100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting grondslagen van recht ACHTERGRONDEN literatuur jaar 1 blok 1 UU $5.96   Add to cart

Summary

Samenvatting grondslagen van recht ACHTERGRONDEN literatuur jaar 1 blok 1 UU

 7 views  0 purchase
  • Course
  • Institution
  • Book

Dit is de samenvatting van de teksten verplicht voor grondslagen van recht, uit het boek achtergronden. Hoofdstuk 1, 2, 3, 5 en 7 zijn uitgebreid samengevat en hebben alle informatie die je nodig hebt voor het tentamen. Als je dit kent, ken je de stof goed genoeg en hoef je het boek niet te lezen. ...

[Show more]

Preview 3 out of 16  pages

  • No
  • 1, 2, 3, 5, 7
  • September 24, 2023
  • 16
  • 2022/2023
  • Summary
avatar-seller
‭grondslagen van recht: achtergronden‬
‭1 - de aard van het recht‬

‭regels‬

‭Het‬‭recht‬‭bestaat‬‭uit‬‭het‬‭geheel‬‭van‬‭regels,‬‭uitgevaardigd‬‭door‬‭de‬‭formele‬‭wetgever‬‭en‬‭toegepast‬‭door‬
‭rechters.‬‭De‬‭voornaamste‬‭functie‬‭van‬‭het‬‭recht‬‭is‬‭het‬‭mogelijk‬‭maken‬‭vreedzaam‬‭in‬‭een‬‭samenleving‬
‭te‬ ‭leven,‬ ‭en‬ ‭dat‬ ‭is‬ ‭alleen‬ ‭mogelijk‬ ‭als‬ ‭het‬ ‭merendeel‬ ‭van‬ ‭de‬‭groep‬‭zich‬‭aan‬‭bepaalde‬‭gedragsregels‬
‭houdt.‬

‭Een‬ ‭filosoof‬ ‭was‬ ‭Thomas‬ ‭Hobbes:‬ ‭hij‬ ‭zei‬ ‭dat‬ ‭mensen‬ ‭als‬ ‭wolven‬ ‭waren‬ ‭en‬ ‭in‬ ‭schaarste‬ ‭allen‬ ‭aan‬
‭henzelf‬ ‭dachten.‬ ‭Daarom‬ ‭was‬ ‭er‬ ‭een‬ ‭soeverein‬ ‭nodig‬ ‭met‬ ‭onbeperkte‬ ‭macht,‬ ‭om‬ ‭mensen‬ ‭te‬ ‭doen‬
‭dwingen tot gedrag.‬

‭Dat‬‭een‬‭regel‬‭bestaat,‬‭kan‬‭worden‬‭geïnterpreteerd‬‭als‬‭een‬‭regel‬‭die‬‭bestaat‬‭maar‬‭niet‬‭effectief‬‭is,‬‭of‬‭als‬
‭een‬ ‭geldende‬ ‭regel‬ ‭die‬ ‭heerst:‬ ‭dan‬ ‭is‬ ‭er‬ ‭een‬ ‭gedeelde‬ ‭overtuiging‬ ‭dat‬ ‭die‬ ‭regel‬ ‭hoort‬ ‭te‬ ‭gelden,‬
‭handelen‬‭mensen‬‭in‬‭het‬‭algemeen‬‭in‬‭overeenstemming‬‭met‬‭de‬‭regel‬‭en‬‭veroordelen‬‭ze‬‭hen‬‭die‬‭dat‬‭niet‬
‭doen.‬‭Dit‬‭is‬‭een‬‭normatieve‬‭overtuiging‬‭die‬‭gaat‬‭over‬‭gedrag.‬‭Sociale‬‭normen‬‭gaan‬‭over‬‭relaties‬‭in‬
‭groepen,‬‭morele‬‭normen‬‭over‬‭goed‬‭en‬‭kwaad.‬‭De‬‭heersende‬‭moraal‬‭is‬‭welke‬‭sociale‬‭normen‬‭gelden‬
‭binnen‬ ‭een‬ ‭groep‬ ‭-‬ ‭de‬ ‭kritische‬ ‭moraal‬‭noemt‬‭de‬‭slechte‬‭punten‬‭van‬‭de‬‭heersende‬‭moraal‬‭en‬‭heeft‬
‭verschillende visies.‬

