Summary
Samenvatting - Sociale Wetenschappen leerjaar 1, periode 3
- Course
- Institution
Samenvatting Sociale wetenschappen. Leerjaar 1, periode 3
[Show more]
Seller
Follow
naomi021
Content preview
Sociale wetenschappen periode 3Determinanten overgewicht
Leerdoelen
De DIO kan de oorzaken van overgewicht benoemen.
De DIO kan de symptomen en factoren per oorzaak overgewicht benoemen.
De DIO kan per oorzaak overgewicht voorbeelden benoemen.
,
,De DIO kan benoemen wat de belangrijkste determinanten van overgewicht zijn.
- We eten te veel en ongezond, en we bewegen te weinig
- DNA: Een foutje in het DNA. Het gevolg: het verzadigingssignaal vanuit je
maagdarmstelsel wordt niet goed aan de hersenen doorgegeven. Dat resulteert in
een constant hongergevoel.
- Hormonen: Veel mensen denken dat het gevoel van verzadiging optreedt als onze
maag vol zit. Dat is maar een deel van het verhaal. Het gevoel van verzadiging wordt
gereguleerd door honger- en verzadigingshormonen. Die worden niet alleen door de
maag afgegeven, ook de darmen en het vetweefsel doen daaraan mee. Bij de een
komen de verzadigingssignalen heel snel tot stand, bij de ander veel later. In al die
signalen kunnen foutjes zitten, waardoor sommige mensen veel meer trek hebben
dan een ander.
- Crashdieet: Bij een drastische vermindering van de calorieëninname treedt in eerste
instantie een gewenst effect op: het lichaamsgewicht gaat omlaag. Maar na een
aantal weken schieten de hongerhormonen omhoog en de verzadigingshormonen
omlaag. Het gevolg: je hebt meer trek en tegelijkertijd gaat de verbranding van de
calorieën omlaag. Dat is hét recept om weer aan te komen, zelfs zwaarder te worden
dan voor het dieet. Mensen beginnen na een tijdje opnieuw aan een crashdieet, en
opnieuw… en elke keer komen ze zwaarder uit de strijd dan ze begonnen zijn.
Mensen zijn dan teleurgesteld. Ze vinden zichzelf slap, maar het is de biologie zelf die
hun doorzettingsvermogen ondermijnt. Een crashdieet is op de lange termijn een
risicofactor voor het ontstaan van obesitas.
- Psyche: Er is nog een manier om de hongerhormonen te beïnvloeden. Van Rossum
toont een stroopwafel. “Lekker knapperig, heerlijk zoet. Alleen ‘Ons denkbeeld over
de obesitasepidemie is te simpel’ 16 al daaraan denken, in te beelden dat je een hap
neemt van zo’n heerlijke stroopwafel, is genoeg om de productie van
hongerhormoon aan te schakelen. Wat gebeurt er dan? Het insulinegehalte in het
bloed schiet omhoog, de suikerspiegel omlaag, je krijgt trek in zoetigheid. Als ik
vervolgens een schaal met zoetigheid aanbied en een salade, is de kans groot dat je
iets van zoetigheid neemt, ook al weet je heel goed dat een salade veel gezonder is.
Het lichaam stuurt je de andere kant op. We weten dat het niet werkt om tegen
mensen met obesitas te zeggen: ‘Eet gezond!’ Wat wel werkt zijn methoden, zoals
cognitieve gedragstherapie, waarmee de gedachte aan zoetigheid actief wordt
beïnvloed. Mensen worden dan getraind om die gezonde producten te kiezen.” Zijn
we gewoontedieren? “Absoluut. Maar die gewoonten kunnen ontkoppeld worden.
