Ross en wilson anatomie en fysiologie in gezondheid en ziekte-
Leerdoelen van AFPF Blok A jaar 1. In dit document staan alle AFPF leerdoelen uitgewerkt van Blok 1A 'Gezondheid'. Het document is erg overzichtelijk en duidelijk. Per casus zijn de leerdoelen uitgewerkt.
AFPF Leerdoelen Blok A
‘Casus 1 – Sophie gaat verpleegkunde studeren’
Een beschrijving geven van de complexiteitsniveaus van structuren in het
lichaam.
In het lichaam onderscheiden we verschillende niveaus van structurele organisatie
en complexiteit. In complexe organismen, zoals het menselijk lichaam, vormen de
cellen die overeenkomen in vorm en functie weefsel. Organen bestaan uit
verschillende soorten weefsels en zijn geëvolueerd om een specifieke functie uit te
oefenen. Orgaanstelsels/systemen bestaan uit een aantal organen en weefsels die
samen bijdragen aan één of meer vitale functies van het lichaam. Het menselijk
lichaam bevat meerdere stelsels die in onderlinge afhankelijkheid specifieke functies
vervullen, noodzakelijk voor een goede gezondheid.
Een definitie geven van de begrippen ‘milieu intérieur’ en ‘homeostase’.
Het milieu intérieur is het vocht dat de lichaamscellen omspoelt. Men noemt dit de
interstitiële of weefselvloeistof. De samenstelling van het milieu intérieur wordt uiterst
nauwkeurig gereguleerd. Hierdoor ontstaat een relatief stabiele toestand die we
homeostase noemen.
Negatieve en positieve feedbackmechanismen met elkaar vergelijken.
In de systemen die door negatieve feedback worden gereguleerd zorgt het signaal
naar de effector voor afname of toename van het effect van de oorspronkelijke
stimulus, teneinde de homeostase te handhaven of te herstellen. Bij positieve
feedback doet de stimulus de respons progressief toenemen zodat, zolang de
stimulus aanhoudt, de respons progressief wordt versterkt.
De functies van de transportsystemen in het lichaam beschrijven.
Transportsystemen zorgen ervoor dat alle cellen in verbinding staan met zowel het
milieu intérieur al extérieur.
1. Bloed transporteert via een uitgebreid netwerk van bloedvaten stoffen door heel
het lichaam.
2. De bloedsomloop bestaat uit een netwerk van bloedvaten en het hart:
- Arteriën (slagaders) Vervoeren bloed vanuit het hart;
- Venen (aders) Vervoeren bloed naar het hart toe;
- Capillairen (haarvaatjes) Verbinden arteriën en venen met elkaar.
De bloedvaten vormen een netwerk dat bloed transporteert naar:
- De longen Deze nemen zuurstof op uit de lucht en tegelijkertijd scheidt
deze koolstofdioxide af vanuit het bloed naar de uitademingslucht;
- De cellen in alle andere delen van het lichaam.
Het Hart Het hart is een gespierde zak die het bloed door het lichaam pompt en de
bloeddruk op peil houdt.
1
,3. Het lymfoïde systeem bestaat uit een aantal lymfevaten die beginnen als blind
eindigende buisjes in de ruimten tussen de capillairen en de weefselcellen. Lymfe is
een weefselvloeistof dat ook materiaal bevat dat is afgevoerd van weefselruimten,
zoals plasma-eiwitten en soms ook bacteriën en cel-afval.
De lymfe wordt via de lymfevaten teruggevoerd naar de bloedsomloop. Op het
verloop van de lymfevaten bevinden zich op allerlei plaatsen ophopingen van
lymfeklieren. Hier wordt de lymfe gefilterd en worden microben en andere stoffen
verwijderd. Het lymfoïde systeem zorgt ook voor de productie en rijping van de
lymfocyten, de witte bloedcellen die betrokken zijn bij het immuunsysteem.
De functies van het zenuwstelsel en het endocriene stelsel van interne
communicatie samenvatten.
Het zenuwstelsel is een snelwerkend communicatiesysteem. Het perifere
zenuwstelsel bestaat uit:
- Sensorische/afferente zenuwen sturen signalen van het lichaam naar de
hersenen toe;
- Motorische/efferente zenuwen sturen signalen van de hersenen naar de
effectororganen toe.
