Summary
Samenvatting - Bestuurs(proces)recht II (JUR-2BES2RGL)
- Course
- Institution
Samenvatting - Bestuurs(proces)recht II (JUR-2BES2RGL)
[Show more]
Seller
Follow
bernsmaud
Content preview
Samenvattingbestuurs(proces)recht II
Week 1
Toezicht: het toezien op het naleven van wettelijke voorschriften en het sanctioneren van
handelingen die in strijd zijn met het wettelijk voorschrift. Die handelingen zijn besluiten.
Er is een onderscheid tussen bestuursrechtelijk toezicht (door of namens bestuursorganen)
en opsporing (strafrechtelijk). Toezicht kan zonder een aanwijzing van overtreding. Het kan
dus zonder redelijk vermoeden van een strafbaar feit. Bij opsporing is dit wel een vereiste.
Opsporing is gericht op wie heeft wat gedaan. Iemand heeft de wet overtreden. Aan de hand
daarvan wordt er opgespoord.
Handhavingstekort: indien regels niet worden nageleefd en het niet wordt gehandhaafd dan
zal de geloofwaardigheid en bereidheid om ze na te leven afnemen.
Onderscheid tussen:
Uitvoeringstoezicht
Voorbeeld het aanvragen van een vergunning en je moet bepaalde documenten meesturen
dan wordt er gekeken of je alle documenten hebt opgestuurd art. 4:5 Awb. Kijken of aan
de voorwaarden is voldaan
Handhavingstoezicht H5 Awb
Toezicht om te kijken of men zich aan de wettelijke voorschriften houdt. Het kan ook een
gemeentelijke verordening of vergunningvoorschriften zijn. Als blijkt in het kader van
toezicht dat er iets in strijd met de regels gebeurt dan kan er een bestuurlijke sanctie
worden opgelegd.
Bevoegdheden toezichthouder (art. 5:11 Awb):
Art. 5:15-5:16 Awb: betreden plaatsen en inzage/inlichtingen vorderen
Niet in de woning, tenzij in bijzondere wet staat dat de toezichthouder een woning mag
betreden.
Sterke arm betekent politie
Art. 5:17-5:19 Awb: inzage, monsterneming en onderzoeken vervoermiddelen
Art. 5:20 Awb: medewerkingsplicht (maar let op zwijgrecht van art. 5:10a Awb)
Je moet medewerking verlenen, tenzij lid 2 geldt.
Art. 5:10a Awb: als het gaat om een bestraffende sanctie dan is er een uitzondering op de
medewerkingsplicht
Twee algemene regels voor toezichthouders:
Art. 5:12 Awb: het verplicht de toezichthouder bij de uitoefening van zijn taak een
geldig legitimatiebewijs te dragen
Art. 5:13 Awb: het is een algemene bepaling. Het gaat over proportioneel gebruik.
Toepassen van evenredigheidsbeginsel bij de uitoefening van de taak
Art. 5:14 Awb: de bevoegdheden van de toezichthouder kunnen worden beperkt.
,Omdat de toezichthouder feitelijk handelt zijn via de schakelbepaling van art. 3:1 lid 2 Awb
ook de beginselen van behoorlijk bestuur van toepassing.
Als toezichthouder constateert dat er sprake is van een overtreding, dan kan er een sanctie
worden opgelegd door het bestuursorgaan. Het is een discretionaire bevoegdheid. Er moet
een belangenafweging worden gemaakt. Bestuursorgaan legt sanctie op. Als toezichthouder
geen bestuursorgaan is dan moet het bevoegde bestuursorgaan de bestuurlijke sanctie
opleggen.
Art. 5:1 lid 1 Awb: definitie van overtreding
Er kan alleen een sanctie worden opgelegd als er sprake is van een overtreding. Voor het
opleggen van een sanctie is een wettelijke grondslag vereist (art. 5:4 Awb). Dit heeft te
maken met het legaliteitsbeginsel. Denk aan algemene grondslagen zoals art. 125
Gemeentewet en art. 122 Provinciewet of uit bijzondere wetten zoals art. 7.2 Wet
natuurbescherming.