Een voorbeeld: je bent gewend om na het eten een kopje koffie te drinken. Daar
hoort een koekje bij, soms wel een hele rol koekjes. Met psychische training kun je
de associatie ‘koffie - koekje erbij’ doorbreken. Je accepteert dat alleen een kopje
koffie ook heel lekker is. Het ideaalbeeld: we eten vers en onbewerkt voedsel, we
drinken water, thee of koffie, en met een psychische aanpak proberen we ook de
overige onderdelen van een gezonde leefstijl te bewerkstelligen, zoals voldoende
nachtrust en beweging.
, - Cultuur: In sommige culturen staat eten gelijk aan gastvrijheid. Daar moeten artsen
rekening mee houden als ze mensen met obesitas behandelen.
- Darmen: “Ook de darmflora is van invloed. Hoe ons lichaam met voedsel omgaat,
wordt voor een belangrijk deel beïnvloed door darmbacteriën. Zowel onze genen,
voedingsstoffen als antibiotica beïnvloeden de samenstelling van de darmflora. En
bepaalde bacteriesoorten in de darm kunnen obesitas veroorzaken.”
- Slaaptekort: We zijn in de afgelopen decennia gemiddeld minder gaan slapen. Het
gevolg? De hoeveelheid hongerhormonen in het bloed stijgt, je krijgt meer snack-
trek. En je stresssysteem wordt geactiveerd: het hormoon cortisol wordt meer
aangemaakt. En ook dat leidt tot meer overgewicht.
- Medicijnen: Het gebruik van medicijnen kan tot gewichtstoename leiden. Van
bepaalde antidepressiva, anti-epileptica en antipsychotica is dat een bekende
bijwerking. Maar waar artsen zich minder bewust van zijn, is dat middelen die juist bij
patiënten met overgewicht worden voorgeschreven óók tot gewichtstoename
kunnen leiden. Dat zijn bijvoorbeeld bepaalde medicijnen die de bloeddruk verlagen,
ontstekingsremmers, maagzuurremmers en middelen die bij diabetes worden
verstrekt. Op de poli van het Centrum Gezond Gewicht zien we dat de helft van de
mensen met obesitas een medicijn gebruikt dat als bijwerking gewichtstoename
heeft. Het is niet zo dat medicijngebruik de obesitas-epidemie kan verklaren. Maar
artsen moeten beseffen dat het voorschrijven van dergelijke medicijnen in
combinatie met het advies ‘u moet afvallen’ een patiënt in een lastige situatie brengt.
Als een patiënt moet afvallen zou ik niet alléén richten op een gezondere leefstijl. Ik
zou er ook voor willen pleiten om - daar waar mogelijk - de medicatie tijdelijk te
stoppen of de dosis te verlagen. Dan krijgt de patiënt de wind een beetje mee in
plaats van tegen, waardoor de aanpassing van de leefstijl veel effectiever is. Vaak zijn
die medicijnen daarna niet eens meer nodig.
- Stilzitten: Te lang stilzitten is een risicofactor voor obesitas. Het doorbreken van
langdurig stilzitten, kan dat risico verlagen. Dat hoeft echt niet ingewikkeld te zijn.
Even gaan staan en de benen optillen, zelfs een beetje tikken met een pen of met de
voeten heeft al een positief effect.
- Bruin vet: Bruin vet is het goede vet dat calorieën omzet in warmte. Het bevindt zich
rond de wervelkolom, rond enkele organen en in de nek. Mensen met obesitas
hebben over het algemeen veel minder van dit gunstige bruin vet. Door te bewegen
is bruin vet te activeren. Alleen is bewegen en zeker sporten voor mensen met
ernstige obesitas niet eenvoudig. Een alternatieve methode is kou. En juist daaraan
worden we steeds minder blootgesteld. We hebben goed verwarmde en geïsoleerde
huizen, we rijden rond in verwarmde auto’s. Voor de activatie van bruin vet zou het
goed zijn als we wat vaker aan kou blootgesteld zouden worden. Mensen hoeven
echt niet in een koelcel te gaan zitten. Het is al voldoende om twee uur per dag bij 17
graden Celsius door te brengen om obesitas tegen te gaan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller naomi021. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.52. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62491 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now