Samenvatting van het vak Nederland- en Vlaanderenkunde (deel 1) gedoceerd door H. Kloots in het eerste semester van het tweede jaar van de bachelor. Hiermee heb ik een 14/20 behaald.
Samenvatting Nederland- en Vlaanderenkunde deel 1, S1
NEDERLAND- EN
VLAANDERENKUNDE DEEL 1:
(TAAL)GESCHIEDENIS VAN DE
LAGE LANDEN
MIDDELEEUWEN (500-1500)
1. FRANKISCHE TIJD (5 D E – 9 D E EEUW)
Franken = verzamelnaam voor verschillende onderling verwante Germaanse stammen van wie het
oorspronkelijke woongebied tussen Rijn en Wester lag
Clovis of Chlodowech (466-511)
De Frankische koning behoorde tot de dynastie van de Merovingen/Merovingers.
Gebied: tot aan de Loire Hoofdstad: Parijs
In deze periode ontstond een voorloper van de huidige Belgische taalgrens
Gebied Bevolking
Noordelijke deel van België + huidige Nederland Germaanse origine, gefrankiseerd, Frankisch als voertaal
Zuidelijke deel van België + Noord-Frankrijk Gallo-romeinse bevolking: vulgair Latijn/Volkslatijn
Frankische heersers: Frankisch + vulgair Latijn (2de taal)
De Frankische bovenlaag bleef enkele eeuwen tweetalig maar raakten daarna geromaniseerd.
Foto p7
Karel De Grote
Frankische rijk: bloeiperiode Behoorde tot de Karolingers Hoofdstad: Aken
KERSTENING (BEKERING TOT HET CHRISTENDOM)
Het Zuiden van de Lage Landen (= het gebied ten zuiden van de Rijn) werd twee keer gekerstend.
- Beginpunt van de kerstening van de Franken = de bekering van koning Clovis
- 700: alle Franken zijn christenen
1
, Samenvatting Nederland- en Vlaanderenkunde deel 1, S1
- Belangrijkste missionarissen: Amandus, Eligius (Elooi) en Bavo
Het Noorden van de Lage Landen (= het gebied ten noorden van de Rijn) werd gekerstend in de 8 ste- 9ste eeuw
- Belangrijkste missionarissen: Willibrord en Bonifatius
- Bonifatius was ook actief in Friesland en is daar ook vermoord (bij Dokkum)
Oorzaak: hij liet heilige eiken omhakken en vernielde ‘afgodsbeelden’ (afgod = ‘valse god’)
VAN OUDNEDERFRANKISCH NAAR OUDNEDERLANDS
Oudnederfrankisch = taalvariëteiten van de Frankische Germanen + Germanen die aan de kust woonden
(=Ingveonen of Kustgermanen)
Oudnederlands: vanaf de 8ste eeuw (nu is er een onderscheid tussen Nederlands en de voorlopers van andere
West-Germaanse talen)
o Vele volle vocalen in zwak- of onbeklemtoonde syllaben (hebban olla vogala nestas hagunnan)
o Bij de a’s verwacht je een sjwa (hebben alle vogels nesten begonnen)
VERDRAG VAN VERDUN (843): HET RIJK VAN KAREL DE GROTE WORDT VERDEELD
Karel de Grote Lodewijk de Vrome
Na het Verdrag van Verdun viel het rijk uit elkaar in drie delen
1. West-Frankische rijk (= Frankrijk)
2. Middenfrankische rijk (in het midden)
3. Oost-Frankische rijk (= het Duitse rijk)
Foto p9
VIKINGEN (NOORMANNEN)
= Scandinavische Germanen
Eerst vreedzame handelstochten, later plundertochten (door Antwerpen, Gent, Doornik, Atrecht (Arras) en Tiel
(NL))
Taal = Oudnoors (IJslands komt het dichts in de buurt bij deze taal)
2
, Samenvatting Nederland- en Vlaanderenkunde deel 1, S1
2. DE ‘IJZEREN’ EEUW (10 D E EEUW)
Periode van neergang: Karolingische rijk was uit elkaar gevallen en de Lage Landen werden nog regelmatig
geplunderd door de Vikingen
IJzeren eeuw, een tijdperk van oorlog en geweld
925: de Lage Landen (exclusief Vlaanderen) behoorden tot het Oost-Frankische rijk (= ‘Duitse’ rijk)
Historische verwijzing: de adelaar op het Antwerpse stadhuis kijkt naar Aken, de hoofdstad van het toenmalige
Duitse rijk
3. OPKOMST VAN DE STEDEN (11 D E – 14 D E EEUW)
STEDEN EN DE ROL VAN DE VOLKSTAAL
Burgerlijke cultuur kwam tot stand
Oorzaken:
- Opkomst van de handel
- Stedelingen willen zo veel mogelijk vrijheid
- Verwerving van een steeds meer zelfstandige positie
- Burgers uit steden mengden zich in het bestuur van de stad
Gevolgen:
- Uiting van architectuur
- Kerken en belforten
- Vanaf 1200: overeenkomsten en regels werden vaker schriftelijk vastgesteld, in de volkstaal
Middelnederlands = Germaanse dialecten die in de periode 1150 – 1500 gesproken werden in de Lage Landen
Bekende literaire werken: Karel ende Elegast, Beatrijs, Vanden vos Reynaerde
Het Nederlandssprekende gebied in Frans-Vlaanderen (= Noord-Frankrijk) werd steeds kleiner (kaartje p.13)
HET GRAAFSCHAP VLAANDEREN
= een middeleeuwse regio
De graven van Vlaanderen lieten opnieuw wegen en kanalen aanleggen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laideelen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.
