Adoptie: de legale plaatsing van verlaten, afgestane of ouderloze kinderen binnen een adoptieve familie.
Juffer & Tieman (2012) - H7 uit Gezinnen in soorten (Van Leeuwen & Van Crombrugge)
Verbonden door adoptie: Opvoeding in adoptiegezinnen
Inleiding
Cijfers
In Nederland ruim 35.000 buitenlandse kinderen geadopteerd sinds eind jaren ’60. Elk jaar +/- 600 (nu
400). Meeste uit China, Colombia, Zuid-Afrika, Ethiopië, India en Haïti. Aantal interlandelijke adopties
neemt wereldwijd af. O.a. door Haags Adoptieverdrag (1993), subsidiariteitsprincipe: voor kinderen die
een gezin nodig hebben, moet allereerst worden gezocht in eigen land, en pas als dat niet lukt, mag
worden overgegaan op interlandelijke adoptie.
Brodzinsky & Pinderhughes (2002) - H10 uit Handbook of Parenting: Vol. 1. Children and Parenting
(Bornstein)
Parenting and Child Development in Adoptive Families
Historische en hedendaagse perspectieven op adoptie
Historische perspectieven op adoptie
Oudheid tot late 19de eeuw: adoptie een middel om te voldoen aan de behoeften van volwassenen en de
maatschappij i.p.v. de behoeften van kinderen. In VS, vóór 1850, adoptie alleen als informele affaire,
zonder wettelijke erkenning van de transfer van zorg en hechtenis van kinderen. Koloniale tijd: wees- of
verlaten kinderen vaak geplaatst bij familie of contractueel verplicht naar gezinnen om te leven, werken,
en leren. In vroege 1800s, overvolle condities en meer armoede in grote oostelijke steden -> opkomst van
weeshuizen (koude, onmenselijke instellingen waarin onvoldoende werd voldaan aan emotionele
behoeften van kinderen). Charles Loring Brace stuurde kinderen westwaarts op weestreinen, vaak
misbruikt als goedkope arbeidskrachten door gezinnen die onvoldoende gescreend waren voor hun
motieven en geschiktheid om deze kinderen groot te brengen. 1929: alle staten hadden statuten
verstrekkend een vorm van gerechtelijk toezicht op adoptie. Adoptiewet en modern adoptiebureau
systeem leidden tot geleidelijke en belangrijke verschuiving in adoptiepraktijk. Nieuwe focus gericht op de
‘beste belangen van het kind’.
Huidige trends in adoptie
Traditioneel: meeste adoptiekinderen gezonde, Europese Amerikaanse baby’s (geadopteerd binnen
enkele dagen of weken). 1960s: veranderingen in sociale en seksuele mores -> grotere acceptatie van
alleenstaand ouderschap (en toename van gezinsondersteuningsprogramma’s) -> meer ongehuwde
moeders die hun baby’s houden. En legalisatie van abortus en beschikbaarheid van anticonceptie ->
minder gezonde, Europese Amerikaanse baby’s beschikbaar voor adoptie.
Andere opties (transracial adoptie; special needs adoptie).
Vroeger: meeste adoptieouders van midden tot bovenste SES, getrouwd, onvruchtbaar, Europese
Amerikaanse koppels, in 30s of 40s, en zonder beperking. Individuen en koppels die niet aan deze criteria
voldeden, werden uitgescreend door adoptiebureaus. Tegenwoordig: zoveel mogelijk typen adoptie-
aanvragers inscreenen.
Adoptie: risico of voordeel voor kinderen
Kinderwelzijn professionals: adoptie als oplossing voor verschillende sociale problemen -> voordelen
benadrukt. Mentale gezondheid professionals: bezorgd over psychologische risico’s. Beide perspectieven
valide.