Als het punitieve/bestraffende sancties dan moet de grondslag duidelijk zijn (lex certa
beginsel). Het hangt samen met art. 7 EVRM. Tegenwoordig is er nieuwe jurisprudentie
waarin is gezegd dat het lex certa beginsel ook bij herstelsancties van belang is. Wettelijke
grondslag moet altijd duidelijk genoeg zijn.
Bestuurlijke sancties:
Herstelsancties titel 5.3 Awb. Herstel van de onrechtmatige situatie
- Last onder bestuursdwang (afd. 5.3.1)
- Last onder dwangsom (afd. 5.3.2)
Intrekken en wijzigen van vergunning. Het kan zowel punitieve sanctie als
herstelsanctie zijn
Bestraffende/punitief sancties titel 5.4 Awb. Toebrengen van leed. De overtreder
heeft verwijtbaar gehandeld.
- Bestuurlijke boete
Herstelsancties worden door de bestuursrechter marginaal getoetst
(evenredigheidsbeginsel). Als het gaat om een bestraffende sanctie dan moet de
bestuursrechter vol toetsen. Dit hangt samen met art. 6 EVRM. Verder is het onderscheid
van belang voor de normering vanuit het EVRM. Criminal charge (art. 6 EVRM) heeft alleen
betrekking op bestraffende sancties. Bij feitelijk handelen heb je te maken met art. 3:1 lid 2
Awb. Je hebt hierdoor te maken met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur
EVRM
1. Is er een fundamenteel recht in geding?
Voorbeeld met art. 8 EVRM. Dit gaat over het recht op eerbiediging van privéleven.
2. Wanneer is er sprake van een rechtmatige inmenging in een fundamenteel recht?
- De inmenging moet zijn voorzien bij wet en in overeenstemming met de wet
- De inmenging moet nodig zijn met het oog op een beschermingswaardig/legitiem
doel
- De inmenging moet noodzakelijk zijn in een democratische samenleving
Een verdragsstaat heeft hierbij margian of appreciation.
,In art. 6 EVRM is criminal charge vastgelegd. Criminal charge is een ingestelde vervolging.
Het zijn twee losse elementen. Je moet dus beide gaan toetsen.
Charge: een handeling van overheidswege waar een bestraffende sanctie uit volgt. Het
inzetten van een concrete route naar een boete. Die boete moet bestraffend zijn.
EHRM Öztürk: Öztürk had een ongeluk veroorzaakt. Hij kreeg een boete die opgelegd was
door een overheidsinstantie. Het begrip criminal charge is een autonoom begrip. Als lidstaat
heb je tot zekere hoogte vrijheid om de grens aan te geven van het begrip, maar je kan het
EVRM niet omzeilen. Moest de boete aangemerkt worden als criminal charge? EHRM geeft
drie criteria met betrekking tot criminal
1. Nationale classificatie
Hoe wordt de sanctie in het nationale recht aangemerkt? Herstelsanctie of bestraffende
sanctie? Het is niet doorslaggevend omdat criminal charge autonoom begrip is. Als je bewust
herstelsanctie hebt opgeplakt terwijl het bestraffende sanctie is dan mag het niet
2. Aard van de overtreding
Tot wie is die betreffende norm die wordt overtreden gericht? Als de norm tot eenieder is
gericht dan voldoe je aan dit criterium. Als een regel gericht is tot een bepaalde
beroepsgroep (tuchtrechtelijk) dan voldoet die regel aan dit criterium.
3. Aard en zwaarte van de sanctie doorslaggevend criterium in praktijk
Bij aard moet je kijken naar de straf. Het toevoegen van leed. Kijken naar de hoogte van de
boete.
Criteria 2 en 3 zijn alternatieve voorwaarden. Er moet dus aan slechts één van de
voorwaarden voldaan worden.
Toetsing door de rechter van bestuurlijke sancties
De rechter toetst de bestraffende sancties vol en de herstelsancties marginaal. Het
toetsingskader dat gebruikt wordt, is:
- Bestaat er een bevoegdheid tot sanctioneren?
- Is het proportioneel om de sanctie op te leggen?
- Is de juiste sanctie gekozen bij meerdere sanctiemogelijkheden?
- In de sanctie-oplegging proportioneel?
- Voldoet zij aan de wettelijke voorschriften en aan de beginselen van behoorlijk
bestuur?
