100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting Leerpad B - inleiding afasie $5.51   Add to cart

Summary

Samenvatting Leerpad B - inleiding afasie

 10 views  1 purchase
  • Course
  • Institution

In deze samenvatting vind je alle informatie uit de powerpoints, aangevuld met mijn eigen notities. Volgende onderwerpen komen aan bod: historiek afasie & klassieke afasietypologie + verworven kinderafasie, cognitieve neuropsychologie & PALPA-model, modulespecifieke uitval & CNP in de praktijk, fon...

[Show more]

Preview 3 out of 18  pages

  • September 24, 2023
  • 18
  • 2023/2024
  • Summary
avatar-seller
INLEIDING AFASIE


HISTORIEK

FRANZ-JOSEPH GALL

 Eind 18e eeuw-begin 19e eeuw
 1ste die ging lokaliseren in de hersenen
 Idee van de frenologie: taal- en rekenknobbels
 Zijn theorie: “hersenen bestaan uit bepaalde onderdelen en ieder onderdeel heeft een bepaalde
functie => als een functie goed ontwikkeld is, wordt dat deel van de hersenen groter in volume en
duwen op de schedel waardoor er een bult ontstaat ter hoogte van de schedel”

PAUL BROCA

 Midden 19e eeuw
 “On parle avec l’hémisphere gauche”
 Gebied van Broca bevindt zich onderaan in frontaalkwab: niet-vloeiend spreken, goed begrip

CARL WERNICKE

 Midden-eind 19e eeuw
 Wernicke’s area bevindt zich bovenaan in temporaalkwab: vloeiend spreken, slecht begrip

LUDWIG LICHTHEIM

 Verschillende modules
o Motor: Brocka
o Auditory: Wernicke
o Concepten: semantiek, betekenissenleer
 Welke soorten afasie kunnen er bestaan?
o Bv. conductieafasie: verbinding Wernicke naar Broca => letsel: probleem met naspreken

MAAR OUDE ANATOMOKLINISCHE MODELLEN (WERNICKE, BROCA) ZIJN ACHTERHAALD

 Veel meer regio’s betrokken bij het verwerken van taal (corticaal én subcorticaal)
o Corticaal: buitenkant hersenen => cortex
o Subcorticaal: onder cortex
 Veel meer verbindingen dan fasciculus arcuatus
 Complexe netwerken met ‘stromen’
 Dorsale stroom = fonologie en syntax / ventrale stroom = semantiek



KLASSIEKE TYPOLOGIE

VERSCHILLENDE DISCIPLINES ONDERZOEKEN HET FENOMEEN ‘AFASIE’

 Neurologie: afasie als symptoom van hersendisfunctie (medisch)
 (Neuro)psychologie: cognitieve processen bij taalverwerking in het brein

,  (Neuro)linguïstiek: onderzoek van taal in het brein
o Semantiek, fonologie en/of morfosyntactische stoornissen worden bekeken
 Logopedie: specifieke focus op behandeling (impact aan de hand van ICF)



AFASIE

 Stoornis na letsel in (bijna altijd) de linkerhemisfeer
 WANT linkerhermisfeer is taaldominant: rechtshandigen (90-95%) en linkshandigen (60-70%)



AFASIE KOMT IN VEEL GEDAANTES => POGING TOT TYPOLOGIE, SUBTYPES

 Ernstgraad: restafasie -> … -> totale afasie
 Symptomen: heel ≠ symptomen (moeizaam spreken vs moeiteloos spreken, normaal taalbegrip vs
ernstige begripstoornis, fonologie/semantiek/morfosyntaxis gestoord)



KLASSIEKE AFASIETYPOLOGIE

 Boston classificatiesysteem: onderzocht populatie met afasie en classificeerde deze

 Gebaseerd op anatomo-klinische correlatie die teruggaat tot Broca en Wernicke
o Anatomo-klinische correlatie: lokalisatie van letselkenmerken van afasie

 Indeling gebaseerd op 3 parameters:
o Vloeiendheid van gesproken expressie
o Auditief begrip
o Mogelijkheid tot herhalen: kan de cliënt naspreken?



1. BROCA AFASIE

 Lokalisatie: klassiek ‘area 44 en 45’ (gebied van Broca in frontaalkwab) maar letsels zijn vaak groter in
andere regio’s (zelfs temporaal of pariëtaal)

 Spontaan spreken: moeizaam, onvloeiend, goed bewust van fouten (frustratie), begrip vrij goed

 De typische taalsymptomen
o Semantiek: geen probleem
o Fonologie: gestoord, woordvindingsproblemen, circumlocutie (woord beschrijven)
o Syntax: agrammatisme (receptief en expressief), telegramstijl (vooral inhoudswoorden)

 Vaak volgende bijkomende stoornissen, afhankelijk van lokalisatie:
o Apraxie: buccofaciaal, ledematen en/of spraak
o Rechterhemiplegie/parese arm en/of been
o Unilaterale upper motor neuron dysartrie

, 2. WERNICKE AFASIE

 Lokalisatie letsel: klassiek ‘area 22’ (gebied van Wernicke in temporaalkwab) maar letsels zijn vaak
groter in andere regio’s (onder andere frontaal)

 Spontaan spreken: vloeiend, heel weinig bewust van fouten, soms logorhee (‘press of speech’:
onstuitbare drang om te spreken, blijven heel lang aan het woord), soms jargon (taal zodanig gestoord
dat ze niet meer begrijpbaar is, duidelijke begripsstoornissen)

 De typische taalsymptomen:
o Semantiek: gestoord, semantische parafasieën (bv. glas -> fles)
o Fonologie: gestoord, woordvindingsproblemen, fonologische parafasieën (bv. zon -> zeun)
o Syntax: paragrammatisme (foutieve functiewoorden, grammaticale vormen of
woordvolgorde, zinsverdubbelingen en zinsvernauwingen)

 Vaak volgende bijkomende stoornissen:
o Rechter hemianopsie (uitval twee rechtergezichtsvelden van beide ogen)
o Halfzijdige uitval sensibiliteit (arm meer dan been)


3. GLOBALE AFASIE

 Lokalisatie letsel: meestal grote letsels in de taaldominante hemisfeer (kan ook bij kleiner letsel)

 Spontaan spreken: heel weinig informatie-overdracht, zelden volledig mutisme, vaak stereotypieën,
soms recurring utterances (= terugkerende uitingen, bv. enkel nog ‘ja’ kunnen zeggen), soms non-
verbaal goed (zich via gebaren duidelijk maken), er zijn altijd communicatieve restvaardigheden

 De typische taalsymptomen
o Semantiek: ernstig gestoord, kunnen soms eigen taal en Chinees niet onderscheiden
o Fonologie en syntax: ernstig gestoord

 Vaak volgende bijkomende stoornissen
o Hemiplegie en halfzijdige gevoelsuitval
o Hemianopsie, niet-talige cognitieve stoornissen


4. CONDUCTIE AFASIE

 Lokalisatie letsel: klassiek ‘fasciculus arcuatus’ (verbinding Wernicke naar Broca regio) maar ook
andere letsels beschreven

 Spontaan spreken: vloeiend, naspreken is groot probleem, fonologische parafrasieën (probleem in de
fonologische output buffer), goed inzicht waardoor veel zelfcorrecties

 De typische taalsymptomen
o Semantiek: meestal geen problemen (begrip bewaard)
o Fonologie: gestoord, woordvindingsproblemen en parafrasieën
o Syntax: problemen met vasthouden/begrijpen van lange en complexe zinnen

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentlogop. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $5.51. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

67096 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$5.51  1x  sold
  • (0)
  Add to cart