Summary
Volledige samenvatting van publiek recht
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van publiek recht van lector Swartele. Eerste jaar.
[Show more]
Seller
Follow
roosvanderzande
Content preview
Samenvatting publiek recht examen januari 2022Hoofdstuk 0 Inleiding
Inleiding – Recht en sociaal werk – waarom recht studeren?
Vervreemding van het recht
Teleurstellingen in de verwachtingen dat het recht rechtvaardig zal zijn
Voorbeeld: verkrachter krijgt maar bepaalde jaar een straf (niet rechtvaardig!)
Mensen lopen verloren in het doolhof van wetten (steeds meer en meer, complexer)
Voorbeeld: corona wetten
Mensen de rechtstaal niet verstaan
Voorbeeld: is een vakjargon, Latijnse termen,..
GEVAAR: want recht is belangrijk, de kloof tussen zij die hun recht kennen en zij die hun recht niet
kennen wordt alsmaar groter, zij die de rechtstaal begrijpen en wie niet ook
sociale onrechtvaardigheid
Recht en rechtvaardigheid is niet hetzelfde:
Recht is geen synoniem voor rechtvaardigheid, recht is een techniek waarbij de rechter verplicht is
de wet toe te passen. Dit kan in sommige individuele gevallen juist onrechtvaardig zijn
o Waarom is het recht belangrijk voor een sociaal werker?
Als MA kom je in contact met mensen die hun “problemen” hebben, hen wegwijs maken in hun
rechten, helpen hun rechten realiseren maakt deel uit van mensen terug in hun kracht brengen.
o Waarom is het recht belangrijk voor het sociaal werk?
Sociaal werk beweegt zich op het snijvlak tussen de burger (hulpvrager) en de samenleving (sociaal
systeem) kent de burger, kent de samenleving
Juridische wereld, juridisch systeem is een belangrijk onderdeel van deze samenleving,
kennis ervan is belangrijk om rechten voor burgers te kunnen realiseren
Bij het toepassen van het recht moet de SW kritisch kijken vanuit waarden en normen
(moreel-etisch-perspectief)
Mensenrechten en sociale rechtvaardigheid staan hierbij centraal
,Deel 1 – Algemene inleiding
Hoofdstuk 1: Het begrip recht (objectief en subjectief recht)
A. OBJECTIEF RECHT – “The Law” – Definitie ( bevat 3 elementen)
1 => Een geheel van gedragsregels
2 => Die de overheid heeft uitgewerkt en afdwingbaar heeft gemaakt
3 => Ter bescherming van vitale maatschappelijke belangen
“Het (objectief) recht is een geheel van gedragsregels die rechtsregels zijn omdat de overheid ze heeft
uitgewerkt en verplicht oplegt aan de burgers ter bescherming van vitale maatschappelijke
belangen.”
1) Een geheel van gedragsregels
Leefregels die gedrag voorschrijven, men wilt dat je je op een bepaalde manier gedraagt (normen)
= gedragsregels zijn omschreven als PLICHTEN
= gebod “wat moet” en verbod “wat niet mag”
= beperken de vrijheid maar geven rechtszekerheid terug
≠ hierin ligt het verschil met de moraal/ethiek en religie:
Huidige tendensen (bewegingen) van het strafrecht?
Preventief => gericht op daders van een nog te plegen misdrijf MAAR zolang er nog geen
misdrijf gepleegd is, is er dan iets strafbaar gedaan sml wil controle, wil wel al opsluiten
, 2) Die de overheid heeft uitgewerkt en afdwingbaar heeft gemaakt
Er zijn vele gedragsregels, maar deze zijn geen recht omdat zij niet door te overheid worden opgelegd het is bijvoorbeeld
“normaal” dat je op staat voor een oud vrouwtje op de bus maar dit wordt niet verplicht door de overheid.
De regel wordt afdwingbaar gemaakt door een door de overheid opgelegde sanctie, een sanctie is
dus een reactie van de overheid op het niet naleven van de rechtsregel
Voor de sanctionering van de overtreding van een rechtsregel wordt een heel overheidsapparaat in werking gesteld:
rechters, politie, gerechtsdeurwaarder,..
