Samenvatting van het boek; basisboek criminologie, geschreven door Emile Kolthoff en Janine Janssen. Samenvatting voor de opleiding criminologie van LOI.
Criminologie = de (zelfstandige, onafhankelijke) wetenschap die criminaliteit vanuit verschillende
invalshoeken benadert.
De criminoloog zal zich, afhankelijk van zijn achtergrond en de huidige maatschappij richten op:
Criminaliteit als verschijnsel
Op de persoon van de misdadiger
Op het slachtoffer
Op de plek van criminaliteit binnen het heersende politieke systeem
Op reacties om op criminaliteit te reageren.
Wat we crimineel gedrag noemen hangt af van de gevolgen, de opvattingen van de machthebbers,
de publieke opinie en de context waarin het gedrag plaatsvindt. kan veranderen in de loop van de
tijd!
Decriminaliseren = het schrappen van een strafbaar feit uit het Wetboek van Strafrecht
Criminaliseren = nieuwe feiten binnen de werking van het strafrecht brengen.
Criminaliteit = een sociaal construct, waarover binnen de samenleving ‘afspraken zijn gemaakt’.
Criminaliteit is simpelweg gedrag dat strafbaar is gesteld in een formele wet.
Historisch overzicht
427 – 347 v.C. Plato Hebzucht en begeerte, veroorzaakt door het belang dat door
de samenleving aan rijkdom wordt gehecht, ziet hij als
oorzaak voor misdaad.
o Of iemand daadwerkelijk misdaad begaat is afhankelijk
van de vraag of het ‘goede’ of het ‘slechte’ deel van de
persoonlijkheid de overhand heeft.
Plato stelt wel dat het vermogen om de twee
elementen van persoonlijkheid te kunnen
beheersen, afhankelijk is van de opvoeding en
omgeving.
Middeleeuwen Heerschappij Besteedde weinig aandacht aan het begrip misdaad.
van de kerk
Vijftiende eeuw Thomas More Vond dat men op zoek moest naar oorzaken van criminaliteit.
Bekritiseerd ook het strafstelsel (hoge straffen voor kleine
feiten waardoor risico ontstaat dat men over gaat op
zwaardere feiten, voor zelfde straf (doodstraf))
Voorstander van werkstraf
Zeventiende eeuw ‘De Verlichting’ Deze beweging legde nadruk op het feit dat het
(klassieke school) individu met rede begaafd was en dus bekwaam om
eigen lot in handen te nemen + verantwoordelijkheid
hiervoor te dragen.
Vrije wil en rationaliteit waren sleutelwoorden
,+- 1650 – 1750 Montesquieu Stelde dat de staat de vrijheid van zijn onderdanen moet
kunnen garanderen m.b.v. wetten die voorkomen dat te veel
macht in handen van één persoon terecht komt.
Trias politica = scheiding der machten
Wetgevende, uitvoerende en rechterlijke
macht moet in handen zijn van
verschillende personen.
In zijn optiek diende straffen in verhouding te staan tot het
gepleegde misdrijf, ontwikkelde zich tot
proportionaliteitsbeginsel
+- 1712 – 1778 Rousseau zag eigendom als oorzaak van rivaliteit en tegenstelling
tussen rijkdom en armoede.
Ontwikkelde ‘sociaal contract’, met als uitgangspunt dat
niemand een mens kan onderwerpen zonder dat deze
daarmee instemt.
Een verdrag dat vrije individuen onderling
besluiten een gemeenschap te vormen
Keerde zich ook tegen de wrede behandeling van misdadigers
in zijn tijd.
1764 Beccaria Zette al zijn bezwaren tegen het bestaande strafrecht en de
gangbare straffen uiteen. = radicaal, daarom anoniem
gepubliceerd.
nam daarmee krachtig stelling tegen het willekeurige
gebruik van het strafrecht, en vooral gangbare praktijken als
marteling/doodstraf.