Adoptiegezin levenscyclus
Adoptie-gerelateerde taken ervaren door ouders tijdens het grootbrengen van hun kinderen: beslissing
om te adopteren en eerste aanpassing aan adoptie-ouderschap, adoptie met hun kind bespreken,
nieuwsgierigheid van het kind over de geboorte familie ondersteunen, hun kind helpen omgaan met
adoptie-gerelateerd verlies, positieve visie van oorsprong van het kind ondersteunen, positief zelfbeeld en
Juffer & Tieman (2012) - H7 uit Gezinnen in soorten (Van Leeuwen & Van Crombrugge)
Verbonden door adoptie: Opvoeding in adoptiegezinnen
Inleiding
Cijfers
In Nederland ruim 35.000 buitenlandse kinderen geadopteerd sinds eind jaren ’60. Elk jaar +/- 600 (nu
400). Meeste uit China, Colombia, Zuid-Afrika, Ethiopië, India en Haïti. Aantal interlandelijke adopties
neemt wereldwijd af. O.a. door Haags Adoptieverdrag (1993), subsidiariteitsprincipe: voor kinderen die
een gezin nodig hebben, moet allereerst worden gezocht in eigen land, en pas als dat niet lukt, mag
worden overgegaan op interlandelijke adoptie.
Brodzinsky & Pinderhughes (2002) - H10 uit Handbook of Parenting: Vol. 1. Children and Parenting
(Bornstein)
Parenting and Child Development in Adoptive Families
Historische en hedendaagse perspectieven op adoptie
Historische perspectieven op adoptie
Oudheid tot late 19de eeuw: adoptie een middel om te voldoen aan de behoeften van volwassenen en de
maatschappij i.p.v. de behoeften van kinderen. In VS, vóór 1850, adoptie alleen als informele affaire,
zonder wettelijke erkenning van de transfer van zorg en hechtenis van kinderen. Koloniale tijd: wees- of
verlaten kinderen vaak geplaatst bij familie of contractueel verplicht naar gezinnen om te leven, werken,
en leren. In vroege 1800s, overvolle condities en meer armoede in grote oostelijke steden -> opkomst van
weeshuizen (koude, onmenselijke instellingen waarin onvoldoende werd voldaan aan emotionele
behoeften van kinderen). Charles Loring Brace stuurde kinderen westwaarts op weestreinen, vaak
misbruikt als goedkope arbeidskrachten door gezinnen die onvoldoende gescreend waren voor hun
motieven en geschiktheid om deze kinderen groot te brengen. 1929: alle staten hadden statuten
verstrekkend een vorm van gerechtelijk toezicht op adoptie. Adoptiewet en modern adoptiebureau
systeem leidden tot geleidelijke en belangrijke verschuiving in adoptiepraktijk. Nieuwe focus gericht op de
‘beste belangen van het kind’.
Huidige trends in adoptie
Traditioneel: meeste adoptiekinderen gezonde, Europese Amerikaanse baby’s (geadopteerd binnen
enkele dagen of weken). 1960s: veranderingen in sociale en seksuele mores -> grotere acceptatie van
alleenstaand ouderschap (en toename van gezinsondersteuningsprogramma’s) -> meer ongehuwde
moeders die hun baby’s houden. En legalisatie van abortus en beschikbaarheid van anticonceptie ->
minder gezonde, Europese Amerikaanse baby’s beschikbaar voor adoptie.
Andere opties (transracial adoptie; special needs adoptie).
Vroeger: meeste adoptieouders van midden tot bovenste SES, getrouwd, onvruchtbaar, Europese
Amerikaanse koppels, in 30s of 40s, en zonder beperking. Individuen en koppels die niet aan deze criteria
voldeden, werden uitgescreend door adoptiebureaus. Tegenwoordig: zoveel mogelijk typen adoptie-
aanvragers inscreenen.
Adoptie: risico of voordeel voor kinderen
Kinderwelzijn professionals: adoptie als oplossing voor verschillende sociale problemen -> voordelen
benadrukt. Mentale gezondheid professionals: bezorgd over psychologische risico’s. Beide perspectieven
valide.
Adoptiegezin levenscyclus
Adoptie-gerelateerde taken ervaren door ouders tijdens het grootbrengen van hun kinderen: beslissing
om te adopteren en eerste aanpassing aan adoptie-ouderschap, adoptie met hun kind bespreken,
nieuwsgierigheid van het kind over de geboorte familie ondersteunen, hun kind helpen omgaan met
adoptie-gerelateerd verlies, positieve visie van oorsprong van het kind ondersteunen, positief zelfbeeld en