In eerste instantie probeert de overheid het door menselijk gedrag te regelen door middel
van burgerrechtelijke sancties
MAAR voor bepaalde gedragingen, die zo ernstig zijn worden strafrechtelijke sancties
toegepast
Burgerrechtelijke sancties uitgesproken en opgelegd door burgerlijke rechters naar aanleiding van
een burgerlijke vordering
Strafrechtelijke sancties uitgesproken en opgelegd door strafrechters naar aanleiding van de
strafvordering van het Openbaar Ministerie
Burgerrechtelijke sancties Strafrechtelijke sancties
Verhouding tussen burgers onderling Verhouding tussen overheid en burger
wat niet strafrechtelijk is, burgerlijk strafrecht
(ruime zin)
burgerlijke rechtbank (vrede-, arbeids-, strafrechtbank (correctionele-, en
fiscale-, jeugdrechtbank) politierechtbank, hof van assisen)
burgerlijke procedure strafprocedure
Overheid => WIL een georganiseerde en gestructureerde samenleving
Democratische samenleving => berust het gezag van de overheid om regels afdwingbaar te
maken op de instemming van het volk
Totalitaire samenleving => overheid eigent de macht toe door middel van geweld en
onderdrukking
De afdwingbaarheid van de rechtsregel gebeurt op verschillende manieren:
Door middel van burgerrechtelijke sancties:
Sanctie door middel van gedwongen uitvoeren PLICHT: moeten een geldsom betalen
van een regel SANCTIE: verplicht betalen van de geldsom NIET? => beslag op goederen
(door gerechtsdeurwaarder)
Voorbeeld: huur, lening, koopprijs niet betaald
Of
PLICHT: iets te doen of iets niet te doen
SANCTIE: verplicht dit te doen of niet te doen NIET? => dwangsommen of
met gewapende hand optreden “manu militari”
Voorbeeld: geen lawaai na 22 uur, gekochte goederen leveren,..
Sanctie door middel van herstel Het schenden van een rechtsregel kan schade veroorzaken
(materieel/moreel), deze schade kan worden vergoed door middel van een
geldsom of door bijvoorbeeld recht van antwoord,..
, Door middel van strafrechtelijke sancties: (repressieve straffen)
Straf: toebrengen van een leed, intimideren, Hoofdstraffen:
afschrikken Vrijheidsberoving (gevangenis, enkelband), geldboete, werkstraf
Voorwaarde: misdrijf gepleegd *** Bijkomende straffen: (enkel samen met hoofdstraf)
Rijverbod, ontzetting uit burgerlijke en politieke rechten,..
Het strafrecht wil de veiligheid van personen en goederen garanderen door bepaalde handelingen,
acties strafbaar te stellen strafbare feiten of misdrijven
Naargelang de ernst van de feiten wordt er een onderscheid gemaakt:
Overtredingen, wanbedrijven, misdaden (ernstigste)
Ons recht kent een verbod van eigenrichting => recht in eigen handen nemen is NIET toegestaan
uitvoering van de strafvordering is enkel voor het Openbaar Ministerie (OM) ook wel parket
genoemd!
enkel het OM heeft het recht om een persoon voor de strafrechter te brengen
= confrontatie tussen beklaagde of beschuldigde en de maatschappij (vertegenwoordigd door het OM)
!!! De strafrechtbanken kunnen een “straf” of “de maatregel van deinternering” opleggen volgens de
geldende strafprocedure, die beschreven staat in het Wetboek van Strafvordering.
*** Elk misdrijf bestaat uit 4 constitutieve (opbouwende) elementen:
Constitutief = vaststellen, vormend zorgen dat iets bestaat
(is er wel spraken van een misdrijf? => nagaan volgens deze elementen, moeten er alle 4 zijn om misdrijf te zijn!! )
1) Het materieel element: gedrag dat gesteld werd moet ergens op het moment van de
uitvoering strafbaar werden gesteld in een geschreven strafwet, zo niet is er geen sprake van een
misdrijf, en kan er geen straf noch maatregel worden opgelegd (later legaliteitsbeginsel)
2) De toerekeningsvatbaarheid: wanneer je handelt, en deze handeling is strafbaar gesteld in een
geschreven strafwet, moet je beschikken over een vrije, bewuste en doordachte wil (weten wat
je doet, weten dat je een regel overtreed)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller roosvanderzande. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.84. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78075 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now