1748 – 1832 Bentham Pleasure-pain principe: het idee dat menselijk gedrag in het
algemeen wordt gedreven door het behalen van zo veel
mogelijk voordeel en het vermijden van nadeel.
o Uitdaging van recht = om voordeel van crimineel gedrag
te laten overschaduwen door de pijn die de straf
oplevert, maar niet meer dan nodig om beoogde doel te
bereiken
Was voorstander van vrijheidsstraffen en ontwierp het
‘panopticon’ (koepelgevangenis), waarbij één bewaker alle
cellen in de gaten kon houden en gevangenen zouden tijd
besteden aan werk, leren van een vak en religieus onderricht
om hun moraal bij te brengen.
Na de Franse Revolutie vonden veel gedachten van de klassieke school officieel ingang.
Alle burgers werden voor de wet gelijk, misdrijven werden in het recht geformuleerd,
lichaamsstraffen werden afgeschaft, de doodstraf op minder delicten gesteld en zonder
voorafgaande verminkingen geëxecuteerd.
Werd gestreefd naar evenredigheid tussen daad en straf
Proces werd openbaar.
In 1809 werd het ‘crimineel wetboek voor het koninkrijk Holland’ ingevoerd.
, Samenvatting Beccaria’s ideeën m.b.t. een rechtvaardig en effectief strafrechtelijk systeem:
Individu moet zo min mogelijk worden gehinderd door het recht
Rechten van de aangeklaagde moeten in elk stadium van het proces worden beschermd
door de wet.
De ernst van een misdrijf wordt bepaald door de schade die een ander is aangedaan.
De wetgevende macht moet misdaden definiëren en van te voren bepalen welke straf op
welk misdrijf wordt gesteld.
Straffen moet in de juiste verhouding staan tot het gepleegde misdrijf
(proportionaliteitsbeginsel).
Straffen zijn onrechtvaardig als de zwaarder zijn dan noodzakelijk om afschrikking te
bewerkstelligen
Excessieve straffen zijn inefficiënt, omdat ze falen in afschrikkende werking en leiden tot
toename misdaad.
Straffen moeten snel en voorspelbaar worden uitgevoerd, zodat het verband tussen het
feit en de straf duidelijk en onontkoombaar is.
Het opleggen van straf aan een veroordeelde moet vrij zijn van corruptie en vooroordeel.
Hij bepleitte verder dat:
Wetten gepubliceerd moesten worden
Marteling en geheime processen moesten uitgebannen worden
De doodstraf moest vervangen worden door gevangenisstraf
Gevangenissen moesten een humaan karakter krijgen.
De ideeën van de klassieke school, dat misdadigers vanuit rationele motieven zouden handelen, werd
aan het eind van de negentiende eeuw tegengesproken door de opkomst van het positivisme, ookwel:
Italiaanse school of bio-antropologische school = leer die stelde dat criminaliteit was aangeboren.
Cesare Lombroso (1835-1909) wordt gezien als grondlegger van de criminologische wetenschap (die
zich richt op de persoon van de misdadiger als onderwerp van studie).
Bouwde voort op het gedachtegoed van de ‘frenologie’ = de leer dat de vorm en
afmeting van de schedel een graadmeter en voorspeller van menselijk gedrag zouden
zijn.
Hij onderzocht lichaamskenmerken onder gevangenen en geestelijk gestoorden d.m.v. observaties en
letterlijk meten van fysieke kenmerken.
Conclusie was: dat misdadigers aangeboren afwijkingen vertonen, en die mensen bij wie dat
voorkwam zouden ook afwijkingen in gedrag hebben vertoond.
Lombroso verklaart crimineel gedrag met het begrip atavisme = een terugval in evolutie, waardoor
primitieve kenmerken weer de boventoon gaan voeren.
Veel kritiek op deze verklaring van Lombroso
In 1884 betoogde Enrico Ferri dat elke misdaad het resultaat is van individuele, fysieke en sociale
factoren.
Franse medische wereld heeft zich vanaf begin verzet tegen ideeën van Italiaanse school.
Namen initiatief in de ‘milieuschool.
Duidde als oorzaak van crimineel gedrag, het sociale milieu waarin iemand opgroeit.
Lacassagne deed de uitspraak dat ‘elke maatschappij de criminaliteit heeft die zij verdient’.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aniekvankorven. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.51. You're not tied to anything after your purchase.