Summary
Samenvatting Odisee Wereldoriëntatie 1.2 Basis
- Course
- Institution
- Book
Dit document is de samenvatting van het deelexamen Basis van wereldoriëntatie 1.2 waaronder de hoofdstukken 'Aarde, Heelal, Weer en Cartografie' bevinden.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
karendewitte
Content preview
Wero basis semester 2https://p.cygnus.cc.kuleuven.be/bbcswebdav/pid-35906237-dt-content-rid-341254374_2/courses/B-ODISEE-OO50462223/Verduidelijking%20leerstof%20wero%201.2.pdf
Hoofdstuk 1 aarde en ruimte
Volledig kennen. Naast inhouden ook inzichtelijk studeren.
Bijvoorbeeld door het uitleggen hoe seizoenen ontstaan of een verklaring geven voor de schijngestalten van de maan.
Ter verduidelijking:
Eigenschappen van planeten niet uit het hoofd (pag. 25 ev.), relatie tussen aarde en maan (pag. 32-33, cf. siderische en
synodische maan) niet uit het hoofd
Het heelal
oerknal = 13,8 miljard jaar geleden (miljard is moeilijk voor kinderen).
✓ Miljoen seconden optellen = 11 dagen
✓ Miljard seconden optellen = 1100 dagen
✓ Big Bang = Georges Lemaitre)
Newton (appel) = zwaartekracht (Hoe groter de massa, hoe groter de aantrekkingskracht.)
Het heelal ontstaat door 1 puntje dat ontploft waaruit elementaire deeltjes ontstonden.
Aarde werd gevormd door vliegende brokken uit het heelal die steeds groter werd. Eerst was de aarde een lavasoep die
gekoeld is en tot ontwikkeling rijp kwam.
Sterrenstelsels
Na de oerknal werd het 50.000 miljard *Celcius. Naarmate het heelal groter werd, begon het ook af te koelen. 3 minuten
later was het gedaald tot een miljard graden. Toen het heelal afgekoeld 3000 graden, ontstonden de eerste atomen.
Hierdoor werden door zwaartekracht deeltjes aan elkaar gehoopt. Zo kreeg je sterren. En later sterrenstelsels.
In het heelal bevinden zich nu miljarden sterrenstelsels (met daarin ongeveer 100 miljard sterren).
Het melkwegstelsel is het sterrrenstelsel waar onze aarde samen met de zon en andere sterren uitmaken. Het ontstond
ongeveer 9 miljard jaar geleden en telt meer dan 1 miljard sterren.
Ons zonnestelsel in het Melkwegstelsel
Een komeet is een hemellichaam dat bestaat uit gas, ijs en veel stof en dat niet te groot is, vergeleken met sterren en
planeten. Ze bewegen in ellipsvormige banen om een ster.
Planetoïden/ asteroïden zijn grote rotsblokken die vooral tussen Mars en Jupiter zich situeren. Deze draaien in een vaste
baan rond de zon.
Meteoroïden zijn brokstukken die geen vaste baan hebben rond de zon en doelloos rondzweven. Ze komen van kometen.
Meteoor is wanneer een meteoroïd binnenvliegt in onze atmosfeer die vervolgens opbranden nog voor dat ze het
aardoppervlak bereiken. Wanneer ze inslaan op het aardoppervlak, spreken we van meteorieten.
Ons zonnestelsel of ook onze planetenstelsel genoemd. Hierin speelt de zon een cruciale rol, doordat de 8 planeten door
de zwaartekracht rond de zon cirkelen.
Een planetenstelsel = een verzameling van hemellichamen die om een centrale ster draaien (bij ons is dat de zon).
, Relatie tussen de zon, de aarde en de maan:
Dag en nacht wordt gecreëerd doordat de draaiing van de aarde in tegenwijzerszin van het oosten tot het westen rond
zijn eigen as. De aarde draait 1000km/h. hij draait rond zijn eigen as in 24uur
De aarde staat schuin door een botsing met ruimtepuin. De maan is hiervan een overblijfsel. Hij draait niet altijd hetzelfde
met hetzelfde noorden, omdat hij wiebelt in de ruimte.
De aarde draait rond de zon in 365 dagen en 6 uur. Er is een schrikkeljaar om de 4 jaar want 4x 6uur maakt 24u dus een
hele dag. Daarom hebben we in een jaar 365 dagen en om de 4 jaar een schrikkeljaar met een dag minder.
De maan heeft ongeveer een maand (27-29 dagen) nodig om rond de aarde te draaien in tegenwijzerszin. Deze duur heet
de omlooptijd. De maan draait 12x rond de aarde en draait exact 1x rond haar eigen as. Hierdoor zien we altijd dezelfde
kant van de maan)
De maan en haar schijngestalten:
✓ De maan maakt een schuine baan, dus hij staat nooit direct achter de aarde.
We vangen dus toch licht. Als de maan volledig achter de aarde verdwijnt,
spreken we van een maanverduistering.
✓ Een schaduw = een plaats waar geen licht op komt.
✓ Iconische woorden van Neil Amstrong =
“one small step for a man, one giant leap for mankind.”
o betekenis = ze ontdekken de aarde en niet de maan.
De seizoenen:
✓ Waarom is de zomer warmer?
XXX = afstand van de zon tegenover de aarde. (GEEN antwoord)
het heeft te maken met de schuine kanteling van de aarde.
o In juni: de zonnestralen vallen loodrecht op de kreeftkeerkring (zomer). We zitten daar dicht tegen dus
hebben we het ook warmer.
o In dec.: de zonnestralen vallen loodrecht op de steenbokkring (winter). We zitten er daar ver van dus
hebben we het kouder.
o In maart en sept: de zonnestralen vallen loodrecht op de evenaar (lente en herfst). We krijgen een
gemiddelde warmte doordat de evenaar niet ver ligt maar ook niet dichtbij.
o In de winter en zomer zal bij de evenaar een gemiddelde warmte zijn doordat de evenaar dicht bij de
beide kringen staat.
Hoe dichter het bij de zon staat, hoe meer energie er gegeven wordt op de aarde.
hoe verder het bij de zon staat, hoe minder energie er gegeven wordt op de aarde.
Eb en vloed:
✓ Elke dag heb je 2x eb en 2x vloed
✓ Factoren: maan en de zon
o Als de zon en de maan op 1 lijn komen samen met de aarde, wordt het water aangetrokken naar de
zon en de maan door de zwaartekracht (er worden waterbulten gecreëerd). Dit komt door middelpunt
verende kracht. Ook als springtijen genoemd.
o Als de zon en de maan loodrecht op elkaar staan op de aarde, hebben eb en vloed niet veel verschil en
wordt het water naar de zon en de maan getrokken en ook de kanten tegenover de hemellichamen.
Ook de doodtijen genoemd. Dit gebeurt ook door middelpunt verende kracht. Dit komt 2x per maand
voor. Dus op deze dagen komen de doodtijen 4 keer (ipv 2x eb en vloed).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller karendewitte. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.13. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77254 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now