Casus 7: Dhr. van der Boom 39
CGO 39
OO-A: AFPF 43
OO-B: Geriatrische problemen 49
Casus 5: Arjan
CGO
Beschrijven wat wordt bedoeld met de endogene gezondheidsdeterminanten en uitleggen hoe deze
factoren van invloed zijn op de gezondheid.
Bij een endogene gezondheidsdeterminant gaat het zowel om fysiologische als psychische
factoren die zich in de mens afspelen en invloed hebben op gezondheid of gezondheidsproblemen.
Betreft de factoren die zich in het menselijk lichaam afspelen en die van invloed zijn op de gezondheid. Deze
wordt onderverdeeld in genetische factoren en verworven eigenschappen.
Genetische factoren:
- Afwijkingen in de genen (monogene ziektebeelden -> ontstaan ziekte op één gen berust)
- Afwijking in chromosomen (downsyndroom)
- Multifactoriële gezondheidsproblemen (naast genetische factoren meer aan de hand, als er bijvoorbeeld
wat fout ging tijdens de zwangerschap)
- Aanleg voor gezondheidsproblemen
- Afwijkingen in de genen, chromosomen of multifactoriële gezondheidsproblemen en als aanleg bestaat
voor bepaalde ziekte.
- Leidt veelal tot blijvende schade aan de gezondheid.
Mogelijke oorzaken van een verstandelijke beperking beschrijven.
Genetische afwijkingen
2
,Afwijkingen in het genetisch materiaal kunnen liggen op een bepaalde plaats van een chromosoom (gen) en ook
kunnen hele chromosomen of delen daarvan bij betrokken zijn. Hierdoor kan bijv. het syndroom van down en
stofwisselingsziekten als PKU voorkomen.
Stoornis voorafgaand aan de zwangerschap (Prenataal)
Voorafgaand aan en tijdens de zwangerschap zijn er verschillende endogene en exogene factoren die het risico
op een verstandelijke beperking vergroten. De meest voorkomende endogene zijn zwangerschapsvergiftiging en
stofwisselingsziekte bij de moeder en de leeftijd van de ouders (des te ouder, des te groter de kans op een
verstandelijke beperking. Veelvoorkomende exogene factoren zijn het gebruik alcohol, tabak en drugs,
ondervoeding, infecties (zoals rode hond en mazelen) en blootstelling aan straling.
Problemen bij de geboorte (Perinataal)
Ook als de zwangerschap goed verlopen is, kunnen er tijdens de bevalling een aantal dingen misgaan.
Beschadiging van de hersenen kan op de volgende manieren worden veroorzaakt: zuurstofgebrek (bijv. door
navelstreng om de hals van het kind gewikkeld), geelzucht, hersenbloeding van het kind, hartstilstand van het
kind en vroeggeboorte.
Problemen na de geboorte (Postnataal)
Na de geboorte kunnen de volgende oorzaken leiden tot een verstandelijke beperking: hersen- of
hersenvliesontsteking, ernstige ongevallen waarbij hersenweefsel beschadigd, medicijnen en vergiftiging, zéér
ernstige verwaarlozing voor lange tijd zoals ondervoeding en ernstige psychische verwaarlozing.
De verschillende typeringen van mensen met een verstandelijke beperking omschrijven: -een zeer
ernstige en ernstige verstandelijke beperking, - een matig verstandelijke beperking, - een licht
verstandelijke beperking;
Licht verstandelijke beperking (50-70/75 IQ) (LVB)
- Kinderen kunnen problemen hebben met lezen, schrijven, rekenen of klokkijken en volwassenen met
abstract denken, plannen of geldbeheer
- De aanpak van problemen en vinden van oplossingen kan in bepaalde mate
- De communicatie, het voeren van gesprekken en taalgebruik kunnen minder volwassen zijn
- Het is mogelijk zelf de persoonlijke verzorging te doen en bepaalde vrijetijdsbestedingen en banen uit te
voeren
- Bij complexe dagelijkse taken (boodschappen doen, vervoer) is meestal ondersteuning nodig
- Meestal is ondersteuning nodig om beslissingen te nemen over gezondheid en bij het grootbrengen van
kinderen
- Ontwikkelings leeftijd onder 7-12 jaar
Matig verstandelijke beperking (35-50 IQ) (MVB)
- Bij kinderen kan de ontwikkeling van lezen, schrijven, rekenen, klokkijken en geldbeheer langzamer zijn
en ontwikkelen vaardigheden zich minder goed
- Volwassenen kunnen ondersteuning nodig hebben bij het toepassen van schoolse vaardigheden in een
baan en het persoonlijk leven
- In sociaal en communicatief gedrag kan duidelijk een verschil te merken zijn maar ze kunnen relaties
met anderen aangaan
- Uitvoeren van de persoonlijke verzorging, huishoudelijke taken en bepaalde banen is mogelijk maar er
is meer tijd nodig om hierin zelfstandig te worden
- Aanzienlijke ondersteuning kan nodig zijn om te kunnen voldoen aan de sociale verwachtingen,
werkgerelateerde zaken zoals planning, vervoer, gezondheid en geldbeheer
- Ontwikkelings leeftijd 4-7 jaar
Ernstige verstandelijke beperking (20-35 IQ) (EVB of EVB+)
- Weinig begrip van geschreven taal, getallen, hoeveelheden, tijd en geld.