‭Behalve‬‭het‬‭gebruik‬‭van‬‭regels‬‭om‬‭geweld‬‭en‬‭chaos‬‭te‬‭voorkomen,‬‭zijn‬‭er‬‭ook‬‭regels‬‭om‬‭eigendom‬‭te‬
‭beschermen,‬ ‭en‬ ‭om‬ ‭overeenkomsten‬ ‭mogelijk‬ ‭te‬ ‭maken.‬ ‭In‬ ‭een‬ ‭grotere‬ ‭samenleving‬ ‭is‬ ‭er‬ ‭meer‬
‭samenwerking,‬ ‭overdrag,‬ ‭ruil‬ ‭en‬ ‭handel,‬ ‭en‬ ‭dus‬ ‭meer‬ ‭noodzaak‬ ‭aan‬ ‭regels‬ ‭die‬ ‭ervoor‬ ‭zorgen‬ ‭dat‬
‭mensen hun beloftes nakomen.‬

‭Het‬ ‭recht‬ ‭helpt‬‭het‬‭algemeen‬‭belang,‬‭terwijl‬‭het‬‭die‬‭van‬‭een‬‭individu‬‭juist‬‭benadeelt.‬‭Hierom‬‭zijn‬‭er‬
‭sancties‬‭nodig,‬‭redenen‬‭waarom‬‭individuelen‬‭zich‬‭aan‬‭de‬‭regels‬‭houden.‬‭Dit‬‭is‬‭dan‬‭meteen‬‭de‬‭laatste‬
‭soort regels: de regel die het mogelijk maken te straffen als iemand een wet overtreedt.‬

, ‭problemen in een geordende samenleving‬

‭Volgens‬‭Hart‬‭:‬‭vroeger‬‭waren‬‭samenlevingen‬‭klein,‬‭met‬‭sociale‬‭banden:‬‭hierin‬‭waren‬‭primaire‬‭regels,‬
‭morele‬ ‭norm.‬ ‭Nu‬ ‭zijn‬ ‭er‬ ‭grotere‬ ‭samenlevingen‬ ‭waarin‬ ‭politieke‬ ‭groeperingen‬ ‭ontstaan‬ ‭en‬ ‭sociale‬
‭differentiatie‬ ‭toeneemt.‬ ‭Complexe‬ ‭samenlevingen‬ ‭hebben‬ ‭enkele‬ ‭problemen:‬ ‭op‬ ‭te‬ ‭lossen‬ ‭met‬ ‭het‬
‭moderne recht‬

‭-‬ ‭onzekerheid:‬ ‭welke‬ ‭regels‬ ‭gelden,‬ ‭wat‬ ‭betekenen‬ ‭ze?‬ ‭opgelost‬ ‭als‬ ‭er‬ ‭een‬ ‭gezaghebbende‬
‭vaststelling is met alle normen en interpretaties‬
‭-‬ ‭verandering:‬ ‭een‬ ‭samenleving‬ ‭verandert‬ ‭snel‬ ‭maar‬ ‭wetten‬ ‭niet.‬ ‭Maar,‬ ‭door‬ ‭bij‬ ‭de‬
‭gezaghebbende‬ ‭vaststelling‬ ‭ook‬ ‭aanvaarde‬ ‭procedures‬ ‭staan‬ ‭die‬ ‭omschrijven‬ ‭hoe‬ ‭wetten‬
‭kunnen veranderen, wordt dit begeleid.‬
‭-‬ ‭handhaving:‬ ‭in‬ ‭een‬ ‭kleine‬ ‭groep‬ ‭is‬ ‭het‬ ‭makkelijker‬ ‭aan‬ ‭te‬ ‭wijzen‬ ‭wie‬‭schuldig‬‭is‬‭en‬‭hoe‬‭te‬
‭straffen,‬ ‭in‬ ‭een‬ ‭grote‬ ‭groep‬ ‭is‬ ‭er‬ ‭meer‬ ‭afstand,‬ ‭sociale‬ ‭controle‬ ‭is‬ ‭niet‬ ‭voldoende‬ ‭en‬ ‭er‬ ‭is‬
‭minder‬ ‭vertrouwen‬ ‭en‬ ‭dus‬ ‭minder‬ ‭behoefte‬ ‭zich‬ ‭aan‬ ‭wetten‬ ‭te‬ ‭houden.‬ ‭Als‬ ‭er‬ ‭een‬
‭gezaghebbende instantie is die bevoegd is onherroepelijk oordeel uit te spreken, valt dit weg.‬
‭-‬ ‭gemeenschappelijke‬ ‭taken:‬ ‭bij‬ ‭een‬ ‭grotere‬ ‭groep‬ ‭ontstaan‬ ‭meer‬ ‭taken‬ ‭die‬ ‭moeten‬ ‭worden‬
‭verdeeld‬ ‭of‬ ‭gefinancierd‬ ‭-‬ ‭hiervoor‬ ‭moet‬ ‭een‬ ‭hiërarchie‬ ‭van‬ ‭regelgevende‬ ‭en‬ ‭uitvoerende‬
‭organen toezicht houden.‬