Hoe zit het met medewerkingsplicht van art. 5:20 Awb?
Art. 5:10a Awb: het zwijgrecht en cautie ten aanzien van punitief bestuursrecht
Bestuursorgaan wil herstelsanctie opleggen en toezicht is vooral daarop gericht dan geldt er
een medewerkingsplicht. Maar er geldt ook een nemo tenetur-beginsel en een cautieplicht
in het recht. Dit hangt samen met het EVRM.
Nemo tenetur beginsel: niemand mag gedwongen worden aan zijn eigen veroordeling mee
te werken. Dit beginsel geldt niet in de toezicht- of controlefasen.
EHRM Saunders: het nemo tenetur beginsel ziet op bewijs afhankelijk van de wil van de
verdachte. De bevoegdheden van de toezichthouder (art. 5:17-5:19 Awb) vallen hier dus niet
onder, tenzij art. 5:10a Awb van toepassing is.
ABRvS Inspectie kinderopvang: zodra je wordt verhoord met het oog op het opleggen van
een bestraffende sanctie moet de cautie door de toezichthouder worden gegeven. Je moet
, weten en doorhebben dat je verhoord wordt met het oog op het opleggen van een
bestraffende sanctie. Dan heb je het zwijgrecht. Als er een fout is gemaakt door de
toezichthouder omtrent de cautieplicht dan mag het stukje informatie dat daarna is
verkregen niet meer worden gebruikt.
Cautieplicht en zwijgrecht (art. 5:10a Awb) hangen samen. Je hebt het recht om te zwijgen,
maar alleen als je wordt verhoord met het oog op het opleggen van een bestraffende
sanctie.
Last onder bestuursdwang
Last onder bestuursdwang kan het bestuursorgaan zelf in actie komen door bestuursdwang
op te leggen. Er wordt een last/opdracht aan de overtreder gestuurd. Daarin staat dat de
overtreder de overtreding binnen een bepaald termijn ongedaan moet maken. Indien de
overtreder niet binnen de gestelde termijn de overtreding beëindigt dan kan het
bestuursorgaan overgaan tot feitelijk handelen. De kosten worden verhaald op de
overtreder.
Drie stappen:
1. Is er sprake van een overtreding (art. 5:2 lid 1 sub a jo. art. 5:1 lid 1 Awb of via art.
5:21 sub a Awb)?
2. Is er sprake van een wettelijke grondslag?
Art. 122 Provinciewet, art. 125 Gemeentewet en art. 61 Waterschapswet
- Wie is er bevoegd met de uitoefening van het overtreden voorschrift?
3. Uitwerken van de bestuurlijke sanctie
Art. 5:1 lid 2 Awb: definitie overtreder. De last onder bestuursdwang kan worden opgelegd
aan de overtreder. De centrale vraag is dan: ‘Tot wie is het voorschrift gericht?’. Functioneel
daderschap (de overtreder heeft niet zelf de handeling begaan, maar het ligt wel binnen zijn
machtssfeer) en medeplegen vallen hier ook onder.
Op grond van art. 5:24 lid 1 Awb kan de last onder bestuursdwang zowel worden opgelegd
aan de overtreder indien het voorschrift tot hem is gericht en de rechthebbende op het
gebruik van de zaak.
Eisen last onder bestuursdwang
Art. 5:9 Awb: elke bestuurlijke sanctie wordt bij beschikking opgelegd. Het is dus altijd een
besluit. Algemene eisen van H2, H3, en H4 Awb moeten daarbij nagelopen worden.
Daarnaast ook kijken naar de specifieke regels uit H5 Awb.
Art. 5:24 Awb
- Omschrijven herstelmaatregelen (lid 1)
- Termijn waarbinnen het moet gebeuren (lid 2) begunstigingstermijn.
Art. 5:25 lid 1 en 2 Awb: in de last moet worden vermeld of de kosten op de
overtreder worden verhaald en zo ja in hoeverre
Art. 5:9 Awb: vermelden overtreden voorschrift en de tijd en plaats wanneer de
overtreding hebben plaatsgevonden
Art. 5:4 jo. art. 3:47 lid 2 Awb: bevoegdheidsgrondslag van bestuursorgaan
vermelden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bernsmaud. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.86. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51036 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now