Heireman & Lemmens (2010) – H10 uit Gezin (Autrique et al.)
Nieuw-samengestelde gezinnen
Inleiding
Steeds meer nieuw-samengestelde gezinnen na een scheiding. In Nederland: 1 op de 10 gezinnen is een
stiefgezin. 1 op de 12 kinderen leeft in een stiefgezin. Waarschijnlijk onderschatting van de realiteit, omdat veel
officiële statistieken geen rekening houden met samenwonende paren.
Nieuw-samengestelde gezinnen
Nieuw-samengesteld gezin (= stiefgezin): een gezin met een kind dat maar met 1 van de volwassen partners
een biologische band heeft.
Stiefvader- en stiefmoedergezinnen: gezinnen waar men met de biologische ouder en stiefvader of –
moeder samenwoont. 15% van alle kinderen in een stiefgezin leeft met de biologische vader en stiefmoeder.
Deze kinderen ervaren meestal meer stress dan in stiefvadergezinnen. Simpel samengesteld gezin: kinderen
afkomstig van 1 van de partners. Complex samengesteld gezin: beide partners hebben kinderen uit een vorige
relatie, plus evt. samen 1 of meer kinderen. Helft van de hertrouwers heeft binnen 2 jaar een kind met hun
nieuwe partner. Concrete leven van het gezin sterk beïnvloed door omgangsregelingen voor de kinderen.
1998: Wetswijziging rondom gezamenlijke verantwoordelijkheid. Ouders werken vaak zelf regelingen
uit voor de kinderen via de procedure van echtscheiding met onderlinge toestemming (EOT). Tegenwoordig
veel gezinnen met co-ouderschap: kinderen afwisselend in het gezin van hun vader en van hun moeder.
De stiefouder kan het statuut van ‘zorgouder’ krijgen. De stiefouder heeft geen maatschappelijk
erkende band met zijn stiefkinderen -> ernstige problemen bij een nieuwe echtscheiding, vooral bij (jongere)
kinderen die zich gehecht hebben aan de stiefouder.
60% echtscheiding na hertrouw, vooral binnen eerste 5 jaar en bij meer stiefkinderen. Beste tijd om te
hertrouwen: kinderen vóór 10 jaar en na 16 jaar.
Psychosociale aspecten
Verlies van de vroegere gezinssituatie(s), het overgangsproces, en integratie binnen een nieuw-samengesteld
gezin vragen tijd, gemiddeld 5-7 jaar. Eerste 2 jaar in nieuw stiefgezin een kritieke fase. Stiefkinderen en –
ouders hebben vaak geen of weinig emotionele binding. Gezinsleden hebben een verschillende geschiedenis,
komen uit een andere gezinscultuur met andere gewoonten, en spreken soms een andere taal. Aanpassing van
kinderen verloopt complexer dan bij volwassenen, doordat zij meestal deel gaan uitmaken van 2 verschillende
huishoudens. Kan ook positieve kanten hebben, maar vraagt veel overleg- en organisatievaardigheden,
aanvaarding, tolerantie en begrip. Het opbouwen van een eigen identiteit van het stiefgezin en van de
personen wordt bemoeilijkt door het gebrek aan sociaal aanvaarde modellen en door hardnekkige
maatschappelijke mythes rondom stiefouders en –kinderen.
Belangrijke thema’s in nieuw-samengestelde gezinnen:
Loyaliteitsconflicten
Kinderen willen aan verwachtingen voldoen én iets geven aan hun ouders. Kind kan een goede relatie met de
nieuwe stiefouder zien als verraad aan de eigen ouder. Kind kan, vanuit de wens zijn ouders te herenigen, de
stiefouder proberen tegen te werken. Kinderen laten zich soms gemakkelijk dwingen in de keuze voor een
bepaalde partij. Kind, loyaal aan beide biologische ouders, doet alles om geen van beiden te kwetsen.
Kinderen kunnen ook loyaal zijn tegenover een stiefouder, omdat die veel om hen geeft en veel voor
hen doet. Kinderen kiezen ook hun éigen voordeel.
Niet alleen de kinderen kunnen loyaliteitsconflicten hebben. Hertrouwde partner kan gevangen zitten
tussen de verwachtingen van de eigen kinderen en van de nieuwe partner. Hoe beter de verschillende
ouderfiguren overeenkomen en vlot met elkaar omgaan, hoe minder loyaliteitsconflicten de kinderen ervaren.
Gezagsconflicten en grensproblemen
Conflicten, als de ene ouder zich blijft ergeren aan de waarden en normen in het andere gezin en als het kind
zich niet kan of wil aanpassen aan de regels van het nieuwe gezin. Eigen identiteit van het nieuw-
samengestelde gezin vinden en het functioneren ervan het best ondersteund als de nieuwe volwassen partners
zich zo veel mogelijk richten op hun nieuwe eigen gezin, duidelijk afgescheiden van, maar in goede
verstandhouding met het andere gezin.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MichelleEUR. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.75. You're not tied to anything after your purchase.