Summary
Samenvatting Geschiedenis 2.4 pausen en koningen
- Course
- Level
Geschiedenis 2.4 pausen en koningen 4 Havo
[Show more]
Seller
Follow
femke1600
Reviews received
Content preview
2.4Strijd tussen pausen en koningen
Twee soorten machten
In de vroege middeleeuwen steunden pausen en katholiek koningen elkaar. Ze waren
wederzijds afhankelijk en dat werd in de vroege middeleeuwen tweezwaardenleer
genoemd. Volgen deze leer was de wereld verdeeld in twee machtssfeer een geestelijke en
een wereldlijke. De twee machten moesten niet met elkaar vechten, maar respecteren en
versterken. Geestelijken moesten beschermd worden door de wereldlijke macht. En de
wereldlijke macht kon alleen regeren met de goddelijke zegen van de geestelijkheid. Na het
jaar 1000 raakten vorsten en pausen steeds meer verwikkeld in een openlijke machtsstrijd.
Daarbij was de vraag wie de meeste macht had. De pausen probeerde ook de hoogste
wereldlijke macht op te eisen: zij waren (volgens henzelf) verheven boven wereldlijke
machthebbers. De wereldlijke machthebber waren het hier niet mee eens.
De investituurstrijd
Bij de benoeming van een bisschop hoorde een ritueel dat we ‘investituur’
(letterlijk:bekleding) noemen. Daarbij kreeg hij symbolen van de geestelijke en de wereldlijke
macht. Als hij die kreeg van een leek (een niet-geestelijke) was er sprake van
lekeninvestituur. De paus had grote bezwaren tegen deze vorm van investituur: hij vond
dat de benoeming van bisschoppen zijn taak was. In de 11e eeuw begon daarmee de
investituurstrijd tussen keizers en pausen.
Het conflict eindigde zonder duidelijke winnaar. In 1122 werd een compromis gesloten. De
paus zou voortaan aan een bisschop de geestelijke macht geven, de keizer gaf een
bisschop de wereldlijke macht. Zo leverde beide partijen iets is, maar hielden wel hun eigen
invloedssfeer. Het evenwicht leek daarmee hersteld.
In de praktijk waren het nu de hoge geestelijken binnen de bisdommen die uit naam van de
paus een bisschop uitgekozen. De hoge geestelijken waren afkomstig uit de adel. Omdat
deze edelen nu meer te zeggen hadden, werd de macht van de keizer beperkt. Het gevolg
was dat het Duitse Rijk niet gemakkelijk tot een eenheid kon uitgroeien, maar verbrokkeld
bleef in tal van kleine en grotere staten. Dit gold ook voor de Noordelijke Nederlanden, die
grotendeel onder het Duitse keizerrijk vielen.
Begin van staatsvorming en centralisatie
Centralisatie van de macht
Koningen slaagden erin hun macht te verstevigen en te regeren vanuit één plaats,
centralisatie. Leenmannen kwamen hiertegen in verzet, omdat zij zoveel mogelijk
zeggenschap wilden houden over hun gebieden.
In de vroege middeleeuwen was het besturen van een groot gebied niet makkelijk. De
leenheren reisden van plaats naar plaats om toezicht te houden en zich te verzekeren van
de trouw van hun edelen. Maar die trouw sprak allerminst vanzelf: dankzij hun leen waren de
leenmannen immers financieel onafhankelijk. Daardoor was het vrijwel onmogelijk voor
langere tijd een stabiel rijk te vestigen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femke1600. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now