De gevoelszintuigen detecteren vier prikkels: voor pijn, tast, warmte en kou. Deze
bestaan uit gespecialiseerde sensorische receptoren op uiteinden van
zenuwvezels in de huid. Propioceptoren, gelegen in de spieren en gewrichten,
reageren op houdingsverandering en oriëntatie van het lichaam en zorgen voor de
handhaving van houding en evenwicht. Weer andere receptoren worden geactiveerd
door prikkels van interne organen en reguleren vitale functies zoals de hartslag, de
ademfrequentie en de bloeddruk. Dergelijke receptoren zenden na stimulatie
impulsen via afferente/sensorische zenuwvezels naar de hersenen. Dit gebeurt in
vorm van elektrische impulsen. De respons op een zenuwsignaal is nagenoeg
instant, zodat het mogelijk is om de lichaamsfuncties snel en nauwkeurig af te
stellen. Ook communicatie tussen zenuwcellen is noodzakelijk: altijd zijn er meerdere
zenuwen betrokken bij alles wat er gebeurt tussen het moment van een stimulus en
de reactie daarop. Zenuwen communiceren met elkaar met behulp van een
chemische stof (neurotransmitter), hij zorgt ervoor dat de boodschap wordt
doorgegeven. Sensorische zenuwen sturen signalen van het lichaam naar bepaalde
hersendelen waar de binnenkomende informatie wordt geanalyseerd en verzameld.
De hersenen reageren door signalen langs de motorisch zenuwen naar de juiste
effectororganen te sturen. Reflexen zijn snelle, buiten de wil om verlopende en
meestal beschermende motorische antwoorden op specifieke stimuli.
Het endocriene stelsel bestaat uit een stelsel van afzonderlijke klieren die verspreid
door het lichaam liggen. Deze klieren scheiden chemische stoffen, hormonen, af in
het bloed. Hormonen stimuleren specifieke doelorganen die betrokken zijn bij
metabolische processen en andere cellulaire activiteiten, groei en rijping van het
lichaam.
2
, In hoofdlijnen beschrijven hoe het lichaam stoffen absorbeert.
Het lichaam neemt zuurstof, water en voedingsstoffen op.
Het opnemen van zuurstof: lucht komt bij het ademen via de bovenste luchtwegen
in de longen terecht. Ze passeert daarbij ook de pharnynx, de larynx, de trachea,
twee hoofdbronchiën en een groot aantal kleinere bronchiën. Deze kleine
vertakkingen eindigen in alveoli. Op dit niveau vindt de uitwisseling plaats van de
vitale gassen tussen de longen en het bloed.
Inname voedingsmiddelen: een evenwichtig dieet is belangrijk voor een goede
gezondheid, het voorziet in voedingstoffen die worden geabsorbeerd en die de
lichaamsfuncties ondersteunen. Ze zijn onmisbaar voor:
- Handhaving van de vochtbalans van het lichaam;
- Productie van energie;
- Synthese van grote en complexe moleculen;
- Vorming, groei en herstel van cellen.
De afvalstoffen noemen die door het lichaam worden verwijderd.
Stoffen die worden uitgescheiden door het lichaam zijn: koolstofdioxide, urine en
feces.
- Koolstofdioxide: dit is een afvalproduct van het cel metabolisme. Deze wordt
verwijderd via de longen bij het uitademen.
- Urine: in de nieren, die deel uitmaken van het urinewegstelsel, wordt urine
gevormd. Urine bestaat uit water en afvalproducten, merendeels van eiwitten:
bijvoorbeeld ureum. De blaas dient als opslagplaats van urine, totdat de urine
wordt geloosd.
- Feces: de afvalproducten van het spijsverteringstelsel worden bij de
defecatie/stoelgang als feces geloosd. Ze bestaan uit:
1. Onverteerbare voedselresten die achterblijven in het maag-darmkanaal;
2. Gal uit lever die de afvalproducten bevat van de afgebroken rode
bloedcellen;
3. Een groot aantal microben.
Activiteiten benoemen die een individu onderneemt ter overleving en ter
bescherming.
De huid vormt een barrière tegen een invasie door microben, chemicaliën en
uitdroging. De epidermis is de opperhuid, deze vormt een barrière tussen het
vochtige milieu intérieur en de droge atmosfeer van de buitenwereld. De
dermis/lederhuid bevat kleine zweetkliertjes met afvoerbuisjes naar het
huidoppervlak. De dermis is een zee groot orgaan, rijkelijk voorzien van sensorische
zenuwuiteinden die gevoelig zijn voor pijn, tempratuur en tast.
Het lichaam kan zich op velerlei manieren verdedigen tegen indringers. Dat is de
weerstand en/of immuniteit. Aspecifieke verdedigingsmechanismen zijn effectief
tegen alle soorten indringers. Als er toch indringers binnekomen, gaan er andere
aspecifieke processen optreden, die mogelijk schadelijke gevolgen tegengaan.
Specifieke verdedigingsmechanismen reageren op elke lichaamsvreemde stof die
binnendringt met een specifieke (immuun)respons. Vaak ontstaat na blootstelling aan
een antigen levenslang immuniteit.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Michelleeexx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.