- Gedurende het hele leven uitgebreide ondersteuning nodig bij het oplossen van problemen
- Gesproken taal is sterk beperkt en gericht op het hier en nu en op dagelijkse gebeurtenissen
- Begrip is mogelijk van eenvoudig geformuleerde uitingen en communicatie met behulp van gebarentaal
- Relaties met gezinsleden en bekende anderen kunnen een bron van plezier en ondersteuning zijn
- Ondersteuning nodig voor alle dagelijkse activiteiten zoals maaltijden, aankleden en wassen maar het is
mogelijk een verscheidenheid aan vrijetijdsvaardigheden te ontwikkelen
3
, - Ontwikkelingsleeftijd 2-4 jaar
Zeer ernstig verstandelijke beperking (onder 20 IQ) ((Z)EVMB)
- In staat om voorwerpen doelgericht te gebruiken voor zelfzorg, werk en vrijetijdsactiviteiten
- Nauwelijks inzicht in symbolische communicatie, gesproken taal of gebarentaal maar begrip van enkele
eenvoudige instructies of gebaren is mogelijk
- Wensen en emoties worden vooral geuit door non-verbale, niet-symbolische communicatie
- Genieten van relaties met vertrouwde familieleden, verzorgers en bekende anderen en reageren met
gebaren en emotionele signalen
- Afhankelijk van anderen voor alle aspecten van de persoonlijke verzorging, gezondheid en veiligheid
- Zonder ernstige lichamelijke beperking en met ondersteuning van anderen is het mogelijk om te helpen
bij dagelijkse taken thuis of plezier ervaren in het luisteren naar muziek of wandelen
- Ontwikkelingsleeftijd onder 2 jaar
De verschillende vormen van wonen voor mensen met een verstandelijke beperking beschrijven.
Thuiswonen
Ouders zorgen thuis voor hun kind met een verstandelijke beperking, deze ouders kunnen gebruik maken van
aanvullende opvang zoals: dagbesteding, nachtopvang, weekendopvang, vakantieopvang, crisisopvang of
spoedplaatsing, logeren en naschoolse opvang. Meer ondersteuningsmogelijkheden beschreven bij volgend
leerdoel.
Intramuraal (in een instelling)
Een instelling biedt 24 uurs verblijf en - zorg aan. Er wordt onderscheid gemaakt tussen:
- Algemene instellingen -> In principe een regionale voorziening voor verzorging, verpleging, begeleiding
en behandeling van mensen met een verstandelijke beperking van alle niveaus.
- Categorale instellingen -> Bestemd voor nauwkeurig omschreven categorie, bijvoorbeeld voor mensen
met een meervoudige beperking, een visuele en/of auditieve beperking of met epilepsie.
Beschermd wonen
Mensen die relatief veel zorg en begeleiding nodig hebben, wonen in een woonvorm op een instellingsterrein,
waar men vrij en (relatief) veilig kan rondlopen, fietsen enzovoort. Er zijn kleine woningen die zo gezellig mogelijk
worden ingericht, met voor iedereen een eigen kamer en badkamer en daarnaast gezamenlijke ruimtes. De
dagbesteding (werken) is vaak op het terrein zelf en verder zijn er diverse voorzieningen, zoals een arts,
fysiotherapie, logopedie, een zwembad en sportaccommodatie. Deze opvang kan ook dienen voor mensen die
tijdelijk niet zelfstandig kunnen wonen door psychische of psychosociale problemen. Het aantal uren begeleiding
varieert van enkele uren per week tot 24 uur per dag.
Begeleid wonen
Voor mensen met een licht verstandelijke beperking die nog wel ondersteuning nodig hebben, bijvoorbeeld op
het gebied van financiën, werk zoeken, omgaan met relaties en vrije tijd, is begeleid wonen een passende
begeleidingsvorm. Er zijn verschillende vormen van begeleid wonen, maar vaak wonen mensen samen met
andere cliënten in een kamer of appartement in een huis waar enkele keren per week en soms ook dagelijks
ondersteuning en begeleiding beschikbaar is.
Kleinschalig wonen
Het beleid van de overheid is al langer gericht op deconcentratie: nieuwe, kleinschalige woonhuizen,
voornamelijk in de samenleving, met daaraan gekoppeld allerlei vormen van dagbesteding. Het streven is sociale
integratie (inclusie), dus niet alleen gebruikmaken van de voorzieningen, maar daadwerkelijk betrokken worden
bij activiteiten van een stad, dorp of buurt.
Thomashuis is een kleinschalige woonvoorziening voor 6 à 8 cliënten met een verstandelijke beperking. Elk huis
wordt geleid door in principe 2 zorgondernemers. Meestal een echtpaar dat zelf ook bij of in het huis woont.
Andere vorm is een combinatie van dagbesteding en wonen, bijvoorbeeld mogelijk bij een aantal
zorgboerderijen. Verder zijn er nog gezinsvervangend tehuis (GVT), sociowoning, wooncentrum, woonlocatie en
woonhuis.
Ambulante begeleiding
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lizaalfons. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.30. You're not tied to anything after your purchase.