‭secundaire regels‬

‭Deze‬ ‭problemen‬ ‭zijn‬ ‭op‬ ‭te‬ ‭lossen‬ ‭met‬ ‭secundaire‬ ‭regels‬‭;‬‭regels‬‭over‬‭regels.‬‭Belangrijkste‬‭is‬‭dat‬‭er‬
‭een‬ ‭gezaghebbende‬ ‭vaststelling‬ ‭van‬ ‭wetten‬ ‭moet‬ ‭zijn,‬ ‭een‬ ‭gezaghebbende‬ ‭instantie‬ ‭die‬ ‭oordeel‬
‭uitspreekt,‬ ‭en‬ ‭een‬ ‭orgaan‬ ‭van‬ ‭regelgevende‬ ‭en‬ ‭uitvoerende‬ ‭taken.‬ ‭Dit‬ ‭resulteert‬ ‭in‬ ‭het‬ ‭staats-‬ ‭en‬
‭bestuursrecht.‬

‭Om‬‭de‬‭onzekerheid‬‭over‬‭wetgeving‬‭recht‬‭te‬‭zetten,‬‭is‬‭het‬‭nodig‬‭regels‬‭op‬‭te‬‭schrijven‬‭-‬‭dit‬‭kan‬‭echter‬
‭pas‬‭als‬‭het‬‭volk‬‭een‬‭aanvaarde‬‭opvatting‬‭vindt.‬‭Dit‬‭kan‬‭makkelijker‬‭gedaan‬‭worden‬‭met‬‭een‬‭machtig‬
‭iemand‬‭die‬‭zijn‬‭wil‬‭kan‬‭afdwingen‬‭-‬‭of‬‭met‬‭regels‬‭die‬‭als‬‭gezaghebbend‬‭aanvaard‬‭worden.‬‭Dan‬‭moet‬
‭worden aanvaard dat de wetgever bevoegd is, en dat de wetten bindend zijn.‬

‭De 4 kenmerken van het recht:‬

‭1.‬ ‭een geheel van regels vastgesteld door bevoegde instanties, het gezag‬
‭2.‬ ‭regels worden indien nodig afgedwongen met macht‬
‭3.‬ ‭die dwang is aanvaard: er is gezag‬

, ‭4.‬ ‭het recht moet gezag hebben want voldoende mensen moeten het volgen‬

‭Waarom‬‭gezag‬‭van‬‭een‬‭wetgever‬‭te‬‭aanvaarden‬‭is,‬‭kan‬‭veel‬‭redenen‬‭hebben.‬‭In‬‭Nederland‬‭is‬‭dit‬‭omdat‬
‭de‬‭overheid‬‭democratisch‬‭is‬‭gekozen,‬‭zich‬‭aan‬‭de‬‭wet‬‭en‬‭grondwet‬‭houdt.‬‭We‬‭gaan‬‭er‬‭vanuit‬‭dat‬‭een‬
‭democratische‬ ‭besluitvorming‬ ‭een‬ ‭garantie‬ ‭biedt‬ ‭voor‬ ‭een‬ ‭inhoudelijk‬ ‭aanvaardbare‬ ‭wetgeving.‬‭Dit‬
‭toont‬ ‭de‬‭herkenningsregel‬‭:‬‭die‬‭de‬‭kenmerken‬‭definieert‬‭waaraan‬‭je‬‭een‬‭geldige‬‭rechtsregel‬‭herkent.‬
‭Afgeleid uit het gedrag van een samenleving.‬

‭Voor‬ ‭het‬ ‭hebben‬‭van‬‭effectieve‬‭rechtsregels‬‭is‬‭een‬‭instantie‬‭nodig‬‭die‬‭boven‬‭burgers‬‭staat‬‭-‬‭hij‬‭moet‬
‭zowel‬‭gezag‬‭als‬‭macht‬‭hebben.‬‭Dit‬‭betekent‬‭ook‬‭dat‬‭hoe‬‭meer‬‭rechtsregels‬‭hij‬‭invoert,‬‭hoe‬‭meer‬‭gezag‬
‭hij‬ ‭geeft.‬ ‭Eerst‬ ‭heeft‬ ‭hij‬ ‭dus‬ ‭aanvaard‬ ‭gezag,‬ ‭maar‬ ‭naarmate‬ ‭er‬ ‭meer‬‭regels‬‭komen‬‭moeten‬‭burgers‬
‭zich‬‭aan‬‭steeds‬‭meer‬‭regels‬‭houden:‬‭de‬‭instantie‬‭krijgt‬‭steeds‬‭meer‬‭macht‬‭.‬‭Ook‬‭is‬‭het‬‭nodig‬‭dat‬‭er‬‭een‬
‭gezaghebbende‬ ‭instantie‬ ‭is‬ ‭die‬ ‭de‬ ‭betekenis‬ ‭van‬ ‭rechtsregels‬ ‭vaststelt.‬ ‭Dit‬ ‭is‬ ‭meestal‬ ‭een‬
‭onafhankelijke rechterlijke macht.‬


