kan bevoegdheid
gegeven worden aan uitvoerende macht → die maken dan besluiten die bepaalde zaken als
misdrijven kunnen omschrijven
o Het is dus niet specifiek beperkt door de strafwet, het is breder, kan zelfs op basis van een KB
of een algemeen rechtsbeginsel
o Vb. oorlogsmisdaden, genocide → rechtsbeginselen aanvaard door beschaafde volkeren
- ≠ Gewoonte of rechtspraak
o Je kan geen misdrijf maken omdat je het gewoon bent en je kan geen misdrijf afschaffen
omdat “iedereen het doet”
o Ook RS kan G misdrijven doen ontstaan of afschaffen
Waarop een straf is gesteld
- onderscheid ‘strafrechtelijke straf’ / ‘niet-strafrechtelijke sanctie’
o Niet beschermd door principes van het strafrecht (bv. niet retroactieve werking) en het
strafprocesrecht (bv. vermoeden v onschuld)
o Bepaalde straffen zijn alleen een strafrechtelijke straf: vb. gevangenisstraffen kunnen nooit
administratieve straffen zijn
o Admnistratieve geldboete =/ straf (er zijn niet strafrechtelijke sancties)
- Def. RS: ‘leed, opgelegd door de RM als sanctie voor een misdrijf’ – quid werkstraf?
o Werkstraf = sanctie nl. werken → andere aspecten dan alleen leedtoevoeging
- Het kan zijn dat een wetgever ervoor kiest om een bepaalde gedraging die hij niet ok vindt een
sanctie op te leggen maar een administratieve sanctie en geen strafrechtelijke sanctie → dus het is
geen straf dan!!! → er wordt gezegd dat het enkel een misdrijf is indien er een straf op staat maar de
facto kan je ook een sanctie opgelegd krijgen die geen strafrechtelijk karakter heeft
- EHRM nam een stelling in dat je niet moet kijken naar hoe een rechter een sanctie heeft gedefinieerd
maar dat je moet kijken naar wat de sanctie daadwerkelijk is → gaat het over een echte straf dan is
het voor weldegelijk een strafrechtelijke straf en moeten alle door het EHRM ontwikkelde
voorwaarden (vb. zoals eerlijk proces, recht op hoger beroep…) worden toegepast → als het voelt als
een straf voor de burger moet hij bepaalde strafrechtelijke waarborgen krijgen want vaak worden
zaken gelabeld als niet-strafrechtelijk sanctie maar zijn ze eigenlijk wel een straf of voelen zo aan
3
, 2. CONSTITUTIEVE ELEMENTEN VAN HET MISDRIJF
Constitutieve elementen van het misdrijf zijn de samenstellende elementen van het misdrijf
1. Materieel element: de gedraging
- Handeling/verzuim die door de wet strafbaar is gesteld
- Veruiterlijking v/h voornemen op de door de wet omschreven wijze (delictsomschrijving)
o Het idee dat je iets wilt doen is niet strafbaar = de intentie is niet strafbaar → de poging is
wel strafbaar
o bv. levensberoving van het slachtoffer (moord, onopzettelijke doding, …)
▪ de gedraging = materiele element = levensberoving
o bv. toe-eigenen (diefstal), verduisteren (misbruik van vertrouwen) of doen afgeven
(oplichting) van andermans zaak => bij oplichting bedrieg je om iets te krijgen - het doen
afgeven is de materiële gedraging
2. Moreel element: schuldvorm → je moet schuld hebben aan een misdrijf om gestraft kunnen worden
welke schuldvorm is vereist voor misdrijf? Vaak opzet, maar soms volstaat onachtzaamheid => er moet een
vorm van schuld zijn in hoofde van degene die de gedraging stelt
- opzet/onachtzaamheid/geen schulduitsluitingsgronden
o De wetgever zal in de meeste gevallen opzet vereisen => de gedragingen moeten opzettelijk
gepleegd zijn om schuld te hebben (Opzet is de norm in het strafrecht)
▪ Als je kijkt naar SR in zijn totaliteit is het overgrote deel van misdrijven, misdrijven
die een zekere vorm van opzettelijkheid vereisen
▪ Soms wordt opzet nog gespecifieerd => sprake van een bijzonder opzet – voor
sommige misdrijven volstaat het niet dat je het met opzet doet maar moet je het met
een specifiek opzet doen (Bv. Gewoon met opzet iets wegnemen =/ diefstal – de
wetgever vereist dat je het doet met een specifiek opzet nl. bedriegelijk wegnemen)
o MAAR er zijn ook beperkt aantal misdrijven die door onachtzaamheid kunnen worden
gepleegd => je bent een fout begaan door niet voorzichtig genoeg te zijn (je zou denken dat is
iets voor burgerlijk recht maar sommige fouten uit onachtzaamheid kunnen toch aanleiding
geven tot straffen) => onachtzaamheidsmisdrijven bestaan bv. onopzettelijk slagen en
verwondingen (bv. Iemand perongeluk aangereden maar dankzij jou feit heeft iemand
lichamelijke schade geleden => onopzettelijk maar kan toch aanleiding geven tot een straf
▪ Hier is de schuldvorm = onachtzaamheid (Bv. Onopzettelijke brandstichting)
▪ misdrijven uit onachtzaamheid bestaan maar zijn beperkt tot het aantasten van
iemand fysieke integriteit → je hebt dan ook schuld
▪ bv. verkeersongeval door onachtzaamheid – in principe is dit burgerrechtelijk maar
je hebt iemand onopzettelijke gedood/verwond – het wordt ook een strafzaak
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amina05. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79373 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now