Geschiedenis
Samenvatting hoofdstuk 10
Kenmerkende aspecten:
- Discussies over de ‘sociale kwestie’.
- De opkomst van emancipatiebewegingen.
- Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds
meer mannen en vrouwen aan het politieke proces.
- De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen:
liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en
feminisme.
Begrippen:
- Communisme = Stroming binnen het socialisme die het lot
van de arbeidersklasse wil verbeteren door middel van een
revolutie, die moet leiden tot een klasseloze samenleving en
gemeenschappelijk bezit van de productiemiddelen.
- Confessionalisme = Politieke stroming waarbij het geloof
(rooms-katholiek of protestants) uitgangspunt is voor het
politieke handelen.
- Conservatisme = Behoudende politieke stroming die zich
keerde tegen de maatschappelijke vernieuwingen van de
Franse Revolutie, het liberalisme en het socialisme.
- Constitutionele monarchie = Staatsvorm met aan het hoofd
een vorst die zijn of haar functie uitoefent op basis van
erfrecht, en waarin die macht wordt beperkt door een
grondwet (constitutie).
- Democratisering = De uitbreiding van het kiesrecht over een
steeds grotere groep burgers.
- Eenheidsstaat = Staat waarin overal dezelfde wetten gelden
en waarin provincie en gemeente ondergeschikt zijn aan het
centraal gezag.
- Eerste feministische golf = De feministische beweging in de
periode 1840-1920, waarbij feministes streden voor
kiesrecht voor vrouwen.
- Emancipatiebeweging = Beweging die streeft naar de
juridische en sociale gelijkberechtiging van achtergestelde
groepen als slaven, vrouwen, arbeiders en religieuze
minderheden.
- Evolutietheorie = De door Charles Darwin ontwikkelde
theorie over de ontwikkeling van biologische soorten, die
erop neerkomt dat deze soorten zich in de loop der tijd
hebben ontwikkeld door de betere overlevingskansen van
individuen die toevallig beter aan de omstandigheden waren
aangepast.
, - Feminisme = Politieke beweging die zich ten doel stelt de
achtergestelde positie van vrouwen te verbeteren, in de
eerste plaats via hervorming van het kiesrecht.
- Kiesrecht = Het recht om deel te nemen aan verkiezingen
voor bestuurlijke functies.
- Ministeriële verantwoordelijkheid = Staatkundige afspraak
dat ministers slechts aan het parlement verantwoording
verschuldigd zijn voor hun eigen politieke handelen en dat
van de koning.
- Politiek liberalisme = Politieke stroming die het opneemt
voor de vrijheid van het individu tegenover de macht van de
staat.
- Restauratie = Herstel van de maatschappelijke en politieke
verhoudingen van vóór de Franse Revolutie.
- Schoolstrijd = Strijd voor de vrijheid om bijzondere scholen
te mogen oprichten en later om het bijzonder onderwijs
financieel gelijk te stellen aan het openbaar onderwijs.
- Secularisatie = Het verschijnsel dat steeds minder mensen in
een god of goden geloven; ook wel ‘ontkerkelijking’
genoemd.
- Sociaaldemocratie = De stroming binnen het socialisme die
langs parlementaire weg opkomt voor de arbeidersklasse.
- Sociale kwestie = Het vraagstuk van de slechte werk- en
leefomstandigheden van arbeiders.
- Socialisme = Politieke stroming die opkomt voor de
arbeidersklasse, hetzij door een revolutie, hetzij door te
streven naar kiesrechtuitbreiding en hervormingen langs
parlementaire weg.
- Vakbond = Organisatie van arbeiders die samen strijden
voor betere leefomstandigheden en meer loon.
- Verzuiling = Een maatschappelijke en politieke situatie
waarin katholieken, protestanten, socialisten en liberalen
zich hebben teruggetrokken in hun eigen organisaties en
waarin alleen de leiders van deze organisaties nog onderling
contact hebben.
- Vrijheid van onderwijs = Het recht van burgers om scholen
op te richten.
- Vrijheid van vereniging en vergadering = Het recht van
burgers om zich te organiseren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Charlottedool. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.95. You're not tied to anything after your purchase.