‭veranderingsregels‬

‭Omdat‬‭samenlevingen‬‭verandert‬‭moeten‬‭rechtsregels‬‭soms‬‭ook‬‭veranderen:‬‭er‬‭moet‬‭dus‬‭een‬‭instantie‬
‭of‬‭persoon‬‭zijn‬‭die‬‭die‬‭bevoegdheid‬‭heeft‬‭rechtsregels‬‭aan‬‭te‬‭passen,‬‭te‬‭veranderen‬‭of‬‭te‬‭verwijderen.‬
‭Dit‬‭zijn‬‭de‬‭veranderingsregels‬‭,‬‭die‬‭bepalen‬‭wie‬‭de‬‭bevoegdheid‬‭heeft‬‭om‬‭geldende‬‭rechtsnormen‬‭uit‬
‭te‬ ‭vaardigen.‬ ‭Het‬ ‭zijn‬ ‭bevoegdheidsverlenende‬ ‭normen‬‭:‬ ‭wetgevingsregels‬ ‭voor‬ ‭organen‬ ‭die‬
‭publiekrechtelijke‬‭rechtshandelingen‬‭verrichten‬‭die‬‭bestaan‬‭uit‬‭eenzijdig‬‭bindende‬‭beslissingen‬‭met‬
‭algemene strekking‬‭.‬

‭Privaatrechtelijke‬ ‭rechtshandelingen‬ ‭benodigen‬ ‭ook‬ ‭bevoegdheid‬ ‭regels‬ ‭vast‬ ‭te‬ ‭stellen.‬ ‭Als‬ ‭mensen‬
‭wat‬ ‭afspreken‬ ‭beloven‬ ‭ze‬ ‭elkaar‬ ‭iets‬ ‭-‬ ‭dit‬ ‭wordt‬ ‭vastgelegd‬ ‭in‬ ‭een‬ ‭contract‬ ‭met‬ ‭juridisch‬‭bindende‬
‭regelingen. Dit zijn‬‭meerzijdige rechtshandelingen‬‭waar beide partijen mee instemmen.‬

‭De‬ ‭overheid‬ ‭ging‬ ‭in‬ ‭de‬ ‭20e‬ ‭eeuw‬ ‭van‬ ‭nachtwakersstaat‬ ‭naar‬‭verzorgingsstaat‬‭over,‬‭en‬‭heeft‬‭daarbij‬
‭een‬ ‭stuk‬ ‭meer‬ ‭taken‬ ‭en‬ ‭bevoegdheden.‬ ‭Secundaire‬ ‭regels‬ ‭geven‬ ‭bestuursorganen‬ ‭de‬ ‭bevoegdheid‬
‭beschikkingen vast te stellen.‬


‭verbod eigenrichting en rechtshandhaving‬

‭Het‬‭recht‬‭zorgt‬‭voor‬‭orde:‬‭dit‬‭door‬‭geweld‬‭te‬‭verbieden‬‭en‬‭geschillenbeslechting‬‭aan‬‭te‬‭bieden.‬‭Er‬‭is‬
‭een‬ ‭verbod‬ ‭op‬ ‭eigenrichting‬‭,‬‭het‬‭eigen‬‭recht‬‭in‬‭handen‬‭nemen‬‭en‬‭iemand‬‭zelf‬‭te‬‭straffen.‬‭De‬‭enige‬
‭uitzondering‬ ‭hierop‬ ‭is‬ ‭noodweer‬‭,‬ ‭als‬ ‭het‬ ‭de‬ ‭enige‬ ‭manier‬ ‭is‬ ‭iemand‬ ‭of‬ ‭iemands‬ ‭vermogen‬ ‭te‬
‭beschermen tegen een onrechtmatige daad. De overheid heeft‬‭geweldsmonopolie‬‭en mag wel straffen.‬

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jannadejager. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

75632 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$5.96
  • (0)
  Add to cart