5.1 Marktfalen
Marktfalen = werking van markten niet altijd maatschappelijk gewenste uitkomsten oplevert.
Redenen voor overheidsingrijpen zijn:
Allocatie: Marktwerking heeft niet automatisch het gevolg dat de productiefactoren
op de meest gewenste manier worden ingezet. Voorbeelden hiervan zijn:
Marktmacht, voeren van hoge winstmarges waardoor de productie lager kan zijn dan bij
lagere winstmarges
Verkeerde beslissingen, aanbieders die meer informatie hebben dan vragers.
Redelijke inkomstenverdeling: inkomensverdeling die voortkomt uit de
marktwerking wordt door veel mensen als oneerlijk gezien.
Stabilisatie: Marktwerking leidt niet tot een gelijkmatige economische groei, dit is
wat de overheid wel nastreeft, daarom ziet zij het als haar taak om voorwaarden te
scheppen waardoor een evenwichtige en gelijkmatige groei mogelijk is.
Economisch ingrijpen door de overheid valt te rechtvaardigen wanneer de opbrengsten van
het ingrijpen voor de maatschappij als geheel toenemen. De kosten/opbrengsten van
overheidsingrijpen zijn echter niet te meten. Daarnaast spelen niet alleen economische
overwegingen een rol, maar ook morele, maatschappelijke en politieke overwegingen.
5.2 Externe effecten
Optimale situatie bij goedwerkende markten
Onderneming: Productieomvang is optimaal wanneer de marginale opbrengsten
gelijk zijn aan de marginale kosten en zij maximale winst behalen.
Consument: Optimale situatie wanneer de marginale opbrengsten van
behoeftebevrediging gelijk zijn aan de marginale kosten van behoeftebevrediging.
Bij een gegeven inkomen is welvaart maximaal.
Maatschappij: Optimale situatie wanneer de ondernemingen maximale winst
behalen en consumenten maximale welvaart genieten.
Externe effecten zijn kosten of opbrengsten van productie of consumptie die de maatschappij
wel ervaart, maar de producent of consument niet.
Positieve externe effecten: de opbrengsten voor de maatschappij liggen hoger dan de particuliere
opbrengsten.
Negatieve externe effecten: de kosten voor de maatschappij bij consumptie of productie
van een bepaald goed.
Om negatieve externe effecten als milieuvervuiling te bestrijden gebruikt de overheid
marktconforme- en niet-marktconforme instrumenten.
Marktconforme maatregel: gebruik van het marktmechanisme door de productiekosten te
verhogen met de kosten van de ontstane milieuvervuiling. Bedrijven zullen milieuvriendelijker gaan
produceren.
Niet-marktconforme maatregel: regelgeving gebruikt de overheid tot het verbieden van
milieuvervuilende productie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller neelesander. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.26. You're not tied to anything after your